خصوصيات شهر مقدس قم
شما دوازده قرن است در اينجا ريشه داريد!
يكى از امتيازات بزرگى كه شهر عزيز قم دارد، اين است كه برگرد مضجع شريف يكى از برگزيدگان اهل بيت (عليهم السلام ) حضرت فاطمه معصومه (عليها سلام الله ) بنا شده است . اگر چه سوابق اين شهر، بيش از اين است ؛ ليكن هويت قم در طول دوازده قرن گذشته ، تقريبا هويت شهرى است كه برگرد مرقد دختر موسى بن جعفر(ع ) بنا است و اين ، امتياز بزرگى است . علاوه بر اين ، امتيازات ديگرى هم اين شهر مقدس دارد كه آن مرقد صدها نفر از بزرگان علما و برجستگان و اولياء و محدثان و شخصيتهاى برجسته اسلامى است . اينها جهات مهمى از ارزش است ؛ اما اين جهات هيچ كدام انحصارى نيست ؛ يعنى شبيه اين جهات را بعضى از شهرهاى ديگر هم ، چه در ايران و چه در ساير مناطق جهان اسلام دارند.
شهر قم سه خصوصيت انحصارى دارد كه هيچ شهر ديگرى از اين جهت به پاى قم نمى رسد. اين سه خصوصيت ، مخصوص قم است كه بر آن ، جهات ديگرى كه مطرح شد و اشياء و نظايرى هم داشت ، اضافه مى شود.
يكى از آن سه خصوصيت اين است كه شهر قم ، سابقه بسيار زيادى در پيروى و اتصال به اهل بيت دارد.
يعنى در طول هزار و دويست سال يا بيشتر، اين شهر همواره به عنوان يك شهر وابسته به اهل بيت (ع ) شناخته شده است . من شهر ديگرى را با اين خصوصيت ، سراغ ندارم . بعضى از شهرها مثل كوفه يا مدينه ، قبل از قم بلد اهل بيت بودند، ليكن دشمنان اهل بيت ، اين خصوصيت را از آنها سلب كردند، اما شهر قم از همان زمانى كه اشعريون و بقيه رجال و اعيان محدثان و علماى بزرگ ، اولين حوزه علميه مهم وانحصارى تشيع را در آن تشكيل دادند، در دنياى اسلام به اين جهت شهرت پيدا كرد.
لذا شما مى بينيد در آن زمان ، از اطراف و اكناف عالم اسلام ، كسانى راه افتادند و آمدند در قم ساكن شدند. شاگردان بسيارى از محدثان معروف و از جمله تلامذه ى ((يونس به عبدالرحمن )) و ((ابراهيم بن هاشم )) از كوفه به سمت قم عزيمت كردند و در اين شهر ساكن شدند. قبل از اين كه آنها هم بيايند، محدثان زيادى در اين جابودند. آنها مؤ سس اين حوزه نيستند؛ بلكه مجذوب اين حوزه شدند. حتى اگر از اين هم جلوتر برويم ، در اواخر قرن دوم هجرى كه حضرت على بن موسى الرضا(عليه الاف التحية و الثناء)، به طرف ايران آمدند و به خراسان رفتند؛ شهر قم به پيروى از مذهب اهل بيت (ع ) معروف بود.
اين خصوصيت ، براى شما مردم قم تقريبا از هزار و دويست سال قبل تا امروز هست . اين خصوصيت ، مخصوص قم و ريشه دار است . فرهنگ مذهبى و اسلامى و اتصال به اهل بيت (ع ) در اين شهر پديده جديد و متعلق به امروز و ديروز نيست . شمابه عنوان پيروان ولايت اهل بيت (ع )، دوازده قرن در اين جا ريشه داريد. امرايى هم مثل آل صفى و ديگران كه بر اين شهر حكومت كردند، همين گونه بودند. مردم و علما نيز از گذشته تا امروز كه گلدسته يى از حقايق امامت و ولايت در اين شهر بنا شد و دنياى اسلام را معطر كرد؛ همين گونه بودند.
خصوصيت دومى كه آن هم مخصوص قم مى باشد، اين است كه اينجا پذيرايى كننده بزرگترين حوزه علميه طول تاريخ شيعه است . ما در طول تاريخ ، از اول تشكيل حوزه هاى علميه تشيع تا امروز، به بزرگى اين حوزه مباركه اى كه به دست مرحوم آية الله حائرى (رضوان الله تعالى عليه ) در اين شهر بنيان شد يا بازسازى گرديد و در زمان مرحوم آية الله العظمى بروجردى ، عظمت و اعتلا پيدا كرد و سپس به بركت امام بزرگوار و انقلاب عظيم ، به اوج اعتلاى خود رسيد؛ در هيچ جاى دنيا نداشته ايم .
سومين خصوصيت اين شهر، اقدام بزرگى است كه مردم قم نسبت به انقلاب انجام دادند. شما در دو مقطع ، شروع كننده بوديد:
يكى هنگامى كه در سال 1341 در همين شبستانهاى مسجد اعظم ، يك مدرس و ملاى گمنام ، از نظر توده هاى مردم و كنار كشيده از مناصب روحانى ، حرف حق خود را زد و اولين كسانى كه با او بيعت كردند؛ مردم و جوانها و بازاريها و روشنفكرها و دانش آموزهاى قم بودند كه به حوزه علميه پيوستند.
مردم قم در همان سال 1341، رنجهاى نهضت را هم تحمل كردند و وقتى در سال 42، مزدوران رژيم شاه ، همه اين صحن مطهرو مدرسه فيضه و اين ميدان و خيابان ارم را با حضور و ارعاب آميز خودشان ، قرق كردند و اگر عمامه به سر مى ديدند، او را مى كوبيدند و به قصد كشتن مى زدند و اگر كسى از مردم از آنها حمايت مى كرد، او را هم هدف قرار مى دادند؛ آن روز مردم قم دست بردارى و جوانمردى را از آستين درآوردند و به حوزه قم و امام راحل عظيم و به انقلاب ، كمك كردند.
يك بار هم در سال 1356 كه شما ((قمى ها)) حركت عمومى مبارزه جويانه ملت ايران عليه رژيم مزدور و فاسد پهلوى را شروع كرديد؛ اولين شهيدها در همين خيابان چهارمردان و ميدان آستانه وخيابان ارم و صفاييه ، بر زمين افتادند. اولين پدر و مادرهاى شهيد، همين مردم شهر قم بودند كه دست برادرى و وحدت را با حوزه علميه مستحكم كردند.(13)


h7 29