*^*^* زبان خوراكي ها *^*^*

[Mohamad]

آرتيشو
اسم من در زبان فرنگى ((آرتيشو)) مى باشد و در كتب قديم گياه شناسى بمن انگنار - انگيناز - و قناريه مى گفتند. بعضى ها هم بمن كنگر فرنگى و كنگر بستانى مى گويند. ميوه ى من صنوبرى و شبيه ميوه ى درخت كاج است . با اين فرق كه رنگ من سبز بوده ، و تك برگ هايى كه روى آن است تيغى شبيه سوزن قرار دارد.
براى پختن من ميوه ى مرا در ديگ طورى قرار دهيد كه ساقه آن بطرف پايين و برگهاى آن به سمت بالا باشد بعد كمى آب ريخته و روى آتش ملايم بگذاريد تا پخته شود، بعد به آن كمى نمك زده ، ميل نماييد. مقدار زيادى از املاح و مواد مؤ ثر و مفيد من در آن آب حل مى شود. باين جهت بهتر است آب مرا هم ميل فرماييد.
پخته من به آسانى هضم مى شود، و بهر معده اى حتى اگر ضعيف باشد سازگار است ، ولى من براى كليه و مثانه خوب نيستم ، و آنها را تحريك مى كنم اگر كليه ى شما خوب كار نمى كند، و يا مبتلا به سنگ كليه و مثانه هستيد بايد از خوردن من پرهيز نماييد.
زادگاه اوليه من نواحى بحرالروم است ، ولى امروزه در اكثر كشورها بمنظور استفاده ى غذايى و دارويى كاشته مى شوم . در ايران نيز چند سالى است مرا كاشته اند، و گاهگاهى در سبزى فروشيهاى لوكس پيدا مى شوم . قسمت مورد استفاده غذايى من انتهاى برگ هاى روى ميوه و طبق آن است ، در زبان فارسى به اين نوع طبق نهنج گويند - اين نهنج گوشتدار بوده ، و قسمتى از گوشت آن در برگها پيش رفته است . براى خوردن آن بايد ابتدا برگها را تك تك كنده ، و با كمك دندان گوشت آنها را به دندان بكشيد، و بعد گوشت نهنج را ميل نماييد. اگر ميوه من تازه باشد، تمام نهنج گوشتدار و قابل خوردن است .
ميوه من سرشار از ويتامين هاى ((آ)) و ((ب )) مى باشد و املاح معدنى مثل گوگرد و منگنز و فسفر زياد دارد. من اشتها را باز مى كنم ، خون را پاك مى نمايم ، و چربى و اوره ى خون را پايين مى آورم ، و براى مبتلايان به مرض قند مفيد مى باشم .
براى معالجه اسهال ، معمولا مرا خام مى خورند و براى اين كار معمولا از ميوه هاى تازه و جوان بايد استفاده نمود. اگر به خوردن خام من راغب نيستيد، مى توانيد آب مرا گرفته و نوش نماييد. به مادران بچه شيرده توصيه كنيد كه از خوردن من صرفنظر نمايند. زيرا من شير را در ********** خشك مى كنم .
براى مبتلايان به رماتيسم و نقرس و يرقان و سنگ كليه و مثانه مفيد مى باشم جوشانده ى ريشه من ، به تنهايى يا همراه با پوست بيد تب بر بوده ، تب و لرز را معالجه مى كند.
جوشاندن برگ من ، يعنى همان برگهايى كه روى نهنج صنوبرى قرار گرفته و سر آن سوزن دارد، يكى از دوستان كبد است .
ميوه ى پخته ى مرا بلافاصله پس از پختن ميل نماييد، و آنها را براى روزها بعد نگاهدارى نكنيد. زيرا ميكروبهايى در روى آن رشد مى نمايند كه باعث دل درد و مسموميت مى شوند.