دیوان عرفی شیرازی

[sorna]

رو چه می خواهی دلا، ناز استغناست، هست

بی وفا تنهاست وارد، رنجش بی جاست، هست


ای که گویی با اسیران شیوه های او چه هاست

ناز مست و عشوه مست و هر جه آزادست هست


حال ما آن نازنین گر چه بداند نیست، لیک

هر قدر گویند مستغنی و بی پرواست، هست


چو فروزی عالمی را، وه چه کم داری ز حسن

چهره ی زیباست، داری، قامت رعناست، هست


درد او در سینه می ماند، چه غم گر جان برد

آن چه ما را باعث آن آرمیدن هاست، هست


عرفی از بزمت اگر زاری کند بی وجه نیست

ناله ی بی اختیار و گریه ی بی جاست، هست

[sorna]

در محبت درد اگر پیچد دوا بسیار هست

ریش اگر ناسور شد الماس در بازار هست


گر ز لطفم نا امید، امیدوارم در عتاب

گر ندارم سبحه بر کف، بر میان زنار هست


شستن لوح گنه دستور ابر رحمت است

ور نه سیل اشک عذر و آب استغفار هست


ای طبیب همت احسانی که در شهر امید

نیست درمانی و در هر گام صد بیمار هست


درس معنی را کهن اوراق کس در کار نیست

دیده بگشا کاین رقم بر هر در و یوار هست


معنی زنار بستن گر مقید بودن است

در درون خرقه ی روح الامین زنار هست


نیست غم گر یاسمن ور سنبلم در باغ نیست

تا به رقبت بشکنم، در دیده ی دل خار هست


عرض جنت کم ده ای رضوان، که در بستان عشق

میوه ی تلخ و گل پژمرده ای در کار هست


گر دلم بشکست و خونم تلخ، عرفی، باک نیست

دیده ی زهر آشنا و گریه ی بسیار هست

[sorna]

گر نخل وفا بر ندهد چشم تری هست

تا ریشه در آب است امید ثمری هست


هر چند رسد آیت یاس از در و دیوار

بر بام و در دوست پریشان نظری هست


منکر نشوی گر به غلط دم زنم از عشق

این نشأ مرا گر نبود با دگری هست


آن دل که پریشان شود از ناله ی بلبل

در دامنش آویز که با وی خبری هست


هرگز قدم غم ز دلم دور نبودست

شادیست که او را سر و برگ سفری هست


تا گفت خموشی به تو راز دل عرفی

دانست که از ناصیه غمازتری هست

[sorna]

مژدگانی که جنون را به سرم کاری هست

درد را با دل سودا زده ام کاری هست


قفل الماس بیارید که زخم دل ما

سر به سر گشته دهن، بر سر گفتاری هست


این قدر سنگدلی نیست گمانم بس که

مگر از راه تو در پای اجل خاری هست


ای مسیحا اثری با نفست نیست، ملاف

امتحانی بکن اینک دل بیماری هست


نه به اندازه ی بازوست کمندم، هیهات

ور نه با کوشش بامیم سر و کاری هست


لن ترانی نشود گر ادب آموز کلیم

ما چه دانیم که درمانی و دیداری هست


محرم خلوتی عاشق نه چراغ است و نه شمع

آفتاب ار نرسد سایه ی دیواری هست


دلم آ ن کافر عامی ست که در گوشه ی دیر

پیر گردید و ندانست که زناری هست


غمزه چون تیغ زند لب بگشایی عرفی

که به تحسین تو کیفیت زنهاری هست

[sorna]

من نگویم که درین شهر ستمکاری هست

همه دانند که ما را به تو بازاری هست


حد من نیست که در پیش تو گویم سخنی

دوست داند که مرا قوت گفتاری هست


از ادب چشم من و ناز مپوشان رخ دوست

این نگاهی است که شایسته دیداری هست


ساکن کعبه کجا، دولت دیدار کجا

این قدر هست که در سایه ی دیواری هست


مردم کارگه عشق هنرمندانند

بیستون گر بشکافد دگر کاری هست


دل عرفی نه یکی قطره ی حون، فولاد است

از ستم سیر مشو دگر آزاری هست

[sorna]

خبری خواهم از آن کوی که اعزازی هست

ز برون عرض نیازی ، ز درون نازی هست


گاه گاهی به دعا یک دو بساطی در باز

عشق این شیوه ضرور است، دغابازی هست


های هایی ز من بلبل عشرت بشنو

در مصیبت کده هم مرغ خوش آوازی هست


آتشین بال و پرم دود بر آرد ز قفس

گو ندانم که مرا رخصت پروازی هست


جهتی دید و هوایی خوش و پرواز گرفت

لیک مسکین چه خبر داشت که شهبازی هست


عرفی آن زلف سیاه است کمندی که مراست

مانده چین بر سر چین خم اندازی هست

[sorna]

مست آمدم به معرکه، آیین کار جیست

دشمن کدام و مطلب از کار و بار چیست


چون خار و گل ز شاخچه ی عدل می دهد

این عین تازه رویی و این شرمسار چیست


هم زهر چشم و هم نگه از باب خوبی است

پس دم مزن که این خوش و آن ناگوار چیست


غم نعمتی همی خورد، اما ز خوان عشق

ای اهل روزگار غم روز گار چیست


اندیشه در حریم وصال است منتطر

معشوق چون شناخته است انتظار چیست


تو راز خود نهفته بهشتی ز راز دار

امید پرده پوشی ات از راز دار چیست


نظم جهان چو بوقلمون است و ریو و رنگ

پس عیب زاهدان مشعبد شعار چیست


افتاد در میانه ی گرداب کشتی ام

من رسته ام بگو رغم اهل کنار چیست

[sorna]

ای دل حدیث صبر شنیدن ز بهر چیست

زهر است در پیاله، چشیدن ز بهر چیست


ای عیش غم که مرهم آسایش منی

در زخم سینه نرم خلیدن ز بهر چیست


کشت وفا عزیز تر است ای نسیم وصل

چندین به شوره زار وزیدن ز بهر چیست


این دشت را سموم نسیم است و شعله آب

این سبزه را امید دمیدن ز بهر چیست


عرفی خمار عشق عذابی است بس الیم

جامی بکش، عذاب کشیدن ز بهر چیست

[sorna]

گر می نخورده ای ز منت انفعال چیست

ای خون شرم ریخته این رنگ آل چیست


کی لازم است باده کشیدن ز جام زر

مقصود تو اگر این است، قصور سفال چیست


حسرت نگر که مست نگاه است چشم من

آگه نی ام که شرم چه و انفعال چیست


مردیم عرفی ز غم آن طفل خرد سال

معلوم ما نشد که بر این ابتهال چیست

[sorna]

بیدلی کو از او پرسم دل آواره چیست

از مزاج دل تفاوت تا به سنگ خاره چیست


عهد پیش از خاطرم شد، عشق گویا بنگرم

بی وفایی های بخت و شوخی سیاره چیست


چاره ای آخر ضرور است از پی تحصیل درد

من ندانم هر که می داند بگوید چاره چیست


آن که می دزدد نزاکت نام مرهم از تنش

کی شناسد شکر زخم غمزه ی خونخواره چیست


آن که چین آستین ها را برابر می کند

چون بداند ذوق چاک دامن صد پاره چیست


عرفی این ها با که گویی عشق می بازد ز تو

زود خواهی گفت کاین بیهوده ی کفاره چیست