دیوان عرفی شیرازی

[sorna]

صد فوج عشوه از نظر من گذشته است

تا شهسوار عشوه گر من گذشته است


چون نگذرد به جور که از راه تجربه

بر ناله های بی اثر من گذشته است


بیچاره عافیت که ز وی تا بریده ام

عمرش به جستن خبر من گذشته است


شادی به دستگیری من آمد، مرا نیافت

صد تیره آب غم ز سر من گذشته است


هر جا که بگذرم به طلب نقش پای غم

کان فتنه خوی بر اثر من گذشته است


عرفی ببزم قدس بر آن نظم گوهرش

کانجا حکایت از نظر من گذشته است

[sorna]

صد شکر که بتخانه ی اندیشه خراب است

ناقوس و تبش در گرو باده ی ناب است


با قسمت خود هر که تو بینی جم و دارا است

محتاجی مردم همه آن سوی حساب است


سیرابی و لب تشنگی از هم نشناسیم

این است که آسایش ما عین عذاب است


حرمان مرا شوق دهد نشاء مقصود

بس تشنه فرو مرد ندانست که آب است


گر کبک دل من نزند قهقه ی ذوق

معذور همی دار که در چنگ عقاب است


توفیق بهانه است اگر عازم راهی

بشتاب که سرمایه ی توفیق شباب است


دی پیر مغان گفت دلم سوخت که عرفی

جویای رموز است ولی بیهده یاب است

[sorna]

امید صلح از آن با شکیب ایوب است

که دشمن آشتی انگیز و دوست محجوب است


همین عطیه به هر حال خوشدلم دارد

که هر چه رفت به عنوان خیر محسوب است


تهی بساطی این عهد بین که بی من و تو

زمانه نازکش و آفتاب محبوب است


نسیم پیرهن می برد از هوش ور نه

به رود نیل ز کنعان دو گام یعقوب است


خبر نیافته عرفی ز طبع نازک دوست

زبان بکش قلم این جا نه جای مکتوب است

[sorna]

آنی که پای تا به سرت عجب طاعت است

شب زنده داریت بتر از خواب غفلت است


خواهی به کعبه رو کن و خواهی یه سومنات

دل بد مکن که شش جهت از بهر طاعت است


بیرون بود حلاوت و تلخی و مدح و ذم

رد و قبول با همه از روی عادت است


احباب را سلام و دعایی ضرور نیست

این شیوه ها وسیله ی مهر و محبت است


غافل مرو که تا در بیت الحرام عشق

صد منزل است و منزل اول قیامت است


عرفی مخوان به شاعر بی فضل شعر خویش

نزد حکیم بر که نه شعر است، حکمت است

[sorna]

بر دل یوسف غمی در کنج زندان بر نخاست

کز پریشانی فغان از پیر کنعان بر نخاست


وه که تا لب های من آلوده از افغان نکرد

تشنگی از هر طرف، جویی به حیوان بر نخاست


باغبان عشق با دعوی به رضوان گفت خیز

تا در هر باغ نگشادیم رضوان بر نخاست


عشق را نازم که شاه حسن در بزم ازل

بهر دل تعظیم کرد، از بهر ایمان بر نخاست


بی نیازی کن که گرد کوچه ی افتادگی

دام را دریوزه تا نگرفت انسان بر نخاست


تا دل تحت الثری از کشتگان عشق سوخت

لیک دردی از شهادت های انسان بر نخاست


شد به اوج غم بسی رد و بدل عرفی نهاد

کین محیط از موج سالم بود، طوفان بر نخاست

[sorna]

تاج زر گر بودش فتنه ی از بهر خود است

فتنه این است که در زیر کلاه نمد است


معنی تجربه بشناس و ره تجربه گیر

تا بدانی که تو را ظلم عدالت مدد است


در میانی خزف و گوهرم اندیشه به جاست

من که دی هر که نکو یافتم امروز بد است


گر شود جام بدل شخص مبدل نشود

هر کجا یا صنم آمد به زبان یا صمد است


حسد تهمت آزادی سروم بگداخت

این مرادی است که بر تهمت او هم حسد است


رقم هندسه عرفی منه اشعار مرا

هر جه زین باغ بروید گل سر سبد است

[sorna]

لب فروبستن ناصح گرهی بر باد است

صد ره این بست و گشادم بر یاد است


گل حسن تو بود در همه جا فصل بهار

بلبل باغ نوا از همه غم آزاد است


آدمی را ز همه چیز نفس منتخب است

در نفس منتخب آن است که با فریاد است


عرفی ار توبه ز می کرد نماند محجوب

توبه ی رند خرابات شکست آباد است

[sorna]

تا کوکبه ی رحمت جاوید بلند است

بخت طلب و طالع امید بلند است


آوازه ی رندی به جهان پست نگردد

تا زمزمه ی جام ز جمشید بلند است


ما گلخنی یان بس که ز بد نامی راحت

از سایه نشینان گل بید بلند است


چون شیونی یان همدمی ما نگرفتند

از محفل ما نغمه ی ناهید بلند است


عرفی خبر از جلوه ی معشوق ندارد

با ذره بگویند که خورشید بلند است

[sorna]

ناله ام پرورش آموز نهال اثر است

ور به دارت بنمایم که سراپا ثمر است


ناله در سینه ی من، یک نفس آرامش نیست

در دل خویش اثر کرد، چه کامل اثر است


رهبر بادیه ی عشق، تو را در هر گام

نیستی پیشتر و عمر ابد بر اثر است


شرم دار، ای نمک، این زخم فریبی بگذار

که دل و چشم من انباشته ی نیشتر است


گرد بازارچه ی عشق بگردم، که در او

عافیت سینه فروش و بلا دشنه گر است


عشق را سینه ی سنگ و دل گرم است ضرور

حسن نقشی است که هر لوحی از آن بهرور

[sorna]

هرگز مگو که کعبه ز بتخانه خوشتر است

هر جا که هست جلوه ی جانانه خوشتر است


با برهمن حدیث محبت رواست، لیک

در دام طایر حرم این دانه خوشتر است


تسبیح و زهد خوش بود اما در این دو روز

جشن گل است، شیشه و پیمانه خوشتر است


گر در بهشت باده کشی فتنه گل کند

ساغر کشی به گوشه ی میجانه خوشتر است


گر شرط دوستی بشناسی به حسن شمع

اول محبت تو به پروانه خوشتر است


در صحبتی که شرم و ادب نیست فیض نیست

زان رو مرو به صحبت بیگانه خوشتر است


با نوش نیش مردم چشمم کرشمه ها ست

هم صحبتی به مردم دیوانه خوشتر است


کفران نعمت گله مندان بی ادب

در کیش من ز شکر گدایانه خوشتر است


عرفی منال بیهده، احوال دل مگو

کز ناله های بی اثر، افسانه خوشتر است