آیا می دانستید که به دلیل شیوه ی زندگی ترکان و مغولان که چادر نشینی بوده است، در زبان فارسی نیز واژه ی "اتاق" به جای "خانه" و واژه ی "خانه" به جای "سرا" نشسته است؟
در زبان پارسی واژهی ”سرا“ یا ”سرای“ به ساختمانی گفته میشود كه مردمی در آن زندگی میكنند. هر سرای چندین ”خانه“ دارد كه فضایی است مستقل و با دیواری از "خانه" ی دیگر جدا می شود. این تمایز در تركیبهای فراوانی در زبان ادبی فارسی همچنان برقرار است. برای نمونه "كاروانسرا" ساختمانی بوده است كه كاروان در آن جا بار میانداخته و كاروانیان استراحت میكرده اند. "میهمانسرا" ساختمانی است كه میهمانان در آن استراحت میكنند. همچنین است تركیبهای آشپزخانه. آبدارخانه، موتورخانه و مانند آن ها. در بازی شترنج و نرد نیز خانه به همین معنی است. در ”بالاخانه را اجاره داده“ نیز كنایه از خالی بودن سر و تهی مغزی وجود دارد و با طرح چهارخانه و از این قبیل.
در زبان پارسی "سراپرده" نیز (سرای پردهای) به چادری گفته میشده است كه در گردش و سفر برای شاه زده میشد تا در آن استراحت كند.
تركان و مغولان مردمی چادرنشین بودند و سرای آنان تنها یك چادر بوده است. در تركی به این سرا ”اتاق“ (اطاغ، اتاغ یا اطاق) گفته میشود. از آن جا كه اتاق فضایی مستقل و ”ساختمانی“ بود كه تركان در آن میزیستند، سرای و خانه برای آنان یكی بود و كم كم زیر تاثیر این موضوع، در زبان پارسی نیز واژهی خانه با اتاق جایگزین شد و سرای با خانه. البته هنوز نیز در برخی شهرستانها به اتاق، خانه گفته میشود. (از: روزنوشته های پرویز رجبی)
علاقه مندی ها (بوک مارک ها)