غزلیات خواجوی کرمانی

[sorna]

هیچ شکر چو آن دهان دیدی

هیچ تنگ شکر چنان دیدی

آن زمانت که در کنار آمد

جز کمر هیچ در میان دیدی


در چمن همچو شمع مجلس ما

طوطئی آتشین زبان دیدی


راستی را شمائل قد او

هیچ در سرو بوستان دیدی


دل رباتر ز زلف و عارض او

شاخ سنبل بر ارغوان دیدی


در فغانم ز دست قاتل خویش

کشته را هیچ در فغان دیدی


همچو غرقاب عشق او خواجو

هیچ دریای بیکران دیدی

[sorna]

چه خوش باشد دمی با دوستداری

نشسته در میان لاله زاری

اگر نبود نسیم زلف خوبان

نروید گلبنی بر جویباری


وگر سودای گلرویان نباشد

نخواند بلبلی بر شاخساری


کنارم زان از آب دیده دریاست

که هجران را نمی‌بینم کناری


خیالی گشتم از عشقش ولیکن

ندارم جز خیالش راز داری


فراق جان ز تن آن لحظه باشد

که یاری دور می‌ماند ز یاری


نشاید گفت خواجو پیش هر کس

غم عشقش مگر با غمگساری

[sorna]

تو آن ماه زهره جبینی و آن سرو لاله عذاری

که بر لاله غالیه سائی و از طره غالیه باری

عقیقست یا لب شیرین عذارست یا گل و نسرین

جمالست یا مه و پروین گلاله‌ست یا شب تاری


گهی می‌کشی بفریبم گهی می‌کشی بعتابم

چه کردم که با من مسکین طریق وفا نسپاری


جدائی ز من چه گزینی چو دانی که صبر ندارم

وفا از تو چشم چه دارم چو دانم که مهر نداری


خوشا بر ترنم بلبل صبوحی و جام لبالب

خوشا با بتان سمن رخ حریفی و باده گساری


ز اوصاف حور بهشتی نشان داده لعبت ساقی

ز انفاس گلشن رضوان خبر داده باد بهاری


چو خواهد چه زهد فروشی چو از جام می نشکیبی

ز خوبان کناره چه گیری چو در آرزوی کناری

[sorna]

یا باری البرایا یا زاری الذراری

یا راعی الرعایا یا مجری الجواری

سلطان بی وزیری دیان بی‌نظیری

قهار سختگیری ستار بردباری


روق الغصون صنعا زینت کالغوانی

ورق الطیور شوقا توجت کاقماری


سرو از تو در تمایل در کله ربیعی

مرغ از تو در ترنم بر سرو جویباری


یا واهب العطایا یا دافع البلایا

یا غافر الخطایا یا مسری السواری


عکسی فکنده نورت بر شمع آسمانی

بوئی نهاده لطفت در نافه تتاری


ذخر القروم تجبی من سبیک السبایا

لبس‌الجنان تکسوا من برک البراری


از نار نور بخشی وز باد عطر سائی

وز خاک زر فشانی وز آب گوهر آری


اعلیت کل یوم عند الصباح نورا

نقع الظلام جلی من غرة النهاری


خواجه بتحفه پیشت نزلی دگر نیارد

جز حسرت و ندامت جز جرم و شرمساری

[sorna]

آب رخ ما بری و باد شماری

خون دل ما خوری و باک نداری

دست نگارین بروی ما چه فشانی

ساعد سیمین بخون ما چه نگاری


دل بسر زلف دلکش تو سپردیم

گر چه تو با هیچ خسته دل نسپاری


اینهمه دلها بری ز دست ولیکن

خاطر دلداده‌ئی بدست نیاری


چند کنی خواریم چو جان عزیزی

شرط عزیزان نباشد اینهمه خواری


گر چه اسیر تو در شمار نیاید

هیچکسی را بهیچ کس نشماری


بر سر ره کشتگان تیغ جفا را

بگذری و در میان خون بگذاری


این نه طریق محبتست و مودت

وین نبود شرط دوستدای و یاری


دمبدم از فرقت تو دیده‌ی خواجو

سیل براند بسان ابر بهاری

[sorna]

ای دلم بسته ز زلف سیهت زناری

نافه‌ی مشک تتار از سر زلفت تاری

خط مشکین تو از غالیه بر صفحه‌ی ماه

گرد آن نقطه‌ی موهوم کشد پرگاری


بر گل عارضت آن خال سیاه افتادست

همچو زنگی بچه‌ئی بر طرف گلزاری


گر کسی برخورد از لعل لبت اولی من

ور دل از دست رود در سر زلفت باری


کار زلف سیهت گر بدلم در بندست

سهل باشد اگرش زین بگشاید کاری


دلم آن طره هندو بسیه کاری برد

چون فتادم من بیدل به چنان طراری


نرگس مست تو گر باده چنین پیماید

نیست ممکن که ز مجلس برود هشیاری


گرهی از شکن زلف چلیپا بگشای

تا بهر موی ببندم پس ازین زناری


ظاهر آنست که ضایع گذرد عمر عزیز

مگر آن دم که برآری نفسی با یاری


میل خاطر بگلستان نکشد خواجو را

اگرش دست دهد طلعت گلرخساری

[sorna]

ای نفس مشک بیز باد بهاری

غالیه بوئی مگر نسیم نگاری

بر سر زلفش گذشته‌ئی که بدینسان

نافه گشائی کنی و مشک نثاری


جان گرامی فدای خاک رهت باد

کز من مسکین قدم دریغ مداری


گر گذری باشدت بمنزل آن ماه

لطف بود گر پیام من بگذاری


گو چه شود گر خلاف قول بد اندیش

کام دل ریش این شکسته برآری


ای ز سر زلف مشکسای معنبر

بر سر آتش نهاده عود قماری


چون بزبان قلم حدیث تو رانم

آیدم از خامه بوی مشک تتاری


غاب اذاغبت فی الصبابة صبری

بان اذا بنت فی‌العباد قراری


من چو برون از تو دستگیر ندارم

چون سر زلفم مگر فرو نگذاری


زور و زرم با تو چون ز دست نخیزد

چاره چه باشد برون ز ناله و زاری


هر نفس از شاخسار شوق برآید

غلغل خواجو چه جای نغمه ساری

[sorna]

بخوبی چو یار من نباشد یاری

نگاری مهوشی بتی عیاری

چو رویش کو لاله‌ئی چو قدش سروی

چو خالش کو مهره‌ئی چو زلفش ماری


شب زلفش بر قمر نهد زنجیری

خط سبزش گرد گل کشد پرگاری


شکار افکن آهویش خدنگ اندازی

سمن سا هندویش پریشان کاری


ز زلفش در هر سری بود سودائی

ز چشمش در هر طرف بود بیماری


اگر باری از غمم ندارد بر دل

دلم باری جز غمش ندارد باری


بدلداری کردنش نباشد میلی

ولی جز دل بردنش نباشد کاری


گر انکارم می‌کنند کو بیدینست

نباشد جز با بتان مرا اقراری


چو خواجو خواهم که جان برو فشانم

ولیکن جان را کجا بود مقداری

[sorna]

ای مهر ماه روی ترا زهره مشتری

بر مشتریت پرده‌ی دیبای ششتری

لعلت نگین خاتم خوبی وصف زده

بر گرد روی خوب تو هم دیو و هم پری


در ساحری اگر ز جهان بر سر آمدست

گاویست پیش آهویت این لحظه سامری


چون چشم چشم بند تو در خاطرم فتاد

بنمود طبع من ید بیضا بساحری


گر ننگری بچشم عنایت بسوی من

بینی تنم ز مهر هلالی چو بنگری


آن دل که من بملک دو عالم ندادمی

بردی به دلبری ز من آیا چه دلبری


تا شد درست روی من دلشکسته زر

پیدا شدست رونق بازار زرگری


خواجو چو وصف لعل گهرپرور تو کرد

بشکست قدر شعر چو لؤلؤی جوهری

[sorna]

ای که بر دیده‌ی صاحب‌نظران می‌گذری

پرده بردار که تا خلق ببینند پری

می‌روی فارغ و خلقی نگران از پس و پیش

تا تو یک ره ز سر لطف در ایشان نگری


همه شب منتظر موکب صبحم که مرا

بوی زلف تو دهد نکهت باد سحری


بامدادان که صبا حله خضرا پوشد

نوعروسان چمن را بگه جلوه‌گری


این طراوت که تو داری چو بگلزار آئی

گل رویت ببرد رونق گلبرگ طری


در کمالیت حسنت نرسد درک عقول

هر چه در خاطرم آید تو از آن خوبتری


وه که گر پرده براندازی و زین پرده زنی

پرده‌ی راز معمای جهان را بدری


ور بدین شکل و شمایل بدر آئی روزی

نه دل من که دل خلق جهانی ببری


خون خواجوست بتاریخته بر خاک درت

تا بدانی که دگر باره بعزت گذری