اتوبوس ( دفتر سفید / دفتر سیاه ) | فهیمه رحیمی

[R A H A]

(179)
هنگام غروب وقتی دایه در اتاق مینو را گشود تا به او بگوید تلویزیون نمایشنامه خنده داری نشان می دهد ، مینو را در خواب دید و نگرانی بر وجوش چنگ انداخت . آقای معیری به تلویزیون توجه نداشت و کتابی را مطالعه می کرد . وقتی دید دایه آقا بدون مینو برگشت پرسید ( مینو چه می کند ؟ ) دایه نگرانی اش را مخفی نکرد و گفت ( گمان می کنم ناخوش باشد . هیچ وقت این ساعت نمی خوابید . اما حالا خواب است ) . معیری کتاب را بر هم گذاشت و پرسید ( می خواستید صدایش کنید و حالش را بپرسید ! این کار را کردید ؟ ) دایه سر تکان داد و گفت ( نه ، بهتر دیدم استراحت کند . اما اگر ناخوش باشد چه ؟ ) معیری بلند شد و گفت ( شما زود دست و پایتان را گم می کنید . شاید خوابیدن او علت دیگری داشته باشد . مثلا از خستگی باشد . شما بنشینید من خودم از او سوال می کنم ) . آقای معیری بدون آنکه منتظر پاسخ بماند در اتاق مینو را گشود و داخل شد . همان طور که دایه گفته بود ، مینو در خواب عمیقی فرو رفته بود . دستش را روی دست مینو گذاشت تا مطمئن شود او تب ندارد و چون مطمئن شد ، او را صدا زد و کنار تخت ایستاد تا چشم باز کند ، دخترک جوان از دیدن معیری در کنار تختش ، هراسان بر جای نشست و پرسید ( چی شده ؟ چه اتفاقی افتاده ؟ ) معیری تبسم کرد و گفت ( باید از تو پرسید که چه اتفاقی افتاده ! دایه نگران حال توست و گمان می کند مریض شده باشی ) . مینو گفت ( مریض نیستم ، الساعه بلند می شوم . خودم هم نمی دانم چطور شد که خوابم برد ) . معیری نگاهی پرسشگر به او انداخت و گفت ( امیدوارم داروی فراموشی نخورده باشی . چون خوب می دانم وقتی بخواهی چیزی را فراموش کنی به خواب می روی . به قول خودت خواب بهترین داروی فراموشی است ) . مینو لبخندی تلخ بر لب آورد و گفت ( من خیلی وقت است که این دارو را سر کشیده ام و گاهی تاثیرش را می بینم . به مادر جون بگویید مینو سر سختتر از آن است که بخوابد و دیگر بیدار نشود ) . معیری به جای ترک اتاق کنار تخت او نشست و پرسید ( کنار آمدن با همسر آینده من برایت دشوار است ؟ ) مینو می خواست خودش را بی تفاوت و خونسرد نشان دهد اما مثل بعضی وقتها که به خودش مسلط نبود ، آن لحظه هم نتوانست خودش را کنترل کند و با چهره ای غمگین به معیری نگریست و گفت ( نمی دانم ! اما گمان می کردم که شما تمام رشته ها را پاره کرده اید و . . . ) معیری سخن او را قطع کرد و گفت ( اما کی از رشته ها را نگه داشتم ، یکی که بتواند به من آرامش بدهد و مرا به زندگی امیدوار کند . من که تا ابد نمی توانم مجرد بمانم . می توانم ؟ ! ) مینو سر تکان داد و گفت ( فکر نکردم که مجرد بمانید ، اما خیال می کردم که شما . . . آه ببخشید . فکر می کنم هنوز خواب آلود هستم ) . معیری خندید و گفت ( چه بهتر ! در هوشیاری که نمی توان از تو حرف بیرون کشید مگر خواب آلود باشی و کنترل کامل حواست را نداشته باشی . من این حالت را بیشتر دوست دارم . حالا به من بگو خانم خواب آلود ، آیا حاضری دستم را بگیری و به من آرامش ارزانی کنی ؟ ) مینو گفت ( درست است که خواب آلوده ام ، اما مشاعرم به خوبی کار می کند و می توانم تشخیص بدهم که شما قصد سر به سر گذاشتن و مسخره کردن مرا دارید ) . معیری گفت ( حالا حقیقتا خواب آلود هستی . باید بگویم معنی حرفم را درک نکردی . پس یک بار دیگر تکرار می کنم . دختر خواب آلوده ترسان ! آیا حاضری در تور من باقی بمانی و تسلای خاطر پریشانم باشی ) . اشک در چشمان مینو حلقه زد و گفت ( لطفا این بازی را تمام کنید ! من ساده ام ، آن قدر ساده که نا خواسته گفته تان را باور می کنم ) . معیری دست زیر چانه او برد و صورتش را بالا گرفت و گفت ( و من می خواهم باور کنی ! و این طور گیج و مات نگاهم نکنی ) . مینو گفت ( لطفا تنهایم بگذارید ! من باید لحظه ای تنها باشم تا بتوانم فکر کنم ) . معیری بلند شد و گفت ( بسیار خوب ، تنهایت می گذارم . اما بدان که من پشت در به انتظار ایستاده ام ) . معیری این را گفت و از اتاق خارج شد .
ضربان قلب مینو از روی لباس به خوبی پیدا بود . او نفس عمیقی کشید و چشم بر هم گذاشت تا اگر دچار رویا شده ، از آن خارج شود . لحظاتی به همین وضع ماند و سپس آرام آرام دیده دیده گشود . در اتاق خودش بود و همه چیز همان طور بود که دقایقی پیش دیده بود ، فقط دیگر معیری روی تخت ننشسته بود . برای اطمینان از تخت به زیر آمد و به آرامی در را گشود . معیری پشت در ایستاده بود . مینو دست روی قلبش گذاشت و گفت – خداوندا حقیقت دارد و او بیرون ایستاده است - . مقابل آینه ایستاد و چهره خودش را بر انداز کرد و به تصویر درون آینه گفت – آیا تو سایه او هستی ؟ آیا تو همان دختری هستی که می توانی برایش آرامش به ارمغان آوری ؟ اگر بخواهد تو را بیازماید و فقط قصد تفریح داشته باشد ، چه کار می کنی ؟ فراموش نکن که امروز اولین روز بهار است و او احتیاج به سرگرمی و تفنن دارد . پس زیاد به خودت امیدواری نده و سعی کن به خودت مسلط باشی ، تا زیاد اسباب تفریح او نشوی و بتوانی این ضربه را تحمل کنی - .

[R A H A]

(180)
وقتی با این تصمیم در اتاق را گشود ، در چهره اش هیجان فرو کش کرده بود . اما معیری با چنان هیجانی به او نزدیک شد که چیزی نمانده بود مینو هم اختیارش را از دست بدهد . او در مقابل هیجان معیری ، فقط به لبخندی کوتاه اکتفا کرد و موجب شد معیری لحظه ای مبهوت به صورتش نگاه کند و بپرسد ( هنوز خوابی ؟ ) مینو خونسرد پاسخ داد ( حالا دیگر نه ! کاملا هوشیارم ) . معیری دست او را گرفت و گفت ( اگر هوشیاری به من بگو که چند دقیقه پیش توی اتاقت چه چیزی را مطرح کردم ؟ ) مینو گفت ( چند دقیقه پیش شما همسر آینده تان را در هیبت دختری که روی تخت آرمیده مجسم کردید و از او تقاضای ازدواج کردید ) . معیری از روی تاسف سر تکان داد و گفت ( این چه طرز حرف زدن است ! چه کسی به تو گفت که من . . . ) مینو سخن او را قطع کرد و گفت ( هنوز زمان زیادی از گفت و گوی ما توی حیاط نگذشته . من هنوز یادم هست که چگونه از سامیه صحبت می کردید و حتی آرزو کردید که او در کنارتان باشد . حالا به من بگویید کدام یک از ما هنوز خواب است و خواب می بیند ؟ ) معیری خشمگین دست مینو را گرفت و او را با خود کشان ، کشان به طرف آشپزخانه برد و با صدای بلند دایه آقا و حسنعلی خان را صدا زد و همه را به آشپزخانه فرا خواند . مینو را روی صندلی نشاند و گفت ( حالا به تو ثابت می کنم که . . . ) هنوز کلامش به پابان نرسیده بود که دایه آقا و حسنعلی خان قدم به آشپزخانه گذاشتند . آقای معیری با دست به آنها اشاره کرد تا بنشینند . دایه آقا نگاهی شکاک به مینو و سپس به حسنعلی خان انداخت . می خواست از نگاه آنها بخواند که چه اتفاقی رخ داده ، مینو را کاملا خونسرد و بی تفاوت دید که به دایه آقا نگاه می کند و حسنعلی خان هم با بالا انداختن شانه به دایه فهماند که از موضوع بی خبر است .
آقای معیری رو به دایه کرد و گفت ( دایه آقا ! لطفا شما به این دختر بگویید که من می خواهم با او ازدواج کنم و زن دیگری در زندگی من وجود ندارد ) . دایه آقا از شنیدن این سخن دچار شوک شد و دهانش باز ماند . حسنعلی خان هم مبهوت به چهره معیری زل زده بود . آقای معیری خشمگین فریاد کشید ( یعنی همه شما خوابید و منظور مرا درک نمی کنید ؟ ) دایه آب دهانش را فرو داد و با کلماتی مقطع گفت ( من خواب نیستم . . . آقا جان . . . اما منظور شما را درک نمی کنم ) . آقای معیری خشم خود را مهار کرد و گفت ( منظورم این است که شما به زبانی که می دانید به این دختر خانم بگویید من انتخاب خودم را کرده ام و می خواهم با او زندگی کنم . این را هم بگوید که اگر موافقت نکند چمدانم را بر می دارم و برای همیشه می روم و دیگر به این خانه پا نخواهم گذاشت . اما نه ! خودم بهتر می توانم به او حالی کنم ) . و با این سخن رو به روی مینو ایستاد و گفت ( تو باید مرا به همسری انتخاب کنی ! و این یک دستور است . حالا منظورم را درک کردی ؟ ) مینو گفت ( درک کرده بودم . اما می خواستم مطمئن شوم که تقاضای شما از مینو بود ، نه زنی که ساعتی پیش صحبتش را می کردید . وحالا به شما می گویم که حاضرم تقاضای شما را قبول کنم ) . معیری خود را روی صندلی رها کرد و نفس آسوده ای کشید و لحظاتی بعد به چهره بهت زده دیگران خندید . دایه آقا از خوشحالی گریست و پیاپی صورت آقا جان را می بوسید . حسنعلی خان دست معیری را به گرمی فشرد و به او تبریک گفت و برای او و مینو آرزوی خوشبختی کرد .
مینو به تقاضای معیری جواب مثبت داده بود . اما هنوز مردد بود و دلش می خواست به او بگویند که هر چه اتفاق افتاده حقیقت دارد و این جزیی از برنامه و طرح معیری نیست . چقدر دلش می خواست از صمیم قلب بخندد و در شادی دیگران شرکت کند . اما آن قدر در زندگی با ناملایمات رو به رو شده بود که وقوع یک حادثه شادی بخش ، او را به تردید می انداخت و نمی توانست قبول کند که خوشبختی به روی او هم لبخند می زند . بغضی در گلویش نشسته بود که می دانست تا گریه نکند آرام نمی شود . خودش را از آن جمع کوچک شاد خارج کرد و این بار راه حیاط را در پیش گرفت و خود را به انتهای آن رساند و گریست . با خود اندیشید – چه کسی باور می کند که دختر یتیم و بی خانواده ای هم بتواند روی سعادت را ببیند ؟ - سپس خودش پاسخ داد – خودم باید آن را باور کنم که خواهم کرد . بگذار دیگران فکر کنند این قصه و افسانه ای بیش نیست - .
صورتش را به آسمان بلند کرد و گفت – خداوندا شکر گزارم - .

[R A H A]

(181)
یک هفته بعد مراسم عقد مینو در همان اتاقی که به اتفاق بدری زندگی کرده بود انجام گرفت و به دستور دکتر خبیری محوطه پرورشگاه ، با لامپهای رنگین چراغانی شد و بچه های کوچک پرورشگاه ، دنباله تور عروس را گرفتند و او را سر سفره عقد نشاندند . عاقد با صدایی رسا خطبه را خواند و برای آنها دعای خیر کرد . معیری به همسر زیبایش که آرام زیر تور سپید می گریست گفت ( من گرانبها ترین هدیه را به عنوان رو نما به تو تقدیم می کنم . فقط کافی است سر بلند کنی و ببینی ) . مینو در مقابل خود منصور را دید که ایستاده و به رویش لبخند می زند . مینو بلند شد و بی اختیار او را در آغوش گرفت و گفت ( خداوندا ! از خوشبختی زیاد نزدیک است قالب تهی کنم ) . منصور دست او را گرفت و گفت ( خوشحالم که یکی از ما سه نفر به خوشبختی رسید ) . مینو پرسید ( کی تو را خبر کرد ؟ ) منصور به دکتر خبیری اشاره کرد و گفت ( دکتر خودش دنبالم آمد و مرا آورد ) . مینو از دیدن کت و شلوار راه راهی که منصور بر تن داشت خنده اش گرفت و گفت ( تو هنوز این لباس را داری ؟ ) منصور خندید و گفت ( تازه اندازه ام شده . دلم نمی آید آن را کنار بگذارم ) . دکتر خبیری دست روی شانه هر دوی آنها گذاشت و گفت ( تو به عنوان نزدیکترین قرد به مینو باید خیلی خوشحال باشی ) . منصور به صورت مینو نگاه کرد و گفت ( آرزوی من خوشبختی خواهرم بود که خوشبختانه به آن رسید . من هم خودم را خوشبخت احساس می کنم ) . دکتر خبیری به حسنعلی خان اشاره کرد و گفت ( مینو خوشبختی اش را مدیون این مرد است ) و در مقابل چشمان حیرت زده حاضران با حالتی متعجب پرسید ( چرا این طور نگاهم می کنید ؟ مگر حسنعلی خان چیزی به شما ها نگفته ؟ ) معیری و مینو سر تکان دادند و موجب شدند تا دکتر با صدای بلند بخندد و بگوید ( پس از من هم چیزی نخواهید شنید مگر آنکه خود او برایتان نقل کند ) . معیری حسنعلی خان را از میان بچه ها بیرون کشید و گفت ( تو و دکتر چه می دانید که ما از آن بی خبریم ؟ ) حسنعلی خان به دکتر لبخند زد و گفت ( دکتر جان دیگر مخفی کاری بس است ) . دکتر سر فرود آورد و گفته او را تایید کرد .
حسنعلی خان گفت ( همه چیز از آن سفر شمال شروع شد . همان طور که می دانید وقتی شما به سفر می روید من هم چند روزی می روم پیش دختر هایم . و باز هم می دانید که دختر کوچک من در شمال زندگی می کند . این سفر با همه سفر ها فرق داشت . وقتی به شمال رسیدم و به دیدار دخترم رفتم ، او را توی بستر بیماری دیدم . به اصرارمن به درمانگاه رفتیم . در مانگاهی که من دخترم را بردم قسمتی از بیمارستانی است که همان روز آقا نصرالله مینو خانم را آورده بود . من زود آقا نصرالله را شناختم ، می خواستم بروم جلو و آشنایی بدهم . اما با دیدن مینو خانم که در وضع اسفناکی به بیمارستان آورده شده بود منصرف شدم و از دور به تماشا ایستادم . شباهت فوق العاده مینو خانم با مادر مرحومشان مرا متوجه کرد که این دختر آقا نصرالله نیست و دختر پروانه خانم است . لباس محقر و ظاهر مینو خانم مرا به شک انداخت و مصمم شدم اطلاعات بیشتری کسب کنم و ببینم حافظه ام خوب کار می کند یا نه . به همین منظور دخترم را توی درمانگاه گذاشتم و آقا نصرالله را تعقیب کردم و خانه اش را یادگرفتم و از چند تا همسایه اش پرس و جو کردم و آنها حقیقت تلخی را برایم فاش کردند و فهمیدم که آقا نصرالله از وجود برادر زاده خودش برای گرفتن انتقام استفاده می کند و این دختر در آستانه مرگ است . موضوع را با دخترم در میان گذاشتم و او خودش را به مینو خانم نزدیک کرد و توانست به قدر کافی از سرگذشت ایشان با خبر بشود . من هم با همین اطلاعات به تهران برگشتم و آمدم به ملاقات آقای دکتر و ماجرا را تعریف کردم . دکتر بسیار متاثر شد . اما نمی توانست کاری بکند ، چون طبق قانون مینو خانم به سرپرست حقیقی اش وا گذار شده بود . اما به من قول دادند که این موضوع را پی گیری کنند و درست شش روز بعد از آن با من تماس گرفتند و مرا احضار کردند . وقتی خدمتشان رسیدم ، دو دفتر نشانم دادند که توسط مینو خانم نوشته شده بود و دکتر با خواندن آنها پی به حقانیت گفته من برده بود . دکتر گفت ( ای کاش فرد خیری قدم پیش می گذاشت و جان این دختر را نجات می داد . من به یاد شما افتادم و برای دکتر تعریف کردم که شما خانواده مینو خانم را به خوبی می شناسید . بعد تصمیم گرفتیم دفتر ها را همراه یک نامه برای شما بفرستیم . من می دانستم که شما با خواندن آن نامه ، دست مینو خانم را می گیرید و خوشحالم که همین کار را هم کردید . بقیه ماجرا را هم که به خوبی می دانید ) .
معیری خندید و گفت ( نمی دانستم که زبده ترین کارآگاهان را در اختیار دارم . خوشحالم که در این مورد مرا انتخاب کردی و بدون آنکه بخواهی مرا به سعادت رساندی ) . حسنعلی خان گفت ( خواست خدا چنین بود و من تنها وسیله ای بیش نبودم ) . مینو زمزمه کرد :
روزی می پنداشتم که خداوند نام مرا از صفحه مخلوقاتش خط زده و به من توجه ندارد ،
اما امروز می گویم اشتباه کردم و خداوند خوشبخت تر از من موجودی نیافریده .
و به درگاه او دعا می کنم که هیچگاه حمایتش را از ما دریغ نکند .

پایان