اصول پیشگیری و درمان تغییر رنگ دندان ها دندان ها مرواریدهای بدن شناخته شده اند و در معیارهای زیبایی شناختی چهره انسان، سفیدی ودرخشان بودن دندان ها، عامل مهم و تعیین کننده ای محسوب می شود. ممکن است سفیدی دندان ها درجات گوناگونی از بسیار سفید تا سفید متمایل به زرد داشته باشد، این طیف از رنگ دندان ها از نظر عموم پذیرفته و قابل قبول است.اما وجود تغییر رنگ هایی در زمینه هایی به غیر از سفید، به خصوص در دندان های پیشین افراد، ناراحت کننده و غیر قابل قبول است. عوامل گوناگونی در ایجاد تغییر رنگ های دندانی دخیل هستند. شاید بتوانیم با شناخت این عوامل، از ایجاد بعضی از آنها و در نتیجه تغییر رنگ های دندانی پیشگیری کنیم.

چای دوست دارید؟

آیا شما از گروه چای خورهای حرفه ای هستید؟ قهوه چطور؟ روزی چند لیوان؟

چای، قهوه و تمام خوراکی های رنگی از مهمترین تیرهایی هستند که هدف دندان را نشانه رفته اند و عامل موثر تغییر رنگ دندان ها هستند. نوشابه های رنگی، میوه ها و سبزی های رنگ دار مانند توت فرنگی، گیلاس، هویج و حتی سیب دندان ها را رنگ می کنند. اگر سفیدی دندان هایتان را می پسندید و دوست ندارید به این راحتی آنرا از دست بدهید، کمتر چای و قهوه بنوشید. بعد از خوردن خوراکی های رنگی هم دهانتان را آب بکشید.

امان از دست تنباکو

دست به جیب می بری، پاکت سیگار، یک نخ بلند و باریک، آتش می کنی، و دودش را می بلعی. خداحافظ سلامت، خداحافظ لثه های سالم من و خداحافظ دندان های سفید و زیبا. مصرف همه گروه های دخانیات اعم از سیگار، قلیان، پیپ و تنباکوی جویدنی دندان ها را تیره می کند.

وقتی دندان ها مریض می شوند

اگر در تشکیل و شکل گیری مینا و عاج دندان در دوران جنینی اختلالی اتفاق بیافتد، ممکن است مینا و یا عاج دچار تغییر شکل و تغییر رنگ شوند. بیماری های عمومی بدن و شرایط وابسته به آنها هم ممکن است در رنگ دندان ها اثر بگذارد.مثلا بیمارانی که به دلیل سرطان در ناحیه سر و گردن رادیوتراپی یا شیمی درمانی شده اند ممکن است در دندان هایشان تغییر رنگ هایی ایجاد شود. بعضی از عفونت ها در باردار نیز می تواند بر روی جوانه دندان های جنین اثر منفی گذاشته و موجب تغییر رنگ آنها در آینده شود.

تاثیر داروها

بعضی از داروها می توانند در ساختمان دندان ها نفوذ کرده و به صورت داخلی و عمیق دندان ها را رنگ کنند. برای مثال تجویز و استفاده از آنتی بیوتیک های تتراسیکلین و داکسی سیکلین در کودکان زیر هشت سال ممنوع است زیرا باعت تغییر رنگ در دندان های این کودکان می شود. و یا مثلا دهانشویه کلرهگزیدین نیز در صورت مصرف طولانی و مداوم می تواند رنگ دندان ها را تغییر دهد.

این قافله عمر

به ازای گذشت سال های طولانی، مینای دندان های ما به تدریج نازک شده و از روی دندان حذف می شود. لایه زیرین مینا که به دهان باز می شود عاج است. عاج لایه ای با ته رنگ زرد است و نیز به خاطر خلل و فرج زیاد روی آن، رنگدانه های زیادی بر آن رسوب می کند و به مرور این دندان ها دچار تیرگی می شوند.

پوسیدگی ها

پوسیدگی رنگ دندان ها را تغییر می دهد. پوسیدگی های اولیه به صورت لکه های سفید گچی رنگ روی دندان ها ظاهر می شوند اما به مرور زمان و با پیشرفت پوسیدگی ، رنگ دندان ها در منطقه پوسیدگی قهوه ای یا سیاه خواهد شد. از طرفی اگر عاملی باعث شود که مینای دندان نازک شده یا حذف شود، به دلیل ظاهر شدن عاج در سطح دندان، رنگ دندان به سمت زرد متمایل خواهد شد. مثلا در افرادی که به طور مداوم محتویات معده و اسید معده آنها به دهانشان باز می گردد و این اسید باعث حذف مینا از روی دندان می شود.

مراقب باشید دندان هایتان ضربه نخورند

ضربه هایی که به دندان های شیری وارد می شوند ممکن است به جوانه زیرین دندان دائمی انتقال یافته و موجب تغییر رنگ در دندان دائمی رویش نیافته شوند. از طرفی ضربه وارد شده به دندان های دائمی رویش یافته هم ممکن است آنها را دچار تغییر رنگ کند. ضربه به دندان ها باعث ایجاد خونریزی در آنها شده و این خونریزی باعث رسوب یون های سولفید آهن در لوله های عاجی دندان می شود و رنگ دندان به رنگ آبی- سیاه تغییر می کند.

پیشگیری

عادت هایتان را تغییر دهید، مصرف عادتی سیگار و تنباکو و همچنین مصرف زیاد چای و قهوه را کنار بگذارید و بعد از خوردن مواد رنگی دهانتان را بشویید.

حداقل روزی یک بار به شیوه ذرست مسواک بزنید. اما توجه کنید از مسواک های زبر استفاده نکنید و دندان هایتان را محکم مسواک نکنید چرا که این عوامل خود باعث تغییر رنگ دندان ها می شوند.

… و اما درمان

برای درمان تغییر رنگ های دندانی راه های متفاوتی وجود دارد که کاربرد هر کدام از این روش ها بسته به نوع و شدت تغییر رنگ متفاوت است.

درباره تغییر رنگ های خارجی و سبک دندانی، استفاده از جرمگیری و برساژ در مطب دندانپزشکی بسیار مفید و کاربردی است. اما اگر تغییر رنگ ها داخلی و در ساختمان دندان اتفاق افتاده باشد، روش بلیچینگ (سفید کردن دندان ها) و یا در مواردی روکش کردن دندان مطرح می شود. بلیچینگ ممکن است در داخل مطب دندانپزشکی انجام شود و یا مواد و قالب لازم برای آن بیمار تحویل داده شود تا شب در هنگام خواب از آن استفاده کرده و به مرور زمان رنگ دندان ها روشن تر شود.