رييس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري:
نمايش آثار ايراني خارج از كشور اولويت نخست است
تكه‌هاي نويافته در موزه‌ي بريتانيا به منشوري ديگر متعلق‌اند
رييس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري گفت: بحث امانت گرفتن منشور كوروش و نمايش آن در موزه‌ي ملي ايران، از سال‌ها پيش مطرح بود، ولي به‌صورت جدي به آن پرداخته نشده بود.
به گزارش خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، حميد بقايي كه امروز (سه‌شنبه، 23 شهريورماه) در نشستي رسانه‌يي با موضوع نمايش منشور كوروش در موزه‌ي ملي ايران سخن مي‌گفت، بيان كرد: سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري پس از برپايي نمايشگاه صفوي در موزه‌ي بريتانيا، موضوع نمايش منشور كوروش در موزه‌ي ملي ايران را در دستور كار خود قرار داد و در اين‌باره توافق‌هايي شد؛ اما به دلايلي كه همه مي‌دانند، سال گذشته در اجراي آن وقفه ايجاد شد و اين وقفه به بازنگري سازمان در روابط علمي و فرهنگي خود با موزه‌ي بريتانيا منجر شد.
او ادامه داد: براي مديريت و اجراي هرچه بهتر اين تصميم، رييس موزه‌ي ملي ايران تغيير كرد و به‌دنبال آن، تصميم به بازنگري در روابط موجب شد، مذاكره‌هايي بين رؤساي موزه‌ي ملي ايران و موزه‌ي بريتانيا انجام شود. به همين دليل، حدود دوماه پيش در سفر رييس موزه‌ي بريتانيا ــ نيل مك گريگور ــ به تهران، قرارداد رسمي به نمايش گذاشتن منشور كوروش در موزه‌ي ملي ايران به امضا رسيد و اكنون ما شاهد نمايش منشور حقوق بشر كوروش هستيم. شايد بتوان گفت نمايش آثار ايراني ديگر موزه‌هاي دنيا در ايران، براي نخستين‌بار است كه اتفاق مي‌افتد.
وي سياست سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري را مشاركت و همكاري با ديگر موزه‌هاي دنيا دانست و اظهار كرد: با اين سياست مي‌توانيم شاهد به‌نمايش درآمدن آثار فرهنگي تاريخي ايران در موزه‌هاي دنيا باشيم. به همين دليل، رييس موزه‌ي ملي ايران اقداماتي را در اين زمينه آغاز كرده است.
بقايي افزود: در دوره‌ي جديد برنامه‌ريزي‌ها در سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري، سياست ما اين است كه رابطه‌ي تبادل اشيا براي نمايش آنها، يك رابطه‌ي دوطرفه باشد. رسانه‌ها نيز در اين زمينه بايد همكاري لازم را داشته باشند.
رييس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري تأكيد كرد: ما از اين فرصت بايد استفاده و منشور كوروش را به‌عنوان يك موضوع فرهنگي ــ اجتماعي تلقي كنيم و با تبليغات مناسب، آن را به همه بشناسانيم.
وي در پاسخ به پرسش خبرنگاري درباره‌ي اقدامات سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري براي ايجاد يك رابطه‌ي دو طرفه با موزه‌هاي دنيا با هدف به‌نمايش درآمدن آثار آن موزه‌ها در ايران، گفت: اولويت نخست، نمايش آثار ايراني خارج از ايران است. فعلا ما بايد آثار ايراني را بچسبيم، بقيه پيشكش. به حد كافي آثار ايراني باارزش و پرمحتوا در موزه‌هاي ديگر وجود دارد كه منطق حكم مي‌كند، نخست به آنها توجه شود.
او درباره‌ي نمايش آثاري مانند الواح هخامنشي امانت داده‌شده به دانشگاه شيكاگو و سر سرباز هخامنشي در ايران، بيان كرد: قبلا درباره‌ي اين موارد به‌صورت مفصل توضيح داده شده است.
معاون رييس‌جمهور همچنين در پاسخ به پرسش خبرنگاري درباره‌ي صحبت‌هاي برخي نمايندگان مجلس و افرادي كه مي‌گويند، غلو زيادي براي نمايش منشور در ايران شده است، گفت: اين برنامه‌ها و تعيين اهداف بايد توسط رسانه‌ها مشخص شود. بسياري از مواقع، يكسري موضع‌گيري‌ها به‌دليل وجود ابهام‌هايي در اين زمينه است، پس بهترين ابزار اطلاع‌رساني، رسانه‌ها هستند. اكنون جامعه‌ي ايران از رسانه‌ها توقع دارد كه به جاي اينكه به بحث حوادث در حوزه‌ي ميراث فرهنگي بپردازند، به‌صورت تحقيقي با اين قضيه برخورد كنند و روي آن كار شود.
او ادامه داد: سياست سازمان ميراث فرهنگي و شخص من، معرفي فرهنگ خودمان است، اگر كسي بخواهد دنبال مليت‌گرايي و ناسيوناليسم‌گرايي برود، حماقت است. ما مي‌خواهيم فرهنگ‌مان را معرفي كنيم، نه مليت‌گرايي صرف را. اين خطاي محض است. ما نمي‌خواهيم پادشاه را زنده كنيم، سياست ما تبليغ فرهنگ انساني است. ما قابليت‌هاي علمي و توانايي بالايي داريم و دنبال آزادي‌خواهي هستيم.
بقايي از جمله عوامل شكست پادشاه‌هاي هخامنشي را بدرفتاري و بي‌توجهي به مردم دانست و افزود: سياست ما تبليغ فرهنگ اصيل ماست. اسلام در كشور ما 14 قرن سابقه دارد و ما در اسلام حل شده‌ايم.
وي درباره‌ي ديگر سياست‌هاي سازمان در زمينه‌ي برگزاري نمايشگاه، توضيح داد: ما در گذشته، آثاري را كه به‌نمايش درمي‌آورديم، براساس يك رابطه‌ي يك طرفه بود؛ ولي تلاش كرديم، اين چرخه را تغيير دهيم كه يك رابطه‌ي دو طرفه ايجاد شود. حتا شنيده‌ايم آثاري از دوره‌هاي اسلامي و مربوط به ائمه‌ي اطهار (ع) در ديگر موزه‌هاي دنيا وجود دارد. به همين دليل، اكنون رييس موزه‌ي ملي ايران در حال انجام اقدامات و مذاكره‌هايي در اين زمينه است. فكر مي‌كنم با شرايط موجود، فضا براي نمايش آن آثار ايجاد شده باشد.
او ادامه داد: اگر بتوانيم در ارتباط با اين نمايشگاه به‌درستي عمل كنيم، اين يك سابقه‌ي خوب براي ايران مي‌شود و مي‌توانيم حرفي براي گفتن در ارتباط با ديگر موزه‌هاي دنيا داشته باشيم.
رييس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري همچنين در پاسخ به پرسش خبرنگاري درباره‌ي دو قطعه‌ي پيداشده در موزه‌ي بريتانيا كه به منشور كوروش نسبت داده شده است، گفت: آن تكه‌ها در انبارهاي موزه‌ي بريتانيا بودند و طبق گفته‌ي مجموعه‌ي موزه‌ي بريتانيا، به يك منشور ديگر متعلق‌اند و اين فرضيه را به اثبات مي‌رساند كه منشور كوروش يكتا نيست. به همين دليل، اين احتمال قوت پيدا كرد كه منشورهاي ديگري نيز وجود دارد و آن دو تكه‌ي پيداشده اسرار نانوشته‌ي بخش شكسته‌شده‌ي متعلق به يك منشور ديگر است.
او افزود: دو تكه‌ي تازه پيداشده ترجمه شده‌اند و متن آن نيز وجود دارد.
بقايي در پاسخ به پرسش خبرنگاري درباره‌ي شرايط، ضمانت و بيمه‌ي به امانت گرفتن منشور كوروش از موزه‌ي بريتانيا و تخصيص هزينه‌اي حدود 200ميليارد تومان براي تقويت سيستم ايمني موزه‌ي ملي ايران، اظهار كرد: سيستم ايمني موزه‌ي ملي ايران بايد تقويت مي‌شد. قضيه‌ي مهم اين است كه ما مديراني را منصوب كنيم كه فهم، بينش و ذوق فرهنگي داشته باشند تا از بخش‌هاي كارشناسي براي انجام يك هدف كمك بگيرند.
او با تأكيد بر اينكه اكنون همه‌ي بخش‌هاي حفاظتي موزه‌ي ملي در حد استاندارد است، گفت: دوماه پيش كارشناسان موزه‌ي بريتانيا كه براي بستن قرارداد منشور كوروش به ايران آمدند، از موزه‌ي ملي و سيستم حفاظتي آن ديدن و آن را از نظر فني تأييد كردند.
وي همچنين درباره‌ي صحبتي مبني بر اختصاص 200ميليارد تومان بودجه براي تقويت سيستم ايمني موزه‌ي ملي، بيان كرد: رديف بودجه‌ي مشخص‌شده‌اي در اين زمينه وجود دارد؛ اما رقم 200ميليارد تومان حتا به اندازه‌ي بودجه‌ي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري هم نيست، بودجه‌ي كل اين سازمان حدود 100ميليارد تومان است.
بقايي درباره‌ي شرايط ضمانت و بيمه‌ي منشور كوروش نيز گفت: موزه‌ي بريتانيا و موزه‌ي ملي ايران دو مجموعه‌ي معتبر فرهنگي ــ علمي هستند. همچنين تبادل اشيا بين موزه‌ها يك امر عادي است، پس در توافقي كه با موزه‌ي بريتانيا داشتيم و در مذاكره‌هايي كه با بهره‌گيري از صحبت‌ها شد، ما ضمانت مالي براي اين اشيا نداريم. در واقع، اشياي تاريخي را نمي‌توان بيمه كرد و هيچ شركت بيمه‌يي اين كار را قبول نمي‌كند، يكي از چالش‌هاي ما بحث بيمه است.
معاون رييس‌جمهور همچنين درباره‌ي بحث بيمه‌ي مصونيت كه براي برخي اشيا مطرح مي‌شود، توضيح داد: بيمه‌ي مصونيت در واقع تعهد برگشت شيء است كه براي منشور نيز اين بيمه مطرح شده است. اين يك چيز طبيعي است كه براي هر شيء در نظر گرفته مي‌شود.
وي در پاسخ به پرسش يكي از خبرنگاران درباره‌ي پس ندادن منشور كوروش به موزه‌ي بريتانيا، گفت: بحث رد و بدل كردن اشياي تاريخي بين دو مجموعه‌ي معتبر جهاني است. رد و بدل كردن اشياي تاريخي بقالي نيست كه لنگه كفشي را براي آن گرو بگذاريم، اين كار نه بار اول است كه انجام شده و نه بار آخر.
او همچنين درباره‌ي اينكه آيا فرستادن منشور كوروش هدف سياسي داشته است؟ بيان كرد: هيچ هدف سياسي پشت فرستادن منشور كوروش نبوده است. ميراث فرهنگي تلاش مي‌كند به بحث‌هاي جنجالي سياسي وارد نشود.
بقايي در پاسخ به پرسش خبرنگار ايسنا مبني بر اينكه آذرماه سال پيش، رييس پژوهشگاه سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري در نشستي رسانه‌يي اظهار كرد كه منشور كوروش در يك محفظه‌ي شيشه‌يي به ايران آورده مي‌شود و كسي نمي‌تواند به آن دست بزند و سال‌يابي منشور نيز امكان ندارد و فقط كارشناسان از روي محفظه شيشه‌يي ميتوانند آن را بررسي و اعتبارسنجي كنند، گفت: من سخنان آقاي خوشنويس را نخوانده‌ام، اين اتفاق كه شنبه (21 شهريورماه) در موزه‌ي ملي افتاد و كارشناسان آن را بررسي كردند، با حضور هفت كارشناس ايراني و سه كارشناس موزه‌ي بريتانيا رخ داد.
او در پاسخ به پرسش خبرنگاري كه با لحني اعتراضي پرسيد، چرا نمي‌توانيم منشور كوروش را براي هميشه از موزه‌ي بريتانيا بگيريم؟ اظهار كرد: اگر طرح مي‌دهيد، راه‌كار هم بدهيد. مالكيت معنوي منشور كوروش متعلق به ايران است. ما آثار زيادي داريم كه در حوزه‌ي جغرافيايي ايران نيستند و مالكيت مادي آنها به كشورهاي ديگر متعلق است.
به گزارش ايسنا، رييس موزه‌ي ملي ايران نيز توضيح داد: در اين چهارماه، موزه‌ي ملي هيچ روز تعطيلي ندارد و از ساعت 9 صبح تا 9 شب براي بازديد مردم باز است. مردم به‌صورت گروهي به سالن نمايش منشور كوروش وارد مي‌شوند و زمان بازديد نيز مدت‌دار است. همچنين از فردا (چهارشنبه، 24 شهريورماه) بازديد عمومي از منشور كوروش آغاز مي‌شود و توضيح‌هاي لازم درباره‌ي اين منشور به‌صورت صوتي در سالن نمايش پخش مي‌شود.
آزاده اردكاني درباره‌ي وضعيت محفظه‌ي شيشه‌يي كه اكنون منشور كوروش در آن قرار دارد، گفت: ويترين نمايش منشور كوروش از موزه‌ي بريتانيا به ايران آورده شده است و شرايط حفاظتي مناسبي دارد. اين ويترين، ايزوله است و شيشه‌ها نسبت به هرگونه اشعه، هيچ حساسيتي ندارند و به‌صورت فيلتر عمل مي‌كنند. براي بدترين شرايط و لرزش‌ها و حتا نورهاي مختلف مانند مادون قرمز، اين ويترين فيلتر شده است و هيچ تأثيري روي شيء نمي‌گذارد.
بقايي نيز با اشاره به قرارداد امضاشده بين موزه‌ي بريتانيا و موزه‌ي ملي ايران، بيان كرد: براساس قرارداد، منشور كوروش از 19 شهريورماه تا 20 دي‌ماه در موزه‌ي ملي به‌نمايش درمي‌آيد. همچنين عكاسي از منشور كوروش آزاد نيست و مردم فقط ميتوانند آن را ببيند.
همچنين سخنگوي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري درباره‌ي برنامه‌هاي پيش روي اين سازمان در مدت زمان نمايش منشور كوروش، گفت: يك كميته از زمان آغاز نمايش عمومي منشور، برنامه‌هاي خود را آغاز مي‌كند. اين يك فرصت ويژه براي فرهنگ‌سازي است و در اين فرصت تلاش مي‌شود، در حوزه‌هاي انساني و فرهنگي، اقدامي كاملا فرهنگي انجام شود.
حسن محسني افزود: ما در ستاد، يك كميته‌ي محتوايي علمي داريم كه با رييس پژوهشگاه سازمان برنامه‌هاي آن انجام مي‌شود. همچنين همايش بين‌المللي ويژه‌اي را با حضور تعداد زيادي از صاحب‌نظران و استادان برگزار مي‌كنيم و هر چند روز يكبار، يك نشست و كارگاه ويژه در اين زمينه خواهيم داشت.
پاسخ با نقل قول
حاشيه‌های خواندنی مراسم رونمايی از منشور كوروش
علاقه مندی ها (بوک مارک ها)