دیوان عرفی شیرازی

[sorna]

وای که مستانه یار، جعد پریشان شکست

ساغر لب ریز کفر بر سر ایمان شکست


چون گل رخسار او، زآتش می برفروخت

شمع شبستان گداخت، رنگ گلستان شکست


چون به ازل حسن دوست، خون ملاحت کشید

در دهن زخم ما، عشق نمکدان شکست


بس که به عالم نماند، عافیت از عشق تو

همت آزادگان، قدر شهیدان شکست


چاشنی داغ دل، روزی هر کام نیست

ور نه لب نان عشق، گبر و مسلمان شکست


همت عرفی به بزم، خوان محبت کشید

ذوق نعیم بهشت، در ته دندان شکست

[sorna]

بر میان فتنه شوخی طرف دامانی شکست

ترکتاز غمزه هر سو فوج ایمانی شکست


ملک حسن از شیوه خالی گشت تا گشتم خراب

کافرستانی به هم زد تا مسلمانی شکست


شکر طالع می کنم با آن که از بابم فکند

زان که هر خاری به پایم در گلسنانی شکست


گر سلیمانی است و گر موری که در معنی گداست

هر که دست از آبرو شست او لب نانی شکست


شید صوفی طالبان کعبه را گمراه کرد

نو مسلمانی در آمد فوج ایمانی شکست


هر که با آن نامسلمان یک زمان همراه شد

با خدای خویش در هر گام پیمانی شکست


قابل رنج محبت کس نیاید در وجود

رنگ روی خویش را هر کس به دستانی شکست


تا دل عرفی شکست آشوب در عالم فتاد

این نه موری بود، پنداری سلیمانی شکست

[sorna]

مست و بد خوببم و هم صحبت جانانه ی مست

فتنه انگیز بود آتش و هم خانه ی مست


همه محتاج شرابیم ولی ساقی عدل

ندهد ساغر هشیار چو پیمانه ی مست


قول ارباب خرد دست کش صد غرض است

هیچ افسانه چنان نیست که افسانه ی مست


ابله مست و خرد پیشه ی هشیار یکی است

مصلحت دان طلبی رو سوی دیوانه ی مست


شور عالم همه جمع است در آن نرگس شوخ

مجمع فتنه و آشوب بود خانه ی مست


دوش با عرفی دیوانه زدم جامی چند

چه بلا فیض دهد صحبت دیوانه ی مست

[sorna]

ماهم نه نهالی است که خورشید بر اوست

طوبی خس زیبا چمنی که این شجر اوست


مرغی که حرم را شرف از نسبت او بود

جاروب حرمگاه صنم بال و پر اوست


گه زهر فشاند به مگس، گه زند آتش

زین گونه بسی تعبیه ها در شکر اوست


نقصان ادب نیست که آمیخته با شمع

پروانه که امید فنا راهبر اوست


غم همره جان رفت، نرفتیم به منعش

با وی ز ازل آمده و هم سفر اوست


هر گرد که از خاک شهیدان تو خیزد

صد قافله ی درد ابدی بر اثر اوست


عشق از طلب صحبت رضوان بود آزاد

زهد است که دست هوسش در کمر اوست


از طعن کس آزرده نگردد دل عرفی

داغی که نسوزد نمکی بر جگر اوست

[sorna]

گلزار حسن تازه ز روی چو ماه اوست

گلدسته ی فریب به دست نگاه اوست


ماییم و کشت باغ محبت که سر به سر

زهر آب داده نیش ملامت گیاه اوست


مرغان قدس گرد سرش جوش می زنند

این شاخ طوبی است که طرف کلاه اوست


آن رهروی به ساده به ترک تعلق است

بت سنگ راه و بت شکنی سنگ راه اوست


یوسف که هست پیرهن عصمتش درست

آن جا که جلوه گاه زلیخاست جاه اوست


در سینه بی اجازت او بیش ازین مباش

ای جان ادب خوش است که این جلوه گاه اوست


عیشی ز باده هست ز عیش بهشت، لیک

آن عافیت نصیب شهید نگاه اوست


گفتم کرشمه ات دل عرفی به خون کشید

گفت از کرشمه پرس که گوید گناه اوست

[sorna]

بخت جم و کاووس، عنانش به کف توست

پیش آمدن از بخت، کشکش از طرف توست


وصفی نبود کان شرف ذات تو گردد

جز بندگی شاه جهان کان شرف توست


با ساز و نوا باش و ببین تا چه سرودم

ای آن که سنان پای زن نعره دف توست


بشکسته عدو، نامه ی فتح تو نوشتم

دولت خبرم داد که فتح از طرف توست


چون بشکنی صف اعدا که به عالم

هر جا که دعا هست ماثر صدف توست


عالم چو بگیری و گرفتی وطن خویش

تو گوهر اقبال و عالم صدف توست


در خواب شب آلوده به خون دید خدنگت

تعبیر جز این نیست که عالم هدف توست


این قول نه کذب است، کجا دیده شناسد

آن بنده که پرورده ی آب و علف توست


عرفی چه همی گفت که آن مقبل ناچیز

دانسته که راهش به دل پر شعف توست

[sorna]

جز در پناه وصل و دل استوار دوست

کس عافیت گمان نبرد در دیار دوست


قاتل چنان خوش است که بی رحم تر شود

از التماس دشمن و از اعبتار دوست


صد تن شهید شهرت و یک تن شهید عشق

آن هم به سعی غمزه ی مردم شکار دوست


هرگز بهار لطف و خزان ستم نبود

در بوستان حسن همیشه بهار دوست


بر سر کلاه عزت عشقم حرام باد

گر وقت صحبتش ننهم بر کنار دوست


عرفی به حال نزع رسیدی و به شدی

شرمت نیامد از دل امیدوار دوست

[sorna]

گر شوم صد سال محروم از نگاه روی دوست

دیده نگشایم مگر وقتی که آیم سوی دوست


تا قیامت هر سر مویم جدا در خون تپد

گر به آرامم نباشد رخصت از سرکوی دوست


ای مسیحا زانو از لطفم به زیر سر منه

عهد این شوریده سر مشکن به خشت کوی دوست


از کمال خرمی عاشق نگنجد در کفن

گر نسیمی آید و گوید که دارم بوی دوست


کس نمی پیچد ز عرض مهر عرفی، منع بس

من ز دل پرسیده ام ، او می شناسد خوی دوست

[sorna]

با مهر و با محبت و با آرزوی دوست

با ما کسی چه گونه توان جست و جوی دوست


بر سنگ زد پیاله ی خضر آن که نوش کرد

خونابه ی شراب و جفای سبوی دوست


ای کفر و دین حلال کنیدم که می برم

اینک ز دیر و کعبه سلامی به سوی دوست


رنج مسیح و سعی اجل سودمند نیست

ماییم و صد مشام امیدی به بوی دوست


سازد به برگ لاله بدل برگ یاسمن

تشویش این نگاه مبیناد روی دوست


عرفی شکایت از ستم بی سبب مکن

چندین خوش است ساختنی هم به خوی دوست

[sorna]

هوش اگر ناخن زند بر دل شراب ناب هست

ور سبو از می تهی گردد خمار و خواب هست


ای که گویی باعث غم خوی غمگین روی باش

غم ز بی باکی ندارم ورنه خود اسباب هست


گر نمی ارزم به وصلت ز آرزو منعم مکن

در دل عاشق هزاران مطلب نایاب هست


از خیالت هر شبم بام در دل روشن است

ماه گو طالع مشو در کوی من مهتاب هست


ابله آن بی درد کاندیشد که اهل عشق را

عافیت با مردن و کاسودگی در خواب هست


منت دو قطره آب ای دیده بر من تا به کی

در سفال هر سگی گو جرعه ای زین آب هست


دل تهی کن عرفی این غم را به دل نتوان گذاشت

دوستان را گر نباشد دشمنان را تاب هست