اقتصاد
آلمان پس از امریکا و ژاپن سومین قدرت صنعتی جهان است. بهبود اقتصادی این کشور پس ازجنگ جهانی دوم «معجزه اقتصادی آلمان» خوانده شدهاست. صنایع مهم شامل الکتریکی، مکانیکی، مواد شیمیایی، منسوجات، غذایی و وسایل نقلیهاست. صنایع سنگین و مهندسی در منطقه روهر، شیمیایی در شهرهای کنار رود راین و وسایل نقلیه موتوری در مراکز بزرگ ایالتی مانند اشتوتگارت تمرکز دارد. از آغاز دهه ۱۹۸۰، رشد کلانی در صنایع تکنولوژی پیشرفته روی دادهاست. آلمان بجز زغال سنگ معادن نسبتا کوچک سنگ آهن، بوکسیت، سنگ مس، نیکل ، قلع ، نقره ، پتاس و نمک ، ذخایر طبیعی نسبتا کمی دارد و شدیداً به واردات متکی است. عرضه نیروی کار با کمبود روبرو بودهاست و تعداد زیادی «کارگر مهمان» (گاست اربایتر) بویژه از ترکیه و یوگسلاوی سابق به کار گرفته شدهاند. از ۱۹۹۰ کمبود نیروی کار در غرب کشور با مهاجرت از شرق، جمهوری دموکراتیک آلمان سابق، نیز مواجه شدهاست. تعداد افراد شاغل در صنایع خدماتی نزدیک به دو برابر کارکنان صنعت تولیدی است. بانکداری و امور مالی از منابع مهم درآمد ارز خارجی است، و فرانکفورت یکی از مراکز اصلی امور مالی و تجاری در جهان است. اتحاد دو آلمان در اکتبر ۱۹۹۰ مشکل بزرگی را در پیش روی اقتصاد این کشور قرار داد. در گذشته جمهوری دموکراتیک آلمان دارای موفقترین اقتصاد در بین کشورهای عضو شورای همکاری متقابل کومکون بود، ولی بر حسب تولید، کیفیت، طرح، سوددهی و سطح زندگی در مقایسه با آلمان غربی عقب افتاده بود.
مردم
در آلمان حدود ۸۲٫۴ میلیون نفر زندگی میکنند. از این تعداد حدود ۹٫۲ میلیون نفر خاستگاه غیرآلمانی دارند که ۸٫۳ درصد از مجموع جمعیت آلمان را تشکیل میدهند. از نتایج این ترکیب جمعیت تنوعی است که مهاجرین ساکن آلمان، اقلیتهای قومی و همچنین مناطق و ایالتهای دارای سنتها و لهجههای متفاوت همه در آن سهم دارند.
ویژگیهای جمعیتی
پراکندگی جمعیت در آلمان بسیار ناهمگون است. حدود یک سوم جمعیت، یعنی ۲۵ میلیون نفر در ۸۲ شهر بزرگ زندگی میکنند و ۵۰٫۵ میلیون نفر در بخشها و شهرهایی که بین ۲٬۰۰۰ تا ۱۰۰٬۰۰۰ نفر جمعیت دارند. حدود ۶٫۴ میلیون نفر ساکن آبادیهایی با حداکثر ۲٫۰۰۰ نفر سکنه هستند. جمعیت برلین که از زمان اتحاد مجدد کشور به سرعت افزایش یافته در حال حاضر بیش از ۴/۳ میلیون نفر است. در منطقهٔ صنعتی راین و روهر، جایی که شهرها بدون مرزهای مشخصی به هم پیوستهاند، بیش از ۱۱ میلیون نفر ساکنند که معادل ۱۱۰۰ نفر در هر کیلومتر مربع است. این مناطق پرجمعیت در برابر مناطقی با تراکم جمعیت بسیار کم مانند بخشهای بزرگی از مارک- براندنبورگ و مکلن بورگ – فورپومرن قرار دارند.
آلمان در مجموع با میانگین تراکم جمعیت ۲۳۰ نفر در هر کیلومتر مربع از جمله پرتراکمترین کشورهای اروپاست که از ایالات قدیمی در غرب تا مناطقی که قبلاً جمهوری دموکراتیک آلمان نامیده میشدند تفاوت فاحشی را به نمایش میگذارد. در این ایالات جدید و شرق برلین تراکم جمعیت ۱۴۰ نفر در هر کیلومتر مربع است و در ایالات قدیمی این رقم به ۲۶۷ نفر میرسد. آلمان با ۹ تولد به ازای هر هزار نفر جمعیت در سال از جمله کشورهایی است که از پایینترین میزان زادوولد در جهان برخوردارند. کودکان بسیاری در میانسالی مادران پا به عرصه وجود میگذارند. زنان اغلب اولین فرزند خود را در آغاز دهه چهارم زندگی به دنیا میآورند و به ازای هر زن در حال حاضر بهطور متوسط ۴/۱ کودک وجود دارد. با این وجود جمعیت آلمان در سالهای اخیر ثابت مانده و کمبود زاد و ولد با ورود حدود ۳ میلیون مهاجر جبران شدهاست. میزان پایین زاد و ولد و افزایش میزان امید به زندگی (برای هر پسر تازه متولد ۴/۷۴ سال و هر دختر تازه متولد ۶/۸۰ سال) تأثیر مستقیم بر هرم سنی جمعیت دارد. سهم افراد بالای ۶۰ سال احتمالاً از ۲۳ درصد درحال حاضر به ۳۰ درصد در سال ۲۰۳۰ افزایش خواهد یافت و نسبت آن بخش از جمعیت که بهطور فعال به کار اشتغال دارد و بازنشستگان به تدریج به سود بخش اخیر تغییر مییابد.
خانواده هنوز به عنوان بهترین شکل زندگی مشترک ترجیح داده میشود. اکثریت بزرگی ازجمعیت در یک خانوار زندگی میکنند. تقریباً نیمی از جمعیت در یک خانواده سنتی شامل والدین و فرزندان زندگی میکنند. با این وجود گرایش به سمت خانواده کوچک و افزایش تعداد خانوار قابل مشاهدهاست. در شهرهای بزرگ از هر چهار نفر و در شهرهای کوچک و روستاها از هر هفت نفر، یک نفر تنها زندگی میکند. حدود ۴/۲ میلیون نفر، که اغلب آنان زن هستند، به تنهایی با فرزندان خود زندگی میکنند
زبان آلمانی
آلمانی جزو گروه بزرگ زبانهای هند و ژرمنی است و در حوزهٔ زبانهای ژرمنی قرار میگیرد. این زبان با دانمارکی، نروژی و سوئدی و زبانهای هلندی و فلمی و همچنین انگلیسی هم خانوادهاست. در آغاز قرون وسطی تعداد کثیری زبانهای نوشتاری محلی وجود داشت. با گسترش ترجمه لوتر از انجیل، به تدریج یک زبان نوشتاری متحد که به طور عمده بر زبان دیوانی زاکس (مایسنر) استوار بود، جای خود را باز کرد.
در آلمان به لهجههای گوناگونی صحبت میکنند، اغلب از لهجه و تلفظ مردم آلمان میتوان به منشا محلی آنها پی*برد. چنانچه مثلاً یکی از اهالی مگلن بورگ و یک بایری هر کدام با لهجه خود با یکدیگر سخن بگویند، به سختی یکی سخن دیگری را خواهد فهمید. در ابتدا در سرزمین کنونی آلمان قبایل مختلفی مانند فرانکها، زاکسها، شوابها و بایریها زندگی میکردند. امروز این قبایل در هیبت اولیه خود دیگر وجود ندارند ولی سنتها و لهجههایشان در گروههای منطقهای به حیات خود ادامه دادهاست.
امروزه در اتریش، لیختن اشتاین، بخش بزرگی از سوییس، تیرول جنوبی (در شمال ایتالیا)، شلزویک شمالی (در دانمارک) و بخشهای کوچکی از بلژیک و لوکزامبورگ در امتداد مرز آلمان به زبان آلمانی تکلم میشود و زبان مادری به حساب میآید. همچنین اقلیتهای آلمانی در لهستان، رومانی و در کشورهای اتحاد جماهیر شوروی سابق زبان آلمانی را حفظ کردهاند. آلمانی زبان مادری بیش از ۱۰۰ میلیون نفر است. از هر ده کتابی که در جهان منتشر میشود، یکی به زبان آلمانی نوشته میشود
علاقه مندی ها (بوک مارک ها)