از میان تمام مراسم باقیمانده آیین گسترده چهارشنبه آخر سال به عنوان یکی از رسوم نوروزی هنوز با حال و هوای دیگری که نشان از تغییرات محیطی و زمانی می دهد در جای جای این استان رایج است.
آیین چهارشنبه که نمادی از دوستی، الفت، صمیمیت و نماد چهار فصل سال و عناصر چهارگانه طبیعت است با رخنه برخی موارد غیرسنتی به چهارشنبه پرخطری مبدل شده است که همه ساله آثار این خطرات، جان باختن تعدادی از جوانان و زخمی و بستری شدن تعدادی از آنها به علت استفاده از مواد آتش زا و مواد منفجره است.
مردم آذربایجان غربی در گذشته نه چندان دور قبل از فرا رسیدن نوروز با برپایی مراسمی ویژه به استقبال
فصل زیبای بهار می‌رفتند که آیین چهارشنبه آخر سال از مهم ترین این مراسم به شمار می رفته است.
چهارشنبه سوری نام رایج و آیینی بود از مراسم دیرین در بین مردم ایران زمین و آذربایجان غربی که هدف تمامی مراسم آن دور کردن پلیدی ها بود و با استفاده از نمادهای آب و آتش و خاک انجام می گرفت.
در منطقه آذربایجان غربی چهارشنبه سوری موسوم به ایلیین آخیر چارشنبه سی ( چهارشنبه آخر سال) است که وجود واژه آخر در این ترکیب نشان می دهد مردم آذربایجان در اسفند ماه چهارشنبه های دیگری را نیز جشن می گرفتند که امروزه این رسم تقریبا به فراموشی کامل سپرده شده است.
با رسیدن ماه اسفند مردم مناطق شهری و روستایی آذربایجان غربی خود را مهیای پذیرایی از سال نو می کردند که این پیشواز در عنوان این ماه نیز مستتر است.
مردم آذربایجان غربی هنوز هم اسفندماه را با عنوان بایرام آیئی ( ماه عید ) می خوانند.
مطابق سنت های کهن و قدیمی مردم آذربایجان غربی هفته اول اسفند ماه را "چیله قووان" یعنی هفته ای که چله زمستان را فراری می دهد یا یالانچی چارشنبه ( چهارشنبه دروغین) می نامیدند و با آیین هایی اتمام فصل زمستان را جشن می گرفتند.
در گذشته آذربایجان، چهارشنبه هفته دوم اسفند ماه موسم به "کوله چارشنبه" یعنی چهارشنبه کوتاه بود و سومین چهارشنبه نیز "موشتولوقچی چارشنبه ( چهارشنبه پیام آور) یا قره چارشنبه ( چهارشنبه سیاه یا بزرگ) یا خبرچی چارشنبه نام داشت.
در مطالعات مردم شناسی انجام گرفته هر کدام از این چهار چهارشنبه ماه اسفند، نمادی از عناصر چهارگانه یعنی آب، خاک، باد و آتش بودند که با طبیعت کشاورزی منطقه آذربایجان غربی نیز سنخیت دارند و مردم نیز هر کدام از این چهارشنبه ها را به نوعی با آیین هایی خاص گرامی می داشتند.
همچنین نامگذاری چهار چهارشنبه موجود در اسفند ماه به نوعی با رنگ های طبیعت نیز ارتباط دارد که رنگ های سفید، خاکستری، سیاه و سرخ از آن متبلور است.
آنچه امروزه از این چهارشنبه ها باقی مانده رسم آتش روشن کردن و پریدن از روی شعله های آتش و خواندن سرودها و اشعاری به هنگام اجرای این آیین است.
آتیل باتیل چارشنبه - باختیم آچیل چارشنبه ( بپر و بیافت چهارشنبه -- بخت به من روی آور چهارشنبه) و
دردیم، بلام بو اوددا قالسین - باش آغریم، دیش آغریم بوردا قالسین ( درد و بلایم در این آتش بماند - سر دردم ، دندان دردم در اینجا بماند) از جمله مطالبی است که در موقع پریدن از روی آتش در لبان افرادی که از روی شعله های آتش می پرند نجوا می شود.
خرید چهارشنبه آخر سال نیز از رسوم این روز است، از جمله وسایلی که شب چهارشنبه خریده می شود آئینه است که مظهر صمیمیت و یکرنگی است و کوزه که آب را در خود جای می دهد و مظهر پاکی است و نیز اسپند برای دفع چشم زخم کاربرد دارد.
پاسخ با نقل قول
علاقه مندی ها (بوک مارک ها)