بر فراز ابرها؛ مقایسه سرویس های Cloud قسمت سوم مایکروسافت
در دو قسمت قبلی بررسی سرورهای مختلف Cloud به سرویس‌های دو شرکت گوگل و اپل پرداختیم در قسمت سوم از این سری مقالات به سراغ یکی دیگر از بزرگان این رده یعنی مایکروسافت رفته‌ایم با ما در بررسی سرویس‌های Cloud شرکت مایکروسافت همراه شوید.
داستان سرویس‌های آنلاین شرکت مایکروسافت به سال‌های دور و زمان ارائه مسنجر MSN در سال 1999 و حتی قبل‌تر از آن سرویس هات‌میل در سال 1997 باز می‌گردد جائیکه ارائه یک سرویس ایمیل رایگان برای تمامی افراد تنها با یک دسترسی ساده به اینترنت امری بسیار شگفت‌انگیز و فوق‌العاده برای بسیاری از مردم محسوب می‌شد اهمیت این اقدام تا اندازه‌ای بود که مایکروسافت چهارم جولای یعنی روز استقلال امریکا را برای معرفی این سرویس جدید انتخاب کرد امری که نشانگر استقلال افراد در انتخاب ایمیل بطور کاملا مستقل از ایمیل شرکت ISP بود اما این روزهای درخشان با سرعت هرچه تمام‌تر برای مایکروسافت به پایان رسید و با ظهور رقبای جدید در این کلاس بخصوص گوگل اوضاع هیچ‌گاه به روال تک قطبی سابق برای این شرکت بازنگشت سرعت نچندان بالای مایکروسافت در پاسخ به نیاز رو به گسترش پردازش آنلاین شرایط این شرکت را حتی در قیاس با بسیاری از رقبای نوظهور نیز با مشکل روبرو ساخت اما با وجود تمامی این مشکلات و مصائب، همچنان برگ‌های برنده فراوانی در اختیار این شرکت برای آغاز رقابت و حتی پیشی گرفتن از بسیاری از رقبای آن وجود دارد از جمله یکی از بزرگترین این برگ‌های برنده سابقه درخشان مایکروسافت در بسیاری از برنامه‌های معتبر دسک‌تاپی و بدون شک از همه مهمتر برنامه مایکروسافت آفیس است که هنوز نیز پس از گذشت بیش از دو دهه از تولد نسخه اولیه این نرم‌افزار همچنان عنوان پرکاربردترین و محبوب‌ترین نرم‌افزار ویرایش متن در میان اکثریت کاربران را تشکیل می‌دهد محبوبیت این سرویس در میان تمامی کاربران خود یکی از ساده‌ترین راه‌های ممکن برای جبران عقب‌افتادگی‌های این شرکت در رابطه با سرویس‌های انلاین Cloud را پیش روی طراحان مایکروسافت قرار می‌دهد؛ امری که در نهایت منجر به تولید نسخه آنلاین آفیس گردید.
آفیس آنلاین در حقیقت ترکیبی از سرویس غیر رایگان Microsoft 365 و سرور کلاد رایگان SkyDrive این شرکت است. سرویس Microsoft 365 که در جولای 2011 به بازار ارائه شده نسخه آنلاینی از نرم‌افزار آفیس با امکان به اشتراک‌گذاری محتوا و همکاری آنلاین مابین افراد مختلف است. ساخت و ارائه سرویس 365 را می‌توان پاسخی از سوی مایکروسافت به مجموعه Google Apps با قیمت و هزینه بالاتر تلقی نمود که حداقل از سوی شرکت سازنده با امیدواری‌های فراوانی همراه شده است که از آن جمله می‌توان به گفتار Kurt DelBenne بعنوان ریاست بخش آفیس در نوامبر 2011 اشاره کرد که تطبیق‌پذیری سرویس آفیس 365 در میان کاربران را 8 برابر بیشتر از محصولات قبلی این شرکت عنوان کرده و از فراگیری و رشد این محصول بعنوان یکی از بی‌سابقه‌ترین نمونه‌ها در تاریخ مایکروسافت یاد کرده است.
از جمله دیگر جذابیت‌های مایکروسافت در این رده باید به SkyDrive اشاره کرد؛ این سرویس که از سال 2007 تاکنون در دسترس قرار دارد فضای رایگانی برابر با 25 گیگابایت از طریق Windows Live در اختیار کاربران قرار می‌دهد و استفاده از اپلیکیشن‌های تحت وبی همچون نسخه‌های ساده شده Word و Excel برای ساخت، اشتراک‌گذاری و ویرایش دسته‌جمعی محتوا در همکاری با دیگر کاربران از جمله نکات جذاب اصلی در ارتباط با آن محسوب می‌شوند. البته این جذابیت تا حدودی کمتر از نمونه مشابه‌ای‌ست که گوگل در سرویس Docs ارائه می‌دهد جائیکه برخلاف Google Docs در اینجا امکان مشاهده بلافاصله مطالب نوشته شده توسط یک کاربر به محض وارد کردن کاراکترها وجود نداشته و تنها زمانی می‌توان این مطالب را مشاهده کرد که کاربر اصلی متن تایپ نموده خود را Save کرده و سایرین نیز یک بار صفحه پیش‌رو را refresh نمایند. البته بازهم در این حالت بعلت آشنائی اکثر کاربران با محیط آفیس و شیوه چینش تنظیمات و سرویس‌های این برنامه به احتمال قوی بسیاری از کاربران این محیط آشنا را به فضای کاربری مدرن اما نا آشنای گوگل ترجیح خواهند داد.
یکی دیگر از امکانات رایگان مایکروسافت برای کاربران در این رده سرویس Live Mesh است که ابزاری کارامد برای Sync نمودن اطلاعات مابین کامپیوترهای مختلف در مکان‌های گوناگون است. طرز کار برنامه بسیار ساده است تنها کافی‌ست اپلیکیشن آن را بروی تمامی کامپیوترهای مورد نظر نصب نمود و نشانی فولدر مورد نظر برای انجام پروسه Sync را در اختیار برنامه قرار داد در این حالت کلیه تغییرات اعمال شده به این فولدر در SkyDrive و متقابلا در تمامی کامپیوترهای حاضر در حلقه کاربر (Mesh) اعمال خواهد شد.
از مهمترین جنبه‌های تفاوت مایکروسافت با رقبای اصلی خود در رده Cloud مثل گوگل یا اپل باید به کمبود امکانات مولتی‌مدیائی و سرگرمی این برند اشاره نمود بطوریکه در تک سرویس مولتی‌مدیائی این شرکت با نام Zune نیز محدودیت‌های مشخصی از لحاظ سیستم‌عامل و ابزارهای مورد پشتیبانی به چشم می‌خورد؛ از امکانات اصلی سرویس غیر رایگان Zune Pass باید به به قابلیت Stream موسیقی و موزیک‌ویدئو به ابزارهائی همچون گوشی‌های مجهز به سیستم‌عامل ویندوزفون هفت، کنسول‌های بازی Xbox 360، کامپیوترهای دارای ویندوز و MP3 Player های Zune اشاره کرد در این سرویس همچنین امکان دانلود برنامه‌های تلویزیونی و اجاره فیلم نیز در نظر گرفته شده است. در زمان نمایش اولیه این سرویس در سال 2010، معاونت ارشد بخش سرگرمی‌های تعاملی مایکروسافت، Craig Eisler ایجاد رابطه متقابل مابین سرویس Zune، کنسول Xbox 360 و گوشی‌های دارای ویندوزفون هفت را پیشرفتی چشمگیر در بخش سرگرمی‌های ارائه شده شده از سوی مایکروسافت تلقی کرده و از دسترسی آزادانه کاربران به سرگرمی‌های مورد علاقه خود در هر زمان و هر مکان بعنوان عامل انعطاف پذیری اصلی این سرویس یاد کرد. البته این گفتار زیبا در عمل چندان با واقعیت سازگار نیست چرا که در دنیای واقعی سرویس Zune قابلیت اتصال با تنها چهار گجت مایکروسافت را داراست و علاوه بر آنکه خبری از پشتیبانی آن برای سیستم‌عامل‌های iOS یا اندروید نیست بلکه نسخه آنلاین آن در آدرس Zune.net نیز بدون نصب شدن برنامه اصلی بروی سیستم قابلیت اجرا نخواهد داشت از این گذشته قیمت بالای سرویس‌های ارائه شده از سوی Zune جذابیت‌های این سرویس را برای بسیاری از کاربران کاهش خواهد داد بعنوان مثال می‌توان به قیمت سرویس Zune Music Pass اشاره کرد که تا قبل از کاهش 5 دلاری قیمت در سپتامبر گذشته هزینه‌ای معادل 15 دلار در هر ماه به کاربران تحمیل می‌کرد که این قیمت البته بجز هزینه جداگانه برای برنامه‌های تلویزیونی و اجازه فیلم است. یکی دیگر از تغییرات جدید صورت گرفته در این سرویس همزمان با کاهش 5 دلاری قیمت که به کاربران جدید Zune اعمال می‌شود حذف امکان جذاب دانلود و حفظ 10 آهنگ در هر ماه است که مطمئنا با استقبال کاربران روبرو نخواهد شد.
مایکروسافت علاوه بر سرویس Zune سرویس‌های تحت Cloud دیگری همچون Xbox Live را نیز ازائه می‌دهد که بعنوان مثال امکان تماشای تلویزیون یا فیلم از طریق کنسول‌های Xbox 360 و گوشی‌های ویندوزفون در آن در نظر گرفته شده است این سرویس به احتمال قوی برای نسخه آینده ویندوز یعنی ویندوز 8 نیز ارائه می‌شود. یکی دیگر از سرویس‌های آینده Xbox Live که البته همچنان بصورت رسمی مورد تائید قرار نگرفته است سرویس OnLive است که امکان انجام بازی‌‌های بسیار قدرتمند گرافیکی را از طریق اینترنت در گوشی‌های موبایل کاربران فراهم خواهد آورد.
برگرفته از سایت Writeage
سرویس‌های تحت شبکه Cloud گوگل حتی قبل از مطرح شدن این عنوان جدید در میان تمامی کاربران جهان از محبوب‌ترین و جذابیت فوق‌العاده‌ای برخوردار بوده‌اند. از جمله این نمونه‌ها باید به سرویس جیمیل، Google Docs، Google Calendar، پیکاسا و حتی یو**ت***یوب اشاره کرد جائیکه حتی یک لاگین ساده در این سرویس‌ها منجر به تبادل اطلاعات و حضور کاربر در شبکه Cloud گوگل خواهد شد. در این رابطه Robert Whiteside ریاست بخش بریتانیائی شرکت گوگل در پاسخ به سوالی مبنی بر میزان اهمیت پردازش ابری (Cloud Computing) برای این شرکت با اشاره به تحت وب بودن صد در صد سرویس‌ها و امکانات گوگل، حضور هاست‌های تحت شبکه Cloud و اجرای برنامه‌ها و سرویس‌های متفاوت در مرورگرهای اینترنتی را بعنوان عاملی حیاتی برای بقای گوگل عنوان نمود. استفاده بیش از 4 میلیون شرکت مختلف از سرویس Google Apps و افزایش 5000 عددی آن در هر روز از جمله دیگر موارد موفقیت سرویس‌های Cloud گوگل است. نکته جذاب دیگر در این میان استفاده روزمره و عادت کردن کاربران به سرویس‌های متفاوت گوگل همچون جیمیل یا سرویس تقویم است جائیکه بصورت اتوماتیک‌وار تمامی کاربران به کیفیت، ثبات و امنیت سرویس‌های گوگل کاملا اطمینان داشته و بجز در موارد خاص معمولا سرویس دیگری را بر آنها ترجیح نمی‌دهند البته این موضوع چندان از واقعیت نیز دور نبوده و در دنیای واقعی نیز گوگل دارای یکی از ایمن‌ترین و با ثبات‌ترین سرورهای آنلاین در میان تمامی رقباست؛ نرخ ثبات سرورهای گوگل برابر 99.948% اندازه‌گیری شده که چیزی کمتر از 7 دقیقه داون بودن در طول یک ماه است. این زمان به قدری اندک و ناچیز است که کاربران این سرویس ها حتی به فکر تهیه نسخه پشتیبان از اطلاعات متفاوت خود در سرویس‌های مختلف گوگل نیز نمی‌افتند.
اما ثبات و امنیت تنها دلائل برتری گوگل به دیگر گزینه‌های حاضر در این رده نیست چرا که برخلاف اکثر دیگر سرویس‌های Cloud که تنها محلی برای تهیه یک‌آپ و ذخیره اطلاعات محسوب می‌شوند گوگل یک گام بلند در این زمینه به پیش رفته و امکان ساخت document های مختلف را نیز تحت سرویس Google Docs به کاربران خود ارائه کرده است. این سرویس که نخستین بار در سال 2009 به لیست امکانات متعدد گوگل افزوده شد در ابتدا با مشکلات مختلفی روبرو بود اما اینک با تکمیل شدن این پروژه نه تنها قابلیت ساخت پرونده‌های مختلف به آن افزوده شده‌است بلکه امکان ویرایش همزمان متن توسط کاربران مختلف و به اشتراک‌گذاری آن نیز در دسترس قرار گرفته است امکانی ایده‌ال برای پروژه‌های مشترک نیازمند به همکاری همزمان کاربران مختلف.
سرویس های مختلف گوگل با اینکه در ابتدا کاملا رایگان به نظر می‌رسند اما در عمل با حضور اپلیکیشن‌های متعدد برای دسترسی به آنها و امکان استفاده اقتصادی غیر مستقیم از این برنامه‌ها، عملا درآمد چشمگیری را نصیب این شرکت کرده است از جمله برنامه‌های مختلف تحت Cloud گوگل باید به موارد بسیار پرکاربری همچون Google Maps، Google Mail، Google Earth، Google Docs، Google Blogger، Google Site Manager و Google Contacts اشاره کرد. یک ترفند نچندان جالب برای حفظ میزان محبوبیت و تضمین درآمد دائمی شرکت گوگل حذف تدریجی سرویس‌های کمتر محبوب این شرکت مثل Google Buzz، Google Wave و Google Labs است که آرام آرام از لیست سرویس‌های این شرکت خارج می‌شوند.
در این میان مطمئنا هیچ سرویسی بدون داشتن محتوای جذاب و پر مخاطب نمی‌تواند به موفقیت چندانی در جلب توجه کاربران دست یابد نکته مهمی که گوگل بیش از سایرین بدان آگاه بوده و بر پایه آن لحظه به لحظه محتوای سرگرم کننده متفاوتی به لیست محصولات تحت وب این شرکت افزوده می‌شود. از جمله نمونه‌های موفق در این زمینه باید به پروزه دیجیتالی کردن کتاب‌های قدیمی بدون حق کپی‌رایت، ارائه سرویس Google Books در دسترسی به انتشارات ناشران مختلف و ایبوک‌های رایگان، سرویس اجاره فیلم‌های استریم تحت شبکه در مجموعه اندروید (با امکان مشاهده در هر مرورگر برای 30 روز و 48 ساعت پس از فشردن دکمه Play) و سرویس خرید موسیقی Google Music در آمریکا اشاره کرد که بعنوان مثال در این نمونه آخر یعنی Google Music کاربران امکان انتخاب آهنگ دلخواه خود از میان 13 میلیون آهنگ مختلف را دارا بوده و از این گذشته به راحتی و بدون پرداخت هزینه‌ای جداگانه می‌توانند آهنگ‌های خود را تا سقف 20 هزار آهنگ در Library آنلاین این سرویس آپلود و ذخیره نمایند در این حالت هر آهنگ اضافه شده به فولدر موسیقی در کامپیوتر کاربران بصورت خودکار و اتوماتیک به سرور آنلاین گوگل موزیک آپلود شده و پس از آن می‌توان به این آهنگ‌ها در هر زمان و هر مکان تنها با یک مرورگر وب و یک اتصال اینترنت دسترسی داشت. این قابلیت در دیگر نمونه‌های مشابه همچون آمازون و اپل تنها با هزینه جداگانه سالیانه قابل دسترسی‌ست.
اما حتی این سرویس های هیجان انگیز نیز پایانی برای نوآوری‌های متعدد گوگل در این زمینه به حساب نمی‌آیند؛ گوگل با معرفی Chromebook با سیستم‌عامل Chrome OS که تقریبا تمامی امکانات مد نظر کاربران در یک نوت‌بوک را بصورت آنلاین ارائه می‌دهد بار دیگر فاصله خود با دیگر رقبای مهم در رده Cloud را بسیار بیشتر نمود. برای ساخت Chromebook شرکت گوگل در همکاری با ایسر و سامسونگ نِت‌بوک ساده و نچندان قدرتمندی را ارائه نمود که پس از روشن شدن با نمایش یک مرورگر تمام صفحه تنها اپلیکیشن‌های تحت وب را اجرا می‌کند. جذابیت این ابزار انقلابی تا اندازه‌ای بود که در زمان ارائه دستگاه سرگئی برین (از موسسان گوگل) آن را مدل جدیدی از Computing توصیف نمود. وی در گفتاری در این رابطه با اشاره به اهمیت وقت کاربران و پیچیدگی گزینه‌های پردازشی در کامپیوترهای معمول، محول کردن عملیات پردازشی به سرورهای Cloud را علاوه بر سادگی در اجرا منجر به افزایش چشمگیر دوام باتری تا 8.5 ساعت تلقی کرده و تامین امنیت اطلاعات مهم کاربران به سبب Local نبودن و ذخیره آنها در سرورهای Cloud را از جمله برتری‌های مهم این فناوری عنوان نمود. در ساختار کروم‌بوک از حداقل حافظه داخلی استفاده شده است و بدین ترتیب امکان نصب برنامه‌های محبوبی همچون آفیس یا فتوشاپ در آن فراهم نیست اما گوگل این سوال را مطرح می‌سازد که اصولا چه نیازی به نصب این برنامه‌ها وجود دارد وقتی که می‌توان به راحتی از سرویس‌های آنلاین متعدد در این زمینه برای رفع نیاز روزمره استفاده کرد؟ ساختار ساده کروم‌بوک امکان بوت سریع و تقریبا بلافاصله دستگاه را در اختیار کاربران قرار می‌دهد بطوریکه در کمتر از 8 ثانیه پس از فشردن دکمه پاور مرورگر اینترنتی قابل استفاده خواهد بود. عملکرد این دستگاه کوچک شباهت فراوان و کاملی به ایده چندین ساله Thin-Client بعنوان کامپیوتری کوچک با قدرت سخت‌افزاری اندک ولی با جابجائی بالا که وظیفه پردازش را برعهده سرورهای قدرتمند تحت شبکه محول می‌کند دارد با این تفاوت که در کروم‌بوک اتصال مابین thin-client و سرور توسط اینترنت برقرار می‌شود. البته در این میان انتقادهای فراوانی نیز نسبت به این ایده گوگل مطرح شده است که از جمله اصلی‌ترین آنها می‌توان به اجبار به اتصال اینترنت و قیمت نچندان پائین‌تر آن نسبت به نِت‌بوک‌های معمول با حافظه داخلی بالا و قابلیت اجرای تمامی اپلیکیشن‌های کروم‌بوک اشاره کرد نکاتی که موفقیت این محصول انقلابی را حداقل تا چندین سال به تاخیر می‌اندازد.
Robert Whiteside ریاست بخش بریتانیائی شرکت گوگل سیستم‌عامل تحت وب Chrome OS را مناسب افرادی با گذران حداکثر وقت خود در وب دانسته و با امیدواری نسبت به افزایش چشمگیر تعداد این افراد در آینده نزدیک از تغییر شرایط به نفع Chromebook ابزار اطمینان می‌نماید؛ دو یا سه سال پیش یک اپلیکیشن دسک‌تاپی از اهمیت و ثبات کاملا بالاتری نسبت به یک برنامه تحت وب برخوردار بود اما اینک این شرایط کاملا تغییر یافته و browser application ها نیز از ثبات و امنیت بسیار بالائی حتی بیش از همتایان دسک‌تاپی خود برخوردارند. از یک دیدگاه دیگر کروم‌بوک تنها جلوه‌ای از آینده پیش‌روی Cloud Computing است که اندکی زودتر از زمان خود ظهور کرده است.
پاسخ با نقل قول
علاقه مندی ها (بوک مارک ها)