دیوان اشعارعراقی

[sorna]

کی ببینم چهره‌ی زیبای دوست؟

کی ببویم لعل شکرخای دوست؟

کی درآویزم به دام زلف یار؟

کی نهم یک لحظه سر بر پای دوست؟


کی برافشانم به روی دوست جان؟

کی بگیرم زلف مشک‌آسای دوست؟


این چنین پیدا، ز ما پنهان چراست؟

طلعت خوب جهان پیمای دوست


همچو چشم دوست بیمارم، کجاست

شکری زان لعل جان‌افزای دوست؟


در دل تنگم نمی‌گنجد جهان

خود نگنجد دشمن اندر جای دوست


دشمنم گوید که: ترک دوست گیر

من به رغم دشمنان جویای دوست


چون عراقی، واله و شیدا شدی

دشمن ار دیدی رخ زیبای دوست

[sorna]

شاد کن جان من، که غمگین است

رحم کن بر دلم، که مسکین است

روز اول که دیدمش گفتم:

آنکه روزم سیه کند این است


روی بنمای، تا نظاره کنم

کارزوی من از جهان این است


دل بیچاره را به وصل دمی

شادمان کن، که بی‌تو غمگین است


بی‌رخت دین من همه کفر است

با رخت کفر من همه دین است


گه گهی یاد کن به دشنامم

سخن تلخ از تو شیرین است


دل به تو دادم و ندانستم

که تو را کبر و ناز چندین است


بنوازی و پس بیزاری

آخر، ای دوست این چه آیین است؟


کینه بگذار و دلنوازی کن

که عراقی نه در خور کین است

[sorna]

یک لحظه دیدن رخ جانانم آرزوست

یکدم وصال آن مه خوبانم آرزوست

در خلوتی چنان، که نگنجد کسی در آن

یکبار خلوت خوش جانانم آرزوست


من رفته از میانه و او در کنار من

با آن نگار عیش بدینسانم آرزوست


جانا، ز آرزوی تو جانم به لب رسید

بنمای رخ، که قوت دل و جانم آرزوست


گر بوسه‌ای از آن لب شیرین طلب کنم

طیره مشو، که چشمه‌ی حیوانم آرزوست


یک بار بوسه‌ای ز لب تو ربوده‌ام

یک بار دیگر آن شکرستانم آرزوست


ور لحظه‌ای به کوی تو ناگاه بگذرم

عیبم مکن، که روضه‌ی رضوانم آرزوست


وز روی آن که رونق خوبان ز روی توست

دایم نظاره‌ی رخ خوبانم آرزوست


بر بوی آن که بوی تو دارد نسیم گل

پیوسته بوی باغ و گلستانم آرزوست


سودای تو خوش است و وصال تو خوشتر است

خوشتر ازین و آن چه بود؟ آنم آرزوست


ایمان و کفر من همه رخسار و زلف توست

در بند کفر مانده و ایمانم آرزوست


درد دل عراقی و درمان من تویی

از درد بس ملولم و درمانم آرزوست

[sorna]

جز دیدن روی تو مرا رای دگر نیست

جز وصل توام هیچ تمنای دگر نیست

این چشم جهان بین مرا در همه عالم

جز بر سر کوی تو تماشای دگر نیست


وین جان من سوخته را جز سر زلفت

اندر همه گیتی سر سودای دگر نیست


یک لحظه غمت از دل من می‌نشود دور

گویی که غمت را جز ازین رای دگر نیست


یک بوسه ربودم ز لبت، دل دگری خواست

فرمود فراق تو که: فرمای، دگر نیست


هستند تو را جمله جهان واله و شیدا

لیکن چو منت واله و شیدای دگر نیست


عشاق تو گرچه همه شیرین سخنانند

لیکن چو عراقیت شکرخای دگر نیست

[sorna]

هر دلی کو به عشق مایل نیست

حجره‌ی دیو خوان، که آن دل نیست

زاغ گو، بی‌خبر بمیر از عشق

که ز گل عندلیب غافل نیست


دل بی‌عشق چشم بی‌نور است

خود بدین حاجت دلایل نیست


بیدلان را جز آستانه‌ی عشق

در ره کوی دوست منزل نیست


هر که مجنون نشد درین سودا

ای عراقی، بگو که: عاقل نیست

[sorna]

ساقی، ار جام می، دمادم نیست

جان فدای تو، دردیی کم نیست

من که در میکده کم از خاکم

جرعه‌ای هم مرا مسلم نیست


جرعه‌ای ده، مرا ز غم برهان

که دلم بی‌شراب خرم نیست


از خودی خودم خلاصی ده

کز خودم زخم هست مرهم نیست


چون حجاب من است هستی من

گر نباشد، مباش، گو: غم نیست


ز آرزوی دمی دلم خون شد

که شوم یک نفس درین دم نیست


بهر دل درهم و پریشانم

چه کنم؟ کار دل فراهم نیست


خوشدلی در جهان نمی‌یابم

خود خوشی در نهاد عالم نیست


در جهان گر خوشی کم است مرا

خوش از آنم که ناخوشی هم نیست


کشت امید را، که خشک بماند

بهتر از آب چشم من نم نیست


ساقیا، یک دمم حریفی کن

کین دمم جز تو هیچ همدم نیست


ساغری ده، مرا ز من برهان

که عراقی حریف و محرم نیست

[sorna]

عشق سیمرغ است، کورا دام نیست

در دو عالم زو نشان و نام نیست

پی به کوی او همانا کس نبرد

کاندر آن صحرا نشان گام نیست


در بهشت وصل جان‌افزای او

جز لب او کس رحیق آشام نیست


جمله عالم جرعه چین جام اوست

گرچه عالم خود برون از جام نیست


ناگه ار رخ گر براندازد نقاب

سر به سر عالم شود ناکام، نیست


صبح و شامم طره و رخسار اوست

گرچه آنجا کوست صبح و شام نیست


ای صبا، گر بگذری در کوی او

نزد او ما را جزین پیغام نیست:


کای دلارامی که جان ما تویی

بی تو ما را یک نفس آرام نیست


هرکسی را هست کامی در جهان

جز لبت ما را مراد و کام نیست


هر کسی را نام معشوقی که هست

می‌برد، معشوق ما را نام نیست


تا لب و چشم تو ما را مست کرد

نقل ما جز شکر و بادام نیست


تا دل ما در سر زلف تو شد

کار ما جز با کمند و دام نیست


نیک بختی را که در هر دو جهان

دوستی چون توست دشمن کام نیست


با عراقی دوستی آغاز کن

گر چه او در خورد این انعام نیست

[sorna]

دل، که دایم عشق می‌ورزید رفت

گفتمش: جانا مرو، نشنید رفت

هر کجا بوی دلارامی شنید

یا رخ خوب نگاری دید رفت


هرکجا شکرلبی دشنام داد

یا نگاری زیر لب خندید رفت


در سر زلف بتان شد عاقبت

در کنار مهوشی غلتید رفت


دل چو آرام دل خود بازیافت

یک نفس با من نیارامید رفت


چون لب و دندان دلدارم بدید

در سر آن لعل و مروارید رفت


دل ز جان و تن کنون دل برگرفت

از بد و نیک جهان ببرید رفت


عشق می‌ورزید دایم، لاجرم

در سر چیزی که می‌ورزید رفت


باز کی یابم دل گم گشته را؟

دل که در زلف بتان پیچید رفت


بر سر جان و جهان چندین ملرز

آنکه شایستی بدو لرزید رفت


ای عراقی، چند زین فریاد و سوز؟

دلبرت یاری دگر بگزید رفت

[sorna]

باز هجر یار دامانم گرفت

باز دست غم گریبانم گرفت

چنگ در دامان وصلش می‌زدم

هجرش اندر تاخت، دامانم گرفت


جان ز تن از غصه بیرون خواست شد

محنت آمد، دامن جانم گرفت


در جهان یک دم نبودم شادمان

زان زمان کاندوه جانانم گرفت


آتش سوداش ناگه شعله زد

در دل غمگین حیرانم گرفت


تا چه بد کردم؟ که بد شد حال من

هرچه کردم عاقبت آنم گرفت

[sorna]

آه، به یک‌بارگی یار کم ما گرفت!

چون دل ما تنگ دید خانه دگر جا گرفت

بر دل ما گه گهی، داشت خیالی گذر

نیز خیالش کنون ترک دل ما گرفت


دل به غمش بود شاد، رفت غمش هم ز دل

غم چه کند در دلی کان همه سودا گرفت؟


دیده‌ی گریان مگر بر جگر آبی زند؟

کاتش سودای او در دل شیدا گرفت


خوش سخنی داشتم، با دل پردرد خویش

لشکر هجران بتاخت در سر من تا گرفت


دین و دل و هوش من هر سه به تاراج برد

جان و تن و هرچه بود جمله به یغما گرفت


هجر مگر در جهان هیچ کسی را نیافت

کز همه وامانده‌ای، هیچکسی را گرفت


هیچ کسی در جهان یار عراقی نشد

لاجرمش عشق یار، بی‌کس و تنها گرفت