پل ورسك

[emad176]

پل ورسك

يكي از افتخارات معماری و پل سازی در راه آهن كشور «پل ورسك» است كه به عنوان مهمترين و مرتفع ترين پل خط آهن شمال ايران مطرح است . اين پل كه شهرت جهاني نيز دارد و نام آن در تمامي آثاري كه پس از پايان جنگ جهاني دوم منتشر شد ، با عنوان «پل پيروزي » ياد شده است . ساخت پل ورسك كه از مهمترين رويدادهاي فني مهندسي راه آهن كشور محسوب مي شود، توسط مهندسان آلماني و اتريشي و كارگران فني انجام شده است. به لحاظ ويژگي هاي منحصر به فرد، اين پل در فهرست آثار ملي كشورمان نيز به ثبت رسيده است .

پل ورسك كه در واقع از شاهكارهاي معماري جهان به شمار مي رود، در دره ورسك واقع در ۸۵ كيلومتري جنوب قائم شهر در محور سوادكوه قرار دارد و راه آهن سراسري تهران ـ شمال را به هم متصل مي كند. عظمت اين پل كه در واقع دو كوه عظيم و سخت را به يكديگر اتصال مي دهد، حقيقتي انكارناپذير است كه حتي جهانگردان خارجي نيز به آن اعتراف دارند ودر برابر عظمت و بزرگي و اراده آهنين طراح وسازندگان آن سر تعظيم فرود مي آورند.
گفتني است در سال ۱۳۲۰ كه نيروهاي متفقين در زمان جنگ جهاني دوم وارد ايران شدند، يكي از دلايل پيروزي خود را دراين جنگ وجود راه آهن سراسري ايران عنوان كردند. از طرفي ، «چرچيل»، نخست وزير وقت انگليس نيز پل ورسك مستقر در راه آهن شمال را پل پيروزي لقب داد.
باید توجه داشت که این بنا برخلاف ادعای برخي افراد مبنی بر ساخته شدن آن بدست مهندس آلمانی بنام ورسک ، ساخت یک معمار اتریشی متولد وین به نام (( والتر اینگر )) در سال 1310 هجری شمسی است و نام این پل بر گرفته از نام قریه ورسک واقع در قسمت شمالی این پل ميباشد. قريه ورسك در زمان احداث پل دارای حدود 20خانوار جمعيت بوده است .
به روايت بوميان منطقه، هنگامي كه اين پل ساخته شد، مهندس سازنده پل به همراه همسر و فرزندانش در هنگام عبور نخستين قطار از روي اين پل در زير آن قرار گرفتند تا به اين ترتيب اطمينان سازه ساخته شده، ثابت شود. آرامگاه والتر اینگر در نزدیکی پل ورسک قرار دارد .
این بنا از ملات سیمان و شن شسته شده و آجر ساخته شده و در ساختمان آن از آرماتور استفاده نشده است . به بیان دیگر این بنا از ملات غیر مسلح ساخته شده است .
پل ورسك داراي ۶۶ متر دهانه قوسي و ۱۱۰متر ارتفاع از ته دره است . طول کلی پل 2/73 متر است. هزينه ساخت آن در آن زمان، بالغ بر۲ميليون و۶۰۰هزار تومان بوده است . براي ساخت اين پل عظيم چندطرح مبتني براستفاده از مصالح بنايي كه بيشتر مقرون به صرفه بوده، به تصويب رسيد. پل ورسک در شمار مهمترین آثار فنی مهندسی راه آهن ایران محسوب می شود و شماره ثبت تاریخی ملی آن 1534 می باشد .ورسک از جمله پل‌های استراتژیک ایران است که توسط مهندسان آلمانی و اتریشی با تضمین ۷۰ ساله احداث شد.
اصطلاح سه خط طلاي راه‌آهن شمال مربوط به دره ای در سه كيلومتري بعد از پل ورسك و بعد از روستای ورسك به سمت گدوك در ارتفاعات شرق جاده تهران – شمال مشاهده مي‌باشد. طراحی اين خطوط به جهت كم كردن شيب و افزايش ضريب قدرت لوكوموتيوها در نظر گرفته شده است که برای ایرانیان ارزشی به مراتب بیشتر از طلا دارد .