دیوان عرفی شیرازی

[sorna]

دو عالم سوختن نیرنگ عشق است

شهادت ابتدای جنگ عشق است


هز آن گرد بلا کز دهر خیزد

دلیل شوخی شبرنگ عشق است


کجا پژمرده گردد غنچه ی شوق

که یک سر آب عشق و رنگ عشق است


دماغ آشفته ای داریم و دل نام

که سر تا پای صلح و جنگ عشق است


مگس را حسرت پروانگی سوخت

وگر نه مثل عرفی ننگ عشق است

[sorna]

خاموشی من قفل نهان خانه ی عشق است

افسانه ی من گریه ی مستانه ی عشق است


دیوانه دل من که درو فتنه زند جوش

گنجی است که آرایش ویرانه ی عشق است


شوریده شد از ناخن عشق این دل صد شاخ

این زلف پریشان شده از شانه ی عشق است


صد دشنه خورد عقل که خاری کشد از پای

این ها گل آن است که بیگانه ی عشق است


از منطق و حکمت نگشاید اثر شوق

این ها همه آرایش افسانه ی عشق است


هر شمع که در انجمن دهر بر افروخت

گر آتش طور است که پروانه ی عشق است


عرفی دل افتاده ام از کعبه چه جویی

دیری است که او فرش صنم خانه ی عشق است

[sorna]

منزل گه دل ها همه کاشانه ی عشق است

هر جا که دلی گم شده در خانه ی عشق است


ویرانه ی جاوید بماند دل بی عشق

آن دل شود آباد که ویرانه ی عشق است


فرزانه در آید به پری خانه ی مقصود

هر کس که در این بادیه دیوانه ی عشق است


پیمانه ی زهر فلکم تلخ نسازد

این حوصله تلخی کش پیمانه ی عشق است


هر کس به لبش گرم شود چشم تبسم

با او ننشینند که بیگانه ی عشق است


عرفی دل و دین باخته ای دلخوش او باش

این ها ثمر کاشتن دانه ی عشق است

[sorna]

هزار حسن عبادت نه زشتی عمل است

متاع من دل مجذوب و مستی ازل است


یکی است نقد حکیمان و حسن نادانان

هر آن چه در کتب حکمت است در مثل است


کسی که گشته به تقلید آدمی سیر ت

نه آدمی است، همان باز، آدمی بدل است


به جنگ زاهد و صوفی خوشم به گلشن او

میان بلبل و زاغ چمن همان جدل است


من از حدوث و قدم خامشم، ولی گویم

نظیز عدت آینده عهد ماازل است


قصیده نظم هوس پیشگاه بود عرفی

تو از قبیله ی عشقی وظیفه ات غزل است

[sorna]

تا خط به گرد آن لب شیرین شمایل است

ابر میان عیسی و خورشید حایل است


از گل چه گونه پای به اندیشه بر کشم

کاندیشه این چه در ره او، پای در گل است


از کفر عشق باز ندارم که روز حشر

آموزگار کفر من است آن که سائل است


در ملک عشق کس نشناسد غم معاش

سنگ و سفال کوجه ی ما پاره ی دل است


آن کو به راه کفر چو عرفی شتاب کرد

فرسنگ های کعبه به دنبال محمل است

[sorna]

دریا فراخ و کشتی ما بی معلم است

این درد زان زیاده که پایان موسم است


آنان که لاف مرتبه ی قرب می زنند

پهلو تهی کنند ز امکان که ملزم است


مردم اگر چه نقل ز فیض خرد کنند

ما دشمنیم با خرد، اندیشه حاکم است


هر نکته ای که هست به وجهی توان شناخت

تاوان جهل بی خردان بر معلم است


ما خود ز کبر تکیه به همت زدیم، لیک

درویش را معامله با جود منعم است


هر چند شرم دوست خلافش قبول کرد

معلوم شد ز کوشش عرفی که مجرم است

[sorna]

هر خنده دریچه ی گشاینده ی غم است

هر انتعاش نایره ی قفل ماتم است


دل زنده ساز قدر مسیح و مرا مسنج

غافل مباش آن نفسی بود و این دم است


حیف است حیف، بس مکن ای کاوش دلم

هر ناله را خراشی و هر گریه را نم است


باغی است گریه در جگر تشنه ام کزان

صد لاله زار سوخته در زیر یک شبنم است


هر کس که دید عرفی و این شور و های و هوی

غافل ز زیر پرده نمایش ، که یک کم است

[sorna]

گر تکیه گاه گلخن و گر مسند جم است

رویم به روی محنت و لب بر لب غم است


ما بار نیکنامی عصمت نمی کشیم

رندی حریف ماست که بد نام عالم است


صد سیل فتنه آمد و گردی بر نخاست

قصر مراد ماست که موقوف یک نم است


اسلام نی، ز درد مسلمانیم به جاست

بازیچه ای به عادت طفلانه، محکم است


جز در کنار دوش ملامت نیارمید

این بی قرار دل، که جگر گوشه ی غم است


عرفی تمام لاف مسلمانی است، لیک

تا لب گشوده ایم به صد رنگ ملزم است

[sorna]

گرد محنت به طوف منزل ماست

زهر غم تشنه ی لب ماست


برق آتش فروز جوهز کل

دود اندیشه های باطل ماست


در مبندید بر رخ رضوان

که ز عهد الست سائل ماست


هر چه روید ز کشتزار ملال

ریشه ی آن دویده در گل ماست


تا قیامت غبار ناکامی

پرده باف دریچه ی دل ماست


عرفی از موج غم ترا چه غم است

موج خیز ملال ساحل ماست

[sorna]

ما را به طرب موعظت و پند حرام است

بر اهل محبت دل خرسند حرام است


در مذهب ما تشنه لبان، شربت کوثر

بی چاشنی آن لب چون قند، حرام است


ناصح مگشا لب که گنه کار نگردی

در شرع ملامت زدگان پند حرام است


در آرزوی وصل که در باغ محبت

چندین ثمر نخل برومند حرام است


دارم هوس دیدن ماهی که به رویش


غیر از نظر لطف خداوند حرام است


محرومی یعقوب از آن است که بگزید

شرعی که در آن دیدن فرزند حرام است


یا رب چه بلایی است که در مذهب خوبان

دشنام حلال است و شکرخند حرام است


زندانی غم باش که در شرع محبت

صیدی که نشد کشته درین بند حرام است


عرفی بود از میکده ی درد قدح نوش

آن باده ننوشد که بگویند حرام است