اطلاعات اولیه
برای رده بندیویروسها، سعیمی‌شود که از فعالیت ذاتی ویروسها ، ساختار
ساختمان اسید نوکلئیکو پوشش پروتئینی اطراف آن ، اندازهویریون، نوع اسید
نوکلئیک ، صفات ژنتیکی ،حساسیت در مقابل عوامل فیزیکی ، شیمیایی و ...
استفاده شود.
در رده بندیویروسها سعی بر این است که از خصوصیات مربوط به میزبان مانند
نشانه گذاری کمتر ،استفاده شود، چون بسیاری از ویروسها بخصوصویروسهای
گیاهی، با آنکه از نظر ریخت شناسیکاملا با هم متفاوت هستند، ولی در میزبان
خود علائم ظاهرا مشابهی ایجادمی‌کنند.
سیر تحولی رده بندی
· برای سهولت مطالعه ویروسها آنها را بر حسب نوع میزبان به ویروسهای
جانوری،ویروسهای باکتریاییو ویروسهای گیاهی ، تقسیم بندی می‌کنند. این نوع
رده بندی اگرچهمطالعه ویروسها را آسانتر می‌سازد، ولی مبنای علمی ندارد.
· قدیمی‌ترین روش رده بندی ویروسهای حیوانی بر مبنای اندام آلوده شده و
بیماریتولید شده استوار بود و آن رامبنای علائممی‌نامند. چون یک نوع ویروس
ممکناست بر حسب اندامی که مورد حمله قرار می‌دهد، بیش از یک نوع بیماری
پدید آورد، لذااین نوع رده بندی از نظر میکروبیولوژیکی رضایت بخش نیست.
· در چند دهه گذشته صدها نوع ویروس از گیاهان ، جانوران و انسان جدا
کرده‌اند. باافزایش تعداد ویروسهای شناخته شده مساله رده بندی پیچیدگی
بیشتری پیدا می‌کند.
اساس طبقه بندی
میران اطلاعات قابل دسترسی در هر زمینه برای تمامی ویروسها، یکسان نیست و
روشی که بر اساس آن ویروسها شناسایی می‌شوند، به سرعت در حال تغییراست.
امروزه اکثرا از بررسی توالی ژنی به عنوان یک روشی اولیه برای شناسایی
ویروساستفاده می‌شود و بدین ترتیب نیاز به سایر اطلاعات کلاسیک نظیر چگالی
شناوری ویروس،کاهش یافته است. داده‌های مربوط به توالی ژنی ، معیارهای
پیشرفته طبقه بندی محسوبشده و گاهی باعث ایجاد خانواده‌های جدیدی از
ویروسها می‌شوند. اساسهای طبقه بندی بهصورت زیر است:
· موروفلوژی ویریونشامل اندازه ، شکل ، نوعتقارن و وجود یا عدم وجود غشا
· خصوصیات فیزیکی _ شیمیایی ویریون شامل توده مولکولی ،چگالی شناور ،
پایداری در برابر تغییرات Ph و حرارت ، حساسیت به عوامل فیزیکی و شیمیایی
بویژه اتر و پاک کننده‌ها.
· خصوصیات ژنومی ویروس شامل نوع اسید نوکلئیک(rna یا Dna) ، اندازه ژنوم ، نوع زنجیره (تکی یا مضاعف) خطی یا حلقویبودن.
· خصوصیات پروتئینی شامل تعداد ، اندازه ، عملکرد پروتئین‌های ساختمانی و غیرساختمانی ، ترتیب اسد آمینهو تغییرات پس از ترجمه.
· سازمان ژنی و همانند سازی آن شامل طبقه بندی ژنی ، تعداد و موقعیت قالبهایخواندنی باز و نحوه همانندسازی.
· خصوصیات آنتی ژنی ویروس.
· خصوصیات بیولوژیک شامل تعداد میزبان طبیعی ، انتقال ویروس ، حشرات عامل ویروس ،پاتوژنزوپاتولوژی.
سیستم جهانی طبقه بندی ویروسها
در این سیستم ویروسها را بر اساس مورفولوژیویریون ، ساختمان ژنو نحوه
همانندسازی به گروههایبزرگتری تحت عنوان خانواده تقسیم بندی کرده و در
انتهای نام هر خانواده ویروسی ازپسوند « ویریده» استفاده می‌نمایند. در هر
خانواده ویروس بر اساس تفاوتهایفیزیکی _ شیمیایی ، تقسیمات کوچکتری به نام
جنسی نیز وجود دارد. معیارهایی که برایشناسایی هر جنس بکار می‌رود، از
خانواده‌ای به خانواده دیگر متفاوت است. چندخانواده ویروسی که خصوصیات
مشترکی با یکدیگر دارند، یک راسته ویروسی را تشکیلمی‌دهند.
در سال 1995 ،کمیته بین‌الملی طبقه بندی ویروسهابیش از4000 ویروس جانوری و
گیاهی را به 71 خانواده ، 11 زیر خانواده و 164 جنس و صدهاویروس که هنوز
جایگاه آنها تعیین نشده است، تقسیم بندی کرد. امروزه مشخص گردیده کهاعضای
گروههای اصلی باکتریوفاژها (ویروسهای باکتریایی)
· ویروس دارای دم درازی است که توسط غلافی قابل انقباض پوشیده شده است.
· ویروس دارای دم دراز و باریک و قابل ارتجاع ، فاقد غلاف قابل انقباض بر روی دماست.
· ویروس داری دم کوتاه و سر چند وجهی است.
گروههای اصلی ویروسهای جانوری
· پوکس ویروسها :
این ویروسها مولد بیماری آبلهدر انسان ، گاو ، خرگوش وپرندگان هستند.
· میکسو ویروسها :
ویروسهای اینگروه مولد بیماریهایی مانندآنفولانزادر جانوران مختلف هستند.
· پارامیکسو ویروسها :
مولدبیماریهایی مانند سرخک ، اوریون ، پارا انفولانزا و نیوکاسلدر جانوران هستند.
· هرپس ویروسها :
ویروسهای اینگروه بیماریهایی مانندزونا ، تبخال و ابله مرغانایجاد می‌کنند.
· آدنو ویروسها :
بیماریهایگوناگون در دستگاه تنفسی جانوران ایجاد می‌کنند، در انسان عامل نوعی تومور سرطانیشناخته شده‌اند.
گروههای اصلی ویروسهای گیاهی
· گروهتوبرا ویروس :
ویروس جغجغه ای توتون (trv) عضو اصلی اینگروه است که بوسیله نماتدها
انتقال می‌یابد. در شیره گیاهی بسیار پایدارند و معمولادر میزبان
علائمنکروزظاهر می کنند.
· گروهتوبامو ویروس :
ویروس موزائیک توتون، عضو اصلی این گروهاست. ویروسی است بسیار پایدار و در
گیاه علائم موزائیکی ایجاد می‌کند ناقل طبیعیخاصی برای این گروه شناخته
نشده است.
· ویروس پژمردگی گوجه فرنگی :
دربسیاری از گیاهان تولید موزائیک و نکروز می‌کند، در شیره گیاهی ناپایدار
است و بهآسانی به طریق مکانیکی (مالش) منتقل می‌شود. ظاهرا به ویروس
آنفلوآنزا شباهتدارد. 24 خانواده ویروسی برای انسان و جانوران ، بیماریزا هستند.
پاسخ با نقل قول
علاقه مندی ها (بوک مارک ها)