دیوان اشعار اوحدی

[R A H A]

چو دل در دیگری بستی نگاهش دار، من رفتم

چو رفتی در پی دشمن، مرا بگذار، من رفتم


پس از صد بار جانم را که سوزانیده‌ای از غم

چو با من در نمیسازی، مساز، اینبار من رفتم


کشیدم جور و میگفتم: ز وصلت برخورم روزی

چو از وصل تو دشمن بود برخوردار، من رفتم


ز پیش دوستان رفتن نباشد اختیار دل

بنالم، تا بداند خصم: کز ناچار من رفتم


چو دل پیش تو میماند گواهی چند برگیرم:

کزین پس با دل گمره ندارم کار، من رفتم


ترا چندین که با من بود یاری، بندگی کردم

چو دانستم که غیر از من گرفتی یار، من رفتم


بخواهم رفتن از جور تو من امسال و می‌دانم

که از شوخی چنان دانی که از پیرار من رفتم


مرا گفتی که: غمخوار تو خواهم شد بدلداری

نگارا، بعد ازینم گر تویی غمخوار، من رفتم


ندارد اوحدی با من سر رفتن ز کوی تو

تو او را یادگار من نگه می‌دار، من رفتم

[R A H A]

خود را ز بد و نیک جدا کردم و رفتم

رستم ز خودی، رخ به خدا کردم و رفتم


آن نفس به همی، که گرفتار علف بود

او را چو خران سر به چرا کردم و رفتم


کام همگان محنت و ناکامی من بود

کم گفتم و آن کام فدا کردم و رفتم


هر فرض که از من به همه عمر قضا شد

در یک رکعت جمله قضا کردم و رفتم


هر قرض که در گردن من بود ز غیری

از خون دل و دیده ادا کردم و رفتم


روی همگان چونکه به محراب ریا بود

من پشت برین روی و ریا کردم و رفتم


پای دلم از هر هوسی سلسله‌ای داشت

از پای دل آن سلسله وا کردم و ر فتم


تن را به نم چشم فرو شستم و شد پاک

دل را به غم عشق دوا کردم و رفتم


دیدم که: دل اوحدی این جا بگرو بود

او را به دل خویش رها کردم و رفتم

[R A H A]

مسلمانان، سلامت به، چو بتوانید، من گفتم

دل بیچارگان از خود مرنجانید، من گفتم


به مال و جاه چندینی نباید غره گردیدن

ز گرد این و آن دامن بیفشانید، من گفتم


درین بستان که دل بستید اگرتان دسترس باشد

برای خود درختی نیک بنشانید، من گفتم


بگردد حال ازین سامان و این آیین که می‌بینید

شما هم حالیا بر خود بگردانید، من گفتم


پی نام کسان رفتن به عیب، انصاف چون باشد؟

نخستین نامهٔ خود را فرو خوانید، من گفتم


دل درماندگان خستن خطا باشد، که هم در پی

شما نیز این چنین یک روز درمانید، من گفتم


حدیث اوحدی این بود و تدبیری که میدانست

تمامست این قدر، باقی شما دانید، من گفتم

[R A H A]

ای که رفتی و نرفتی نفسی از یادم

خاک پای تو چو گشتم چه دهی بر بادم؟


پس ازین پیش من از جور مکن یاد، که من

تا غلام تو شدم زین دگران آزادم


چند پرسی تو که: از عشق منت حاصل چیست؟

حاصل آنست که از تخت به خاک افتادم


کردم اندیشهٔ خود: مصلحت آنست که من

بر کنم دل ز تو، ورنه بکنی بنیادم


آهنینست دلت ورنه ببخشی بر من

چون ببینی که ز غم در قفس فولادم


از دل سخت تو آن روز من آگاه شدم

که جگر خسته بدیدی و ندادی دادم


مکن، ای ماه، جفا بر تن من، کز غم تو

اوحدی‌وار به خورشید رسد فریادم