سيري‌ گذرا در كتب‌ مقدسه‌ اديان‌ و مذاهب‌ مختلف‌ جهان، هر پژوهشگر با انصافي‌ را به‌ پذيرش‌ اين‌ حقيقت‌ ناگزير مي‌سازد كه‌ اعتقاد به‌ ظهور مصلحي‌ كه‌ در آخرالزمان‌ ظهور كرده، جهان‌ را پُر از عدل‌ و داد خواهد كرد، يك‌ اعتقاد جهاني‌ و همگاني‌ است‌ و همه‌ پيامبران‌ از طرف‌ آفريدگار توانا به‌ قوم‌ خود نويد داده اند كه‌ سرانجام‌ مصلحي‌ غيبي‌ ظهور كرده، طومار جنايتها و خيانتها را در هم‌ پيچيده‌ حكومت‌ واحد جهاني‌ را بر اساس‌ عدالت‌ و آزادي‌ واقعي‌ بنياد خواهد نهاد. از اين‌ رهگذر پيروان‌ راستين‌ همه‌ اديان‌ آسماني‌ در انتظار آن‌ مصلح‌ بزرگ‌ دقيقه‌ شماري‌ مي‌كنند و نويد ظهور آن‌ انقلابگر پيروز در همه‌ كتابهائي‌ كه‌ از نظر پيروانشان‌ كتاب‌ آسماني شناخته‌ مي‌شود، يافت‌ مي‌شود، كه‌ در اينجا به‌ چند نمونه‌ كوتاه‌ اشاره‌ مي‌كنيم:
۱- زبـور:
قرآن‌ كريم‌ تعبيري‌ را از زبور نقل‌ مي‌كند كه‌ در زبور فعلي‌ عينا‌ موجود است. قرآن‌ كريم‌ مي‌فرمايد:
« وَ لَقَد كَتَبنا في‌ الزَبور مِن‌ بَعد الذِكر انَ‌ الارضَ‌ يرثُها عباديَ‌ الصالحونَ. » 1
« علاوه‌ بر ذكر(تورات) در زبور نيز نوشتيم‌ كه‌ بندگان‌ صالح‌ من‌ وارث‌ زمين‌ خواهند شد. »
و اينك‌ متن‌ زبور:
« زيرا كه‌ شريران‌ منقطع‌ خواهند شد، و اما منتظران‌ خداوند، وارث‌ زمين‌ خواهند شد. هان‌ بعد از اندك‌ زماني‌ شرير نخواهد بود، در مكانش‌ تا‌مل‌ خواهي‌ كرد و نخواهد بود. و اما حليمان‌ وارث‌ زمين‌ خواهند شد...زيرا كه‌ بازوان‌ شرير شكسته‌ خواهد شد. و اما صالحان‌ را خداوند تا‌ييد مي‌كند. خداوند روزهاي‌ كاملان‌ را مي‌داند و ميراث‌ آنها خواهد بود، تا ابد الاباد. » 2
و در جاي‌ ديگر مي‌فرمايد:

« قومها را به‌ انصاف‌ داوري‌ خواهد كرد. آسمان‌ شادي‌ كند و زمين‌ مسرور گردد. دريا و پري‌ آن‌ غرش‌ نمايند. صحرا و هر چه‌ در آن‌ است‌ به وجد آيد. آنگاه‌ تمام‌ درختان‌ جنگل‌ ترنم‌ خواهند نمود به‌ حضور خداوند. زيرا كه‌ مي‌آيد. زيرا كه‌ براي‌ داوري‌ جهان‌ مي‌آيد. رُبع‌ مسكون‌ را به‌ انصاف‌ داوري‌ خواهد كرد. » 3 نويدهاي‌ مصلح‌ غيبي‌ در زبور بسيار فراوان‌ است، طالبين‌ مي‌توانند به‌ متن‌ مزامير كه‌ در ضمن‌ عهد عتيق چاپ‌ شده، مراجعه‌ فرمايند.
۲ – تـورات‌:
نويدهاي‌ مصلحي‌ كه‌ در آخرالزمان‌ ظهور كرده‌ جهان‌ را پر از عدل‌ و داد كند. در تورات‌ و ديگر كتابهاي‌ مندرج‌ در عهد عتيق بسيار فراوان‌ است‌ كه‌ به‌ سه‌ نمونه‌ كوتاه‌ بسنده‌ مي‌كنيم: در كتاب‌ اشعيا نبي‌ مي‌خوانيم:
« مسكينان‌ را به‌ عدالت‌ داوري‌ خواهد كرد...گرگ‌ با بره‌ سكونت‌ خواهد كرد، پلنگ‌ با بزغاله‌ خواهد خوابيد...و در تمامي‌ كوه‌ مقدس‌ من، ضرر و فسادي‌ نخواهند كرد، زيرا كه‌ جهان‌ از معرفت‌ خداوند پر خواهد شد. »۴
و در كتاب‌ دانيال‌ نبي‌ مي‌خوانيم‌ كه‌ خداوند خطاب‌ به‌ حضرت‌ دانيال‌ مي‌فرمايد:
« و در آن‌ زمان‌ ميكائيل، امير عظيمي‌ كه‌ براي‌ پسران‌ قوم‌ تو ايستاده (قائم) است‌ خواهد برخاست...و بسياري‌ از انكه‌ در خاك‌ زمين‌ خوابيده‌اند، بيدار خواهند شد...انكه‌ بسياري‌ را به‌ عدالت‌ رهبري‌ مي‌نمايند مانند ستارگان‌ خواهند بود تا ابدالاباد. اما تو اي‌ دانيال! كلام‌ را مخفي‌ دار و كتاب‌ را تا آن‌ زمان‌ مهر كن. بسياري‌ به‌ سرعت‌ تردد خواهند نمود... خوشا بحال‌ آنان‌ كه‌ انتظار كشند. » 5
و در كتاب‌ حبقوق‌ نبي‌ آمده‌ است:
« اگر چه‌ تا‌خير نمايد برايش‌ منتظر باش، زيرا كه‌ البته‌ خواهد آمد و درنگ‌ نخواهد كرد...بلكه‌ جميع‌ امتها را نزد خود جمع‌ مي‌كند و تمامي‌ قوم‌ها را براي‌ خويشتن‌ فراهم‌ مي‌آورد. » 6
۳-انجيـل:‌
بيشتر نويدهاي‌ انجيل‌ به‌ تعبير « پسر انسان » است، كه‌ اين‌ تعبير طبق‌ نوشته‌ مسترهاكس‌ آمريكائي، بيش‌ از 80 بار در انجيل‌ و ملحقات‌ آن‌ (عهد جديد) تكرار شده‌ كه‌ فقط‌ 30 مورد آن‌
با حضرت‌ عيسي‌ (ع) قابل‌ تطبيق‌ است 7 و 50 مورد ديگر آن‌ از نجات‌ دهنده‌اي‌ سخن‌ مي‌گويد كه‌ در آخرالزمان‌ ظهور خواهد كرد. عيسي‌ (ع) نيز با او خواهد آمد. و او را جلال خواهد
داد. و اينك‌ چند نمونه‌ از متن‌ اناجيل:
« همچنانكه‌ برق‌ از مشرق‌ ساطع‌ شده‌ تا به‌ مغرب‌ ظاهر مي‌شود، ظهور پسر انسان‌ نيز چنين‌ خواهد شد...انگاه‌ علامت‌ پسر انسان‌ در آسمان‌ پديد گردد و در آن‌ وقت‌ جميع‌ طوايف‌ زمين‌ سينه‌ زني‌ كند و پسر انسان‌ را ببينند كه‌ برابرهاي‌ آسمان‌ با قوت‌ و جلال‌ مي‌آيد... اما از آن‌ روز و ساعت‌ هيچكس‌ اط‌لاع‌ ندارد، حتي‌ ملائكه‌ آسماني...لهذا شما نيز حاضر باشيد، زيرا در ساعتي‌ كه‌ گمان‌ نبريد پسر انسان‌ مي‌آيد. » 8
و در جاي ديگري مي گويد:
« در آن‌ وقت‌ فرشتگان‌ خود را از جهات‌ اربعه‌ از انتهاي‌ زمين‌ تا به‌ اقصاي‌ فلك‌ فراهم‌ خواهد آورد...ولي‌ از آن‌ روز و ساعت‌ غير از پدر هيچكس‌ اط‌لاع‌ ندارد، نه‌ فرشتگان‌ در آسمان‌ و نه‌ پسر هم، پس‌ بر حذر باشيد و بيدار شده‌ دعا كنيد، زيرا نمي‌دانيد كه‌ آن‌ وقت‌ كي‌ مي‌شود. » 9
و نيز مي فرمايد:
« كمرهاي‌ خود را بسته، چراغهاي‌ خود را افروخته‌ بداريد...خوشا به‌ حال‌ آن‌ غلامان‌ كه‌ آقاي‌ ايشان‌ چون‌ آيد ايشان‌ را بيدار يابد...پس‌ شما نيز مستعد‌ باشيد، زيرا در ساعتي‌ كه‌ گمان‌ نبريد پسر انسان‌ مي‌آيد. » 10

۴-كتب‌ مقدّسه‌ هندوها:
در كتب‌ مقدسه‌اي‌ كه‌ در ميان‌ هندوها به‌ عنوان‌ كتاب‌ آسماني شناخته‌ شده: اشارات‌ فراواني، به‌ مصلح‌ آسماني‌ منتظر هست‌ كه‌ به‌ چند نمونه‌ بسنده‌ مي‌كنيم:
« كالكي، مظهر دهم‌ و يشنو، در انقضاي‌ كلي‌ يا عصر آهن‌ سوار بر اسب‌ سفيدي‌ در حاليكه‌ شمشير برهنه‌ درخشاني‌ به‌ صورت‌ ستاره‌ دنباله‌ دار در دست‌ دارد، ظاهر مي‌شود، و شريران‌ را تماما‌ هلاك‌ مي‌سازد و خلقت‌ را از نو تجديد، و پاكي‌ را رجعت‌ خواهد داد. » 11
و در جاي ديگري مي گويد:
« دور دنيا تمام‌ شود به‌ پادشاه‌ عادلي‌ در آخرالزمان‌ كه‌ پيشواي‌ ملائكه‌ و پريان‌ و آدميان‌ باشد. حق‌ و راستي‌ با او باشد. آنچه‌ در درياها و زمينها و كوهها پنهان‌ باشد، همه‌ را به‌ دست‌ آورد و از آسمانها و زمين‌ آنچه‌ باشد خبر مي‌دهد. از او بزرگتر كسي‌ به‌ دنيا نيايد. » 12
و نيز در جاي ديگري مي گويد:
« پادشاهي‌ و دولت‌ دنيا به‌ فرزند سيد خلائق‌ در دو جهان‌ (كشن) تمام‌ شود و كسي‌ باشد كه‌ بر كوههاي‌ مشرق‌ و مغرب‌ حكم‌ براند و فرمان‌ كند و برابرها سوار شود و فرشتگان‌ كاركنان‌ او باشند، جن‌ و انس‌ در خدمت‌ او شوند و از سودان كه‌ زير خط‌ استوا است‌ تا سرزمين‌ تسعين كه‌ زير قطب‌ شمالي‌ است، و ماورا‌ بحار را صاحب‌ شود و دين‌ خدا زنده‌ گردد. و نام‌ او « ايستاده » (قائم) باشد و خداشناسي‌ باشد. » 13
۵- كتب‌ مقدّسه‌ مانـويه:‌
در كتاب‌ « شابوهرگان » كتاب‌ مقدس‌ مانويه، نام‌ « خردشهر ايزد » آمده‌ كه‌ بايد در آخرالزمان‌ ظهور كند و عدالت‌ را در جهان‌ بگسترد. همچنين‌ در تعاليم‌ ماني‌ از مرد بزرگواري‌ بحث شده كه دوازده جانشين دارد و بوسيله آنها ارواحي كه شايستگي دارند به‌ بهشت‌ راه‌ مي‌يابند. 14
۶-كتب‌ مقدسه‌ زردشتيان‌:
موعود آخرالزمان‌ در اوستا « استوت‌ ارت » يا « سوشيانت » ناميده‌ مي‌شود، كه‌ در پهلوي‌ « سوشيانس » گويند. سوشيانس‌ به‌ معناي‌ سودمند است‌ و در گاتها به‌ معناي‌ رهاننده‌ يا نجات‌ دهنده‌ ذكر شده‌ است. در منابع‌ زردشتي‌ هر كجا سوشيانت‌ مطلق‌ آمده، آخرين‌ موعود اراده‌ شده‌ است. نويدهاي‌ مربوط‌ به‌ موعود آخرالزمان‌ در متن‌ اوستا موجود است‌ و در ميان‌ منابع‌ زردشتي‌ در كتاب‌ هفتم‌ دينكرد بيش‌ از همه‌ از ظهور سوشيانت‌ بحث‌ شده‌ است:
« چاره‌ و درمان‌ جميع‌ دردها و رنجها با اوست، رنج‌ و بيماري‌ و پيري‌ و ظلم‌ و بي ديني‌ و فساد را ريشه‌ كن‌ سازد. مردمان‌ ناپاك‌ را نابود سازد و همه‌ آنها را براندازد. » 15
و در جاي ديگري مي گويد:
« سوشيانت‌ (نجات‌ دهنده‌ بزرگ) دين‌ را به‌ جهان‌ رواج‌ دهد، فقر و تنگدستي‌ را ريشه‌ كن‌ سازد، ايزدان‌ را از دست‌ اهريمنان‌ نجات‌ داده، مردم‌ جهان‌ را همفكر و هم‌ گفتار و هم‌ كردار سازد. » 16
۷- جيـن‌هـا:
در كتب‌ مقدسه‌ جين‌ها آمده‌ است:
« هنگامي‌ كه‌ فساد و انحطاط‌ و تباهي‌ جهان‌ را فرا گيرد شخص‌ كاملي‌ كه‌ آن‌ را « تيرتنگو » (نويد دهنده) گويند، ظهور كرده، تباهي‌ را از بين‌ مي‌برد و پاكي‌ و صافي‌ را از نو برقرار مي‌سازد. » 17
۸-برهمائيان:‌
در كتب‌ مقدسه‌ برهمائيان‌ از ظهور « ويشنو » نويدهاي‌ فراواني‌ هست:
« ويشنو در ميان‌ مردم‌ ظاهر مي‌گردد...او از همه‌ كس‌ قويتر و نيرومندتر است... در يك‌ دستِ‌ ويشنو شمشيري‌ به‌ مانند ستاره‌ دنباله‌ دار و در دست‌ ديگر انگشتري‌ درخشنده‌ دارد. هنگام‌ ظهور وي، خورشيد و ماه‌ تاريك‌ مي‌شوند و زمين‌ خواهد لرزيد. » 18
۹- چينيان:‌
در « مهابهارت » يك‌ فصل‌ تمام‌ به‌ « كريشنا » اختصاص‌ داده‌ شده، و « بهگود گيتا » شرح‌ و بسط‌ همان‌ فصل‌ است. در « مهابهارت » پس‌ از تقديس‌ فراوان‌ از كريشنا چنين‌ آمده‌ است:
« كريشنا ظهور كرده‌ جهان‌ را نجات‌ مي‌دهد. » 19
۱۰- ملل‌ مختلف‌ جهان:‌
پس‌ از يك‌ بررسي‌ عميق‌ در تاريخ‌ زندگي‌ و اعتقادات‌ ملل‌ مختلف‌ جهان‌ به‌ اين‌ نتيجه‌ مي‌رسيم‌ كه‌ همه‌ ملل‌ مختلف‌ بر اساس‌ اعتقاداتي‌ كه‌ از كتابهاي‌ مذهبي‌ يا رجال‌ ديني‌ خود فرا
گرفته‌اند، در انتظار مصلحي‌ هستند كه‌ در آخرالزمان‌ ظهور كرده‌ جهان‌ را پر از عدل‌ و داد خواهد نمود: اسن‌ها، اسلاوها، سلت‌ها، ژرمنها، اهالي‌ صربستان‌ و اقوام‌ اسكانديناوي‌ در انتظار ظهور موعودهائي‌ به‌ نامهاي‌ مختلف، چون: « آرتور »، « اودين »، « كالويبرك »، « ماركوكراليويچ »، « بوخص »، « بوريان‌ بورويهم » و عناوين‌ ديگر، مي‌باشند كه‌ معتقدند موعودهايشان‌ روزي‌ ظهور كرده، به‌ جنايتها و خيانتهاي‌ جهان‌ خاتمه‌ داده، عدالت‌ و داد را در جهان‌ گسترش‌ خواهند داد.


پی نوشتها

1 - انبيا 105
2 - مزامير، مزمور 37،
3- مزامير، مزبور 96
4 - كتاب اشعيا نبي فصل 11
5 -كتاب دانيال نبي فصل 12
6 - كتاب حبقوق نبي فصل 2
7- قاموس مقدس ص 219
8- انجيل متي فصل 24
9- انجيل مرقس فصل 13
10- انجيل لوقا فصل 12
11- اوپانشياد ص 737
12- باسك از كتب مقدسه هندوها
13- شاكموني از كتب مقدسه هندوها
14- شابوهرگان ترجمه مولر
15- سوشيانت ص 104
16- جاماسب نامه ص 121
17- اوپانيشاد مقدمه ص 54
18- ريك ودا ماندالاي 4، 16 و 24
19- اوپانيشاد ص 647