خلاصه اى از ويژگى هاى هندسى و سازو کارهاى گسل هاى اصلىپيرامون کرمان




گسل نايبند.
اين گسل راستاى شمالى- جنوبى ترين بخش رشته کوه شترى در جنوب خاور طبس تا باختر شهداد با درازاى 350کيلومتر قرار گرفته است. رخنمون گسل نايبند مرکب از چهار قطعه گسلى اصلى هم پوشان،بسيار پرشيب و بيشتر به صورت قائم است و مولفه حرکتى آن راستالغز راست بر مى باشد. ادامه جنوبى آن با هندسه و سازو کار مشابه از طريق سامانه گسلى سيرچ يا درازاى حدود 100 کيلومتر با نام گسل سبزواران از باختر بم گذر کرده و به گسل ميناب در شمال تنگههرمز ختم مى شود.


گسل لکر کوه.

اين گسل به طول حدود 65 کيلومتر با راستاىشمالى – جنوبى و موازى با گسل نايبند در بخش جنوبى بلوک طبس و خاور شهر راور واقعشده است. گسل لکر کوه با شيب به سوى باختر يک گسل راندگى با مولفه راست بر مى باشد.


گسل راور
. گسل راور خطوره اى زمين ساختى است که بخش هاى زيادى از انپوشيده مى باشد. اين گسل از جنوب خاور کوير آبدوغى در جنوب طبس آغاز مى گردد و قطعههاى رخنمون يافته آن با راستاى تقريبى شمالى- جنوبى و در طولى حدود يکصد کيلومتر تاجنوب شهر راور ادامه مى يابند. حرکت راستالغز راست بر براى اين گسل در نظر گرفتهشده است.


گسل بهاباد
. اين گسل از پاى بلندى هاى شمال بهاباد شروع مى گردد وبه صورت قطعه هاى گسله که به وسيله نهشته هاى کواترنرى از يکديگر جدا مى گردند درطولى بيش از 170 کيلومتر به سوى جنوب خاور کشيده شده است. در بيشتر رخنمون ها گسلبهاباد يک گسل جدا کننده مرز بين کوه و دشت مى باشد که با حرکت راست بر و واژگونهمراه است.


گسل کوهبنان.
اين گسل از شمال باختر بهاباد آغاز مى گردد و درراستاى جنوب خاورى به طول حدود 160 کيلومتر تا جنوب خاور زرند ادامه مى يابد . گسلکوهبنان خود تشکيل يافته از چند قطعه گسلى کوتاه و بلند است که در دو انتهاى خود بهصورت هم پوشان نسبت به يکديگر قرار گرفته اند. تمامى اين قطعه هاى گسلى داراى ساز وکار راستالغز راست بر و واژگون مى باشند. اين گسل در انتهاى جنوب خاورى به شاخه هاىترافشارى خود ( راندگى هاى تيگدر، پاسور و بازرگان) ختم مى گردد.


گسلتيگدر.
گسل تيگدر يک گسل راندگى است به طول حدود 40 کيلومتر و راستاى باختر ، شمالباخترى – خاور، جنوب خاوري. اين گسل از جنوب آبادى هورجند تا شمال چترود و درونبلندى هاى شمال کرمان قرار دارد.


گسل پاسو.
گسل پاسو مانند گسل تيگدر يکگسل راندگى و جدا شده از بخش انتهايى جنوب خاورى گسل کوهبنان است که موازى با گسلتيگدر به طول حدود 40 کيلومتر و در سوى جنوب آن قرار گرفته است.



- گسلبازرگان

. اين گسل جنوبى ترين گسل از مجموعه گسل هاى ترافشارى جدا شده از انتهاىگسل کوهبنان است که موازى با دو گسل پيشين با درازاى مشابه داراى حرکت واژگون است.


گسل باخترسيرچ.
اين گسل با درازاى بيش از 60 کيلومتر يک گسل راستالغزراست بر با مولفه کوچک حرکت قائم است . صفحه آن بسيار پرشيب و نزديک به قائم مىباشد و با راستاى تقريبا؛ شمالى- جنوبى از ميان کوه سيرچ در خاور کرمان گذر مىکند.


- گسل گوک

.گسل گوک يکى از مهمترين ساختارهاى گسلى است که با راستاىتقريباشمالى- جنوبى به طول بيش از يک صد کيلومتر در خاور کرمان قرار گرفته است و درواقع ادامه اى از گسل نايبند مى باشد. اين گسل در بخش زيادى از راستاى خود تشکيليافته از دو ساختار گسلى موازى و پرشيب با مولفه حرکت اصلى راستالغز بر به همراه يکمولفه کوچکتر واژگون مى باشد.



گسل راندگى شهداد
.راندگى شهداد يک گسل خميدهمى باشد که تحدب و جهت رانش آن به سوى شمال خاور است. شيب صفحه اين گسل بسيار ملايمبه سوى جنوب باخترى است. اين گسل از جنوب باخترى شهداد بيش از 120 کيلومتر به سوىجنوب خاور کشيده شده است.




- گسل باغين- بافق


. اين گسل با راستاى شمال باختر – جنوب خاور و درازاى حدود 100 کيلومتر از جنوب باختر زرند گذر مى کند . داراى حرکتاصلى راندگى بامولفه راست بر مى باشد و سبب بالا راندگى بلندى هاى جنوب باختر زرندشده است.


گسل بم
.گسل بم تا کنون به عنوان گسلى کوچک با راستاى شمالى- جنوبى و درازاى 10 کيلومتر در خاور شهر چندان شناخته شده نبوده است. در حال حاضر بافعال شدن اين گسل به صورت يک گسل راستالغز راست بر زمين لرزه بم رخ داده است ومطالعات براى شناخت دقيق تر هندسه و سازو کار آن در دست بررسى است.



نوشته شده بوسيله پيمان نواب پور و دکتر محمد رضا شيخ الاسلامى، گروه زمين ساخت سازمان زمين شناسى