همه نعمت‏هاى ظاهرى و باطنى از جهتى جلوه رحمانيت حق است و گوشه‏اى از اين جلوه رحمانى در آيات سوره مباركه الرحمن بيان شده است:
اول دفتر به نام ايزد دانا
صانع و پروردگار و حى و توانا
اكبر و اعظم خداى عالم و آدم
صورت خوب آفريد و سيرت زيبا
از در بخشندگى و بنده نوازى
مرغ هوا را نصيب و ماهى دريا
حاجت مورى به علم غيب بداند
در بن چاهى به زير صخره صما
جانور از نطفه مى كند شكر از نى
برگ تر از چوب خشك و چشمه زخارا
از همگان بى نياز و بر همه مشفق
از همه عالم نهان و بر همه پيدا
بارخدايا مهيمنى و مدبر
وزهمه عيبى منزهى و مبرا
سعدى از آنجا كه فهم اوست سخن گفت
ورنه كمال تو وهم كى رسد آنجا؟

كلمه «رحيم» به عقيده اربابان علوم عربيت، صفت مشبهه است و از اين جهت دلالت بر ثبات و دوام دارد؛ يعنى خدايى كه رحمت و مهربانيش هميشگى و ثابت است.

اهل دين گفته اند: رحمت رحيميه ويژه مردم مومن و صاحبان يقين است كه به سبب پذيرش هدايت و رعايت حلال و حرام حق و آراسته بودن به حسنات اخلاقى و سپاسگزارى در برابر نعمتها سزاوار و شايسته آن شده‏اند.

در آثار اسلامى آمده كه رحمت رحمانيه، به معناى روزى بخشيدن به عموم موجودات و همه انسانها (چه مومن و كافر، و چه نيك و بد) است. و رحمت رحيميه به معناى افاضه كمالات معنوى به نوع انسان، و به معناى آمرزش اهل ايمان در دنيا و آخرت است. در رحمانيت و رحيميت، معناى عافيت مندرج است: يكى عافيت دنيوى، و ديگر عافيت اخروى.