انع نشود، نشانه آن است كه او را به خودش واگذارده و در نتیجه او را از توفیق محروم ساخته است.»14امیر مؤمنان على(علیه‌السلام) در سرآغاز فرازى از خطبهاش مىفرماید: «نحمده على ما وفّق له من الطّاعة، وزاد عنه عن المعصیة؛ خداى را سپاس گوییم كه ما را توفیق اطاعتش و ترك گناهانش بخشیده است.»
بنابراین توفیق، با ارزشتترین موهبت الهى است، و به اصطلاح رفیقى است كه به هر كس ندهندش، چنان كه پر زیباى طاووس را به كركس نخواهند داد، نتیجه این كه اگر بخواهیم به سعادت همه جانبه برسیم و براى انجام وظیفه آماده
شویم، و خشنودى و یارى الهى را كسب كنیم باید به ایجاد عوامل توفیق همّت كنیم، عواملى مانند: سلامتى روح و جسم، وراثت نیك، محیط سالم، غذاى پاك، همنشین شایسته، اعتماد به نفس، توكل به خدا، اراده نیرومند، ریاضت و زحمت، صبر و حوصله، برقرار نمودن رابطه تنگاتنگ با خدا و به طور كلى دین مدارى، و نیز باید از عوامل ضد توفیق پرهیز كنیم. كه همان عوامل ضد عوامل مثبت است، كه همچون آفتى ویرانگر موجب نابودى توفیقات خواهد شد.
مسأله توفیق به قدرى مهم است كه در بسیارى از گفتار و دعاهاى پیامبر(صلی الله علیه و آله) و امامان معصوم(علیه‌السلام) آمده، بلكه در بسیارى از آنها در سرلوحه نیایش آنها قرار گرفته است. به عنوان نمونه نظر شما را به چند فراز جلب مىكنیم:
1ـ امیر مؤمنان على(علیه‌السلام) در سرآغاز فرازى از خطبهاش مىفرماید: «نحمده على ما وفّق له من الطّاعة، وزاد عنه عن المعصیة؛15 خداى را سپاس گوییم كه ما را توفیق اطاعتش و ترك گناهانش بخشیده است.»
2ـ امام سجاد(علیه‌السلام) در فرازى از دعایش به خدا عرض مىكند: «و وفّقنى للّتى هى ازكى؛16 خدایا مرا به آنچه كه پاكترین است موفق كن.» و در فراز دیگر عرض مىكند: «خدایا! در ماه رمضان مرا براى درك شب قدر توفیق بده، به گونهاى كه در صف محبوبترین و پسندیدهترین بندگان درگاهت قرار گیرم.»17
3ـ و در قسمت آخر عهدنامه مالك اشتر، حضرت على(علیه‌السلام) آن را با این فراز به پایان مىرساند: «و از خدا مىخواهم كه با رحمت گسترده و نیروى بى كران كه در برآوردن هر حاجتى دارد، مرا و تو را در هرچه رضاى او است توفیق دهد.»18
و در نامه به قثم بن عباس مىنویسد: «وفّقنا الله و ایّاكم لمحابّة؛19 خداوند ما و شما را بر آنچه دوست دارد موفّق كند.»
نتیجه این كه توفیق از امور بسیار پراهمیتى است كه همواره مورد نظر پیامبران و امامان و اولیاء خدا بوده، و مانیز براى تحصیل امتیازات عالى انسانى، باید با مركب توفیق به پیش رویم، و از به دست آوردن آن در همه ابعاد، با ایجاد زمینه هایش غافل نمانیم، كه سنگ زیرین كاخ ترقى و تعالى است، چنان كه امام على (علیه‌السلام) فرمود: «لاینفع اجتهادٌ بغیر توفیقٍ؛ هیچ كوششى بدون توفیق به ثمر نمىرسد.»20 و نیز فرمود: «مشتاقانه به استقبال توفیق روانه شوید كه توفیق اُسّ وثیق (اساس مطمئن) است.»21
تنظیم: گروه دین و اندیشه تبیان
1. نامه اخلاقى عرفانى امام خمینى (كه به نوهاش آقاى سید على خمینى اهدا شده) مجموعه آثار، شماره یك، نشر كنگره اندیشههاى اخلاقى ـ عرفانى امام خمینى، ص 168.
2. محدث نورى، مستدرك الوسائل، ج 5، ص 167؛ بحار، ج 93، ص 300.
3. شیخ تقى الدین كفعمى، مصباح كفعمى، ص 305 ؛ سید بن طاووس مهج الدّعوات، ص 294.
4. محدث قمى، الكنى و الالقاب، ج 3، ص 116؛ فوائد الرضویه، ص 7 و 8.
5. سوره حج، آیه 50.
6. مفردات راغب، ج 14، ص 135، و ج 18، ص 16.
7. بحارالانوار، ج 98، ص 247.
8. همان، ج 95، ص 258.
9. همان، ج 97، ص 89، براى اطلاع بیشتر به این موارد به المعجم المفهرس بحار الانوار، ج 12، ص 8436 تا 8438 مراجعه گردد.
10. شرح نهج البلاغه، ابن ابى الحدید، ج 3، ص 507.
11. بحارالانوار، ج 78، ص 41.
12. سوره آل عمران، ص 160.
13. غررالحكم، میزان الحكمة، ج 10، ص 590 و 591.
14. توحید صدوق، ص 242.
15. نهج البلاغه بنیاد، خطبه 185، صبحى صالح، خطبه 194.
16. صحیفه سجادیه، دعاى 20.
17. بحارالانوار، ج 98، ص 102.
18. نهج البلاغه، نامه 53.
19. همان، نامه 67.
20. غررالحكم.
21. همان.
پاسخ با نقل قول
علاقه مندی ها (بوک مارک ها)