دیوان عرفی شیرازی

[sorna]

التفاتی نیست با امید مطلوب مرا

مرحمت با یاس باشد، خوی محبوب مرا


تا به حال من کند اندیشه های باطلش

پیش او در آتش اندازید مکتوب مرا


زان حجاب افتاد و زین عم خانه می ناید برون

دشمنی با خویش تا کی جان محبوب مرا


گفت و گو های دل شوریده ام باطل مدان

بهره ی از هوشمندی هست مجذوب مرا


گریه را ذوق است کانر تهمتی باعث نشست

ور نه یوسف در گریبان است یعقوب مرا


جسن و ناز و عشوه خواهد هر دم از شرم ادب

حسن اهلیت دهد آزاد محبوب مرا


ناصبوری گر کند عرفی دلم عیبش مکن

ناصبوری شرط اصلاح است ایوب مرا

[sorna]

عشق کو تا در بیابان جنون آرد مرا

تشنه سازد، بر لب دریای خون آرد مرا


در می طامات خوش لایعلقم، مطرب کجاست

تا به هوش از نغمه های ارغنون آرد مرا


در بهشتم کن خدایا تا نمانم شرمسار

تا که از شرم گنه دوزخ برون آرد مرا


می رود اندیشه ام در کعبه از دیر مغان

می برد باری نمی دانم که چون آرد مرا


گر بنالم عرفی از عقل و خرد معذور دار

من به این وادی نه خود آیم، جنون آرد مرا

[sorna]

چرا خجل نکند چشم اشکبار مرا

که آرزوی دل آورد در کنار مرا


به راه غشق نگیرم زشوق بال و پری

که نی پیاده شمارند نی سوار مرا


فغان ز نشأ ی دون همتی، کزین شادم

که هیچ کام نیارد به انتظار مرا


نه رام مردم اهلم نه صید مرشد شهر

نشسته ام که نسیمی کند شکار مرا


ز بیم فتنه ی شادی چو کودکان همه عمر

غمت گرفته در آغوش و در کنار مرا


میا به ملک عدم، آن چنان مکن عرفی

که بی غمی نشناسد در این دیار مرا

[sorna]

به زهر تشنه لبم با شکر چه کار مرا

دراز باد شبم با سحر چه کار مرا


مرا نشاط تماشا بس از بهشت وصال

به قیمت کم و بیش ثمر چه کار مرا


ز بهر کاوش دل اهل درد نیش طلب

من و نگاه تو، با نیشتر چه کار مرا


مرا فریب دهد ناله ای و به غم گوید

ز من ترانه شنو با اثر چه کار مرا


ز ناز شربت کوثر نمی چشیدم، آه

به آتش دل داغ جگر چه کار مرا


من و شکستن افغان به سینه در شب غم

به نغمه سنجی مرغ سحر چه کار مرا


چرا ز غرفی جانباز سر نمی طلبی

فدای تیغ تو جانم، به سر چه کار مرا

[sorna]

هر دم زند هوس به چراغ دگر مرا

رسوا کند ز شکوه ی داغ دگر مرا


گو بوی گل بسوز دماغم که داده اند

از بهر بوی دوست دماغ دگر مرا


مشتاق شمع طورم و هر دم هجوم شوق

آلوده می کند به چراغ دگر مرا


هر محرمی که می کنم از وی سراغ دوست

محتاج می کند به سراغ دگر مرا


عرفی نوا مجو که حریفان بلبل اند

هر دم مکش به نغمه ی زاغ دگر مرا

[sorna]

چراغ عشق به گلخن شود دلیل مرا

شبی به گلخن خود می برد خلیل مرا


ز باغ وصل ثمر خواهم آن قدر که دهند

کجا نظر به کثیر است و یا قلیل مرا


رو ای مگس به مگس ران مساز محتاجم

که منفعل نکند بال جبرییل مرا


علاج تشتگی ام خون دل کند ور نه

ز روی لب گذرد بند سلسبیل مرا


چه گونه باورم آید ز اهل حسن وفا

نکرده حسن تو ملزم به صد دلیل مرا


فغان ز جلوه ی جنت که با سخاوت عشق

به بر فشاندن جان می کند بخیل مرا


دلم ز جور خسیسان الم کشد ور نه

نمی گزد ستم مردم اصیل مرا


کجاست عرفی مجنون که تازیانه ی او

ز کوی عقل بدارد هزار میل مرا

[sorna]

شب تا سحر کنم عجز، تا بوسم آستان را

آخر سپارشی کن، بی درد پاسبان را


کین را به مهر مفروش ای عشق دوست دشمن

زین بهترک فرا گیر یاران خرده دان را


تا کی فروشم آخر بی سود گوهر مهر

هر چند گفته باشم من دوستم زیان را


من بلبل بهشتم اما درین گلستان

در روز بد نهادم بنیاد آشیان را


پروای کشتنم نیست اما به موسم گل

آب و هوای گلشن آتش کند جهان را


بشنو ترانه ی عشق ای بلبل بلاغت

بیدار ساز گوشت در خواب کن زبان را


عشقم ببست و افکند در پیش درد و محنت

سلطان شکار لاغر بخشد ملازمان را


عرفی نکرد صیدی در دشت معرفت لیک

بنشاند پر به ناوک، بر بسته زه کمان را

[sorna]

نی مهر دوست دارم ، نی کین دشمنان را

یک طور دوست دارم بی مهر و مهربان را


غم می کشد عنانم من هم شتاب دارم

از هم دعا بگویند یاران شادمان را


مستانه گر بتازم، عیبم مکن که شوقش

گرمی دهد به مرکب، نرمی دهد عنان را


گفتم به گوش توفیق، ای دشمن مروت

تا کی فراق خرمن این مور ناتوان را


گفتا مروت این است، کز پا در افکنیمش

تا آن که جوید از غیر، وز خود نیابد آن را


آوارگیست رهبر در وادی محبت

توفان بود معلم دریای بی کران را


عرفی به گیتی از خلد آمد که باز گردد

غافل که تازه پرواز گم سازد آشیان را

[sorna]

تا به کی معبچه ی می نوش و بیارا ایمان را

تا به کی پیش بری لعمه ی شادروان را


این مزاری است که صد چون تو در و مدفون است

که تو امروز بر و طرح کنی ایوان را


جمله در کشتی نوح اند حریفان در خواب

ورنه هرگز ننشانید قضا توفان را


بحث با رد و قبول بت ترسا بچه است

ور نه از کفر زبونی نبود ایمان را


چون اثر در تو کند عشق؟ که اعجاز مسیح

مرده را جان دهد، آدم نکند حیوان را


جنس دین را چه کساد آمده عرفی در پیش؟

که به جز مرده ز حافظ نخرد قرآن را

[sorna]

به جز ریش بلا مرهم مبادا ریسه ریشان را

عداوت با دل من باد زهر آلود نیشان را


به من بیگانگان را کی دل هم صحبتی ماند

که با من صحبت غم می کند بیگانه خویشان را


دمی صد چشمه هایی ۰۰۰ از دلم سر آمد و شادم

که محکم نیست ایمان محبت صبر کیشان را


نه با من با یکی از اهل دل دوستی می کن

ولی در کار هست آخر سر زلف پریشان را


عذاب دوزخ آشامان به آتش خون کند ایزد

مگر در سینه ی آسودگان اندازد ایشان را


برو عرفی به کوی بی غمان پژمرده ی مرهم

که این جا با نمک همه نیست الفت سینه ریشان را