نقدی بر تفسیرهای روشنفکرانه از قرآن و حدیث

[M.A.H.S.A]

بنابراین، این که انسان درباره مفاهیم دینی اعمال رأی کند، معنایش این است که از راه و روش و شیوه‏ای که محدوده فهم دین را مشخص می‏کند، حرکت نکند و این در اصطلاح، تفسیر به رأی نامیده می‏شود.
اندیشه حوزه: در واقع شما با این بیان ضابطه تفسیر صحیح را از تفسیرها و برداشتهای انحرافی مشخص می‏فرمایید؟
استاد: بله. همین مطلب را خود پیامبر نیز پیش‏بینی فرموده‏اند کسی که با تکیه به رأی خود قرآن را تفسیر کند، این تفسیر به رأی است. اعمال نظر شخصی در فهم مسائل دینی نه تنها مطلوب شرع نیست، بلکه مطلوب عقلا هم نیست؛ زیرا در علم فقه و دین‏شناسی، مثل سایر رشته‏های علوم انسانی و حتی علوم تجربی، جایی برای کاربرد ویژگیها و ادراک شخصی نیست. البتّه در سایر علوم حامیان ایستاده‏اند و از دستبرد به آن جلوگیری می‏کنند، ولی چون دین دایره بسیار وسیعی دارد، متأسفانه کسانی نیستند که از آنها هراسی باشد؛ لذا در باز است و هر کس به هر گونه یغما می‏کند. علتش این است که افراد زیادی در جامعه هستند که مثل همین به اصطلاح روشنفکران نمی‏خواهند کاملاً زیربار دین بروند و این افراد پشتوانه اینها قرار می‏گیرند. افرادی که می‏خواهند از زیر بار تکالیف دینی ـ که احساس می‏کنند دارای نوعی مشقت است ـ فرار کنند، مجال می‏دهند که عده‏ای به نام روشنفکر و کسانی که حقیقت دین را درست فهمیده‏اند!! حرفهای مطلوب آنها را ارائه دهند و مورد حسن استقبال آنها قرار می‏گیرند. این کار مخصوصا در زمان ما که پشتوانه خارجی هم دارند، قدری شدیدتر و پیچیده‏تر است.