یکی از گناهان بسیار بزرگ (کبیره) دروغ و کذب است که در قرآن و روایات در مورد حرمت آن بحث شده است.

روایتی از امام حسن عسگری (علیه السلام) وارد شده که می فرمایند: بزرگترین گناهان در خانه ای در بسته است که کلید ورود به آن دروغ است.

با توجه به روایات می توان فهمید که دروغ زمینه ساز ارتکاب انواع گناهان است کسی که دروغ می گوید برای این که دستش رو نشود، در انواع معاصی دیگر غرق می شود.
خداوند در سوره نحل می فرماید: کسی که دروغ می گوید به آیات الهی ایمان ندارد (آیه 105) و از آیات دیگری هم استفاده می شود که شخص دروغ گو مستحق لعن و نفرین پروردگار عالم است. (مائده ، 61) روایات در این زمینه فروان است در روایتی رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند: مومن هرگاه بدون عذر شرعی دروغ بگوید، هفتاد هزار ملک او را لعنت می کنند و بوی بد این عمل زشت از قلبش (وجودش) بیرون می آید و تا عرش می رسد و خداوند به سبب این دروغ گناه هفتاد رابطه نامشروع که کمترین آن گناه رابطه نامشروع با مادر است، برای او می نویسد.
دوست محترم تعابیر در مورد دروغ بسیار تکان دهنده است و این بخاطر عظمت این گناه است. کسی که دروغ می گوید از نظر معنوی به شدت افت می کند و در روایتی رسول اکرم (ص) می فرمایند شخص دروغ گو، رو سیاه می شود. این تعبیر بسیار روشن است علاوه بر رکود معنوی، اثرش در ظاهر هم آشکار می شود و چنین شخصی بین دیگران هم رو سیاه می شود و با فاش شدن آن دروغ آرزو می کند ای کاش چنین دروغی نگفته بودم و ... علاوه بر این، دروغ باعث دورتر شدن شخص از خدواند می شود. در روایتی آمده کسی که دروغ بگوید طعم ایمان را نخواهد چشید و اگر ایمان داشت، خراب می شود. حضرت عیسی بن مریم (علیه السلام) می فرماید: کسی که دروغ می گوید، حسن، زیبایی و وقارش را نزد خلق و خدا از دست می دهد و همه از او منزجر می شوند.

دوست محترم با توجه به مذمومیت و نهی این گناه بزرگ در قرآن و روایات، لازم است برای راهنمایی چنین اشخاصی علاوه بر تذکر نسبت به مفاسد و مضرات معنوی، نسبت به جنبه اجتماعی آن تذکر دهیم. شخصی که دروغ می گوید در واقع خود را در معرض سلب اعتماد جامعه اطراف قرار می دهد و اطرافیان نسبت به او کم توجه می شوند و تداوم این امر نا امنی های روحی را در پی خواهد داشت. بعد از تذکر به چنین موارد علمی، می بایست ایشان را به راه کارهای عملی ارشاد کرد که همانا مقابله با نفس و تقویت ایمان است. برای مطالعه بیشتر به کتب زیر مراجعه نمائید:

1 ـ گناهان کبیره، عبدالحسین دستغیب؛
2 ـ معراج السعادة، ملا احمد نراقی؛