طهارت و اسرار آن

[R A H A]

در چگونگى استنجا و آداب آن
هنگامى كه از قضاى حاجت فراغت حاصل كند، بايد با سر سنگ يا تكه پارچه يا كلوخ و امثال اينها كه پاك و خشك باشند نشيمنگاهش را پاك كند، و استنجا با استخوان و سرگين حيوانات و خوردنيها و هر چيز محترم حرام است . و اگر با سه عدد از آنچه ذكر شد محل پاكيزه نشود بايد پنج يا هفت عدد از آنها را به كار برد تا پاك شود و مستحب است كه عدد مذكور فرد باشد نه زوج ، همچنين پاكيزه كردن محل واجب است . در حديث آمده است ((كسى كه با سنگ استنجا كند عدد سنگها را فرد قرار دهد)) (892) و اين در صورتى است كه بخواهد با سنگ استنجا به عمل آورد، ليكن بهتر اين است كه با آب استنجا كند. در حديث نبوى صلّى اللّه عليه و آله و سلّم آمده است : ((آب اطراف نشيمنگاه را پاك و بواسير را دور مى كند.)) (893) كاملترين استنجا آن است كه هم با سنگ و هم با آب صورت گيرد، روايت شده است هنگامى كه آيه :(( فيه رجال يحبون ان يتطهروا و الله يحب المتطهرين (894) نازل شد پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله و سلّم به مردم قبا فرمود: ((اين طهارتى كه خداوند شما را بدان ستود، كدام است ؟ عرض ‍ كردند: ما آب و سنگ را هر دو به كار مى بريم .)) (895)
در كتاب من لايحضره الفقيه (896) آمده است كه مردم با سنگ استنجا مى كردند، يكى از انصار خوراكى خورد كه بر اثر آن شكمش روان شد لذا با آب استنجا كرد، در اين هنگام خداوند آيه :(( ان الله يحب التوابين و يحب المتطهرين )) (897) را نازل فرمود، پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم او را فرا خواند ليكن آن مرد ترسيد كه مبادا چيزى كه او را رنجيده كند درباره اش نازل شده باشد، چون وارد شد پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم به او فرمود: ((آيا امروز هيچ كارى انجام داده اى ؟)) پاسخ داد: آرى اى پيامبر خدا! طعامى خوردم كه شكمم را روان كرد، بدين سبب با آب استنجا كردم ، پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم به او فرمود: ((مژده باد تو را كه خداوند متعال درباره تو آيه :(( ان الله يحب التوابين و يحب المتطهرين )) را نازل فرموده است .))
سزاوار است براى استنجا با آب از محل قضاى حاجت به جاى ديگرى منتقل شود، و آب را با دست راست بر محل مورد استنجا بريزد، و با دست چپ آن را ماليده و شستشو دهد. تا حدى كه كف دست اثرى از نجاست احساس نكند، و خاطرش مطمئن گردد. اما پيگيرى و شستشوى باطن محل لازم نيست ، چه اين عمل منشاء وسواس است ، و بايد بداند كه آب به هر جايى از بدن نرسد آن محل باطن شمرده مى شود، و حكم نجاست نسبت به فضولات بدن مادام كه ظاهر نگرديده ثابت نشده است ، و آنچه از بدن ظاهر و حكم نجاست درباره آن ثابت است طريق تطهير آن رسانيدن آب به آن است تا نجاست را از آن زايل كند، و موردى براى وسواس نيست . و بايد در اولين بار كه براى استنجا آب بر دست خود مى ريزد بگويد:(( الحمد لله الذى جعل الماء طهورا و لم يجعله نجسا)) و نيز در موقع استنجا بگويد:(( اللهم حصن فرجى و اعفه و استر عورتى و حرمنى على النار،)) و پس از فراغ بگو بگويد:(( الحمد لله الذى اماط عنى الاذى و هنانى طعامى و شرابى و عافانى البلوى (898) در استنجا بايد نخست نشيمنگاه و پس از آن مخرج ادرار را بشويد، و با تنحنح (اح اح كردن ) و سه بار كشيدن دست از نشيمنگاه تا آخر ذكر از بول استبرا كند، سپس ذكر را بشويد و لمس آن با دست راست مكروه است .