پيشينه استخاره:
تعيين تكليف در موارد حيرت و آگاهى از آينده و گذشته همواره از نگرانيهاى بشر بوده است.[26] اقوام و ملل گوناگون براى آگاهى از آينده و تعيين نيك و بد كارها از ابزارهاى گوناگون چون نگريستن در اجرام آسمانى و دقت در حركت آنها، پرواز پرندگان، شعله‌آتش و... استفاده مى‌كردند.[27]
يكى از كارهاى رايج در ميان عرب جاهلى استقسام به ازلام و به سه منظور بود: 1. تعيين برندگان وبازندگان، با اجراى عملياتى مشتمل بر برد و باخت در تقسيم گوشت. 2. يافتن راه حل مشكل. (=>قرعه) 3.استخاره و تعيين نيك و بد كارها; آنان براى آگاهى از اراده خدايان خود (بتها) در امور گوناگون زندگى و دانستن نيك و بد كارها و آگاهى از آينده و گذشته چون ازدواج، سفر، تجارت، جنگ و صلح، شروع به‌كار، بهبودى بيمار، بازگشت مسافر و پيدا شدن گمشده و... از ازلام استفاده مى‌كردند.[28] تيرهايى كه به اين منظور به‌كار گرفته مى‌شد سه عدد بود و بر روى آنها عباراتى مانند «افعل، لاتفعل و غَفْل (پوچ)» يا «اَمَرَنى ربّى، نَهانى ربّى و غَفْل» نوشته شده بود.[29]استقسام در اين موارد بدين گونه بود كه متصدى يا خود شخص سه تير را در ظرفى مخصوص قرار مى‌داد و رو برمى‌گرداند و آنها را به هم مى‌زد. سپس يكى ازتيرها را بيرون مى‌آورد. اگر امر يا نهى بيرون مى‌آمد بدان عمل مى‌كردند و اگر تير پوچ بيرون مى‌آمد آن را به ظرف بازگردانده كار را ادامه مى‌دادند تا وضع روشن شود. (=>ازلام)[30] آنان از اين عمل به استخاره تعبير مى‌كردند.[31] اسلام با توجه به نياز انسان به سببى كه با آن در دو راهيهاى حيرت و سرگردانى، ترديد خود را بزدايد، جنبه‌هاى خرافى و شرك آلود اين سنّت جاهلى را حذف كرده و به استخاره با صبغه‌اى الهى در مواردى خاصّ مشروعيت داده است[32]، ازاين‌رو پيامبر(صلى الله عليه وآله) به مسلمانان استخاره ياد‌مى‌داد.[33]
پس از رسول‌خدا(صلى الله عليه وآله)، اهل‌بيت(عليهم السلام) در موارد ترديد و دودلى به برخى انواع استخاره توصيه مى‌كردند. البته استخاره‌اى كه در بيشتر روايات به آن توجه شده غير از آن چيزى است كه اكنون با تسبيح يا قرآن رواج دارد و اين‌گونه استخاره در روايات كمتر به آن توجه شده است، هرچند در مشروعيت آن در موارد خاص ترديدى نيست. از امام باقر(عليه السلام)نقل شده كه هرگاه پدر بزرگوارشان مى‌خواستند حجّ، عمره يا خريد و فروش انجام دهند يا برده‌اى را آزاد كنند وضو مى‌گرفتند و نماز استخاره مى‌گزاردند.[34]
پاسخ با نقل قول
علاقه مندی ها (بوک مارک ها)