دیباچه: مهندسی خط و سازه های ریلی در زمینه‌ طراحی‌ هندسی‌ مسیر و زیرسازی‌ و روسازی‌ راه‌آهن‌ و سازه‌های‌ فنی‌ گوناگون‌ مانند پل‌، تونل‌، دیوار و ترانشه‌ مطالعه‌ می‌کند.این رشته با این‌ که‌ دارای‌ نقاط‌ مشترکی‌ با مهندسی‌ عمران‌ است‌ اما وجوه‌ افتراق‌ بسیاری‌ نیز با رشته‌ عمران‌ دارد. برای‌ مثال‌ در رشته‌ مهندسی‌ عمران‌ اطلاعاتی‌ در زمینه‌ هیدرولوژی‌، هیدرولیک‌ و سازه‌های‌ آبی‌ داده‌ می‌شود در حالی‌ که‌ یک‌ مهندس‌ خط‌ و سازه‌های ریلی نیازی‌ به‌ این‌ اطلاعات‌ ندارد و در عوض‌ باید در زمینه‌ ناوگان‌ و مسیر حرکت‌ دروسی‌ را بگذراند همچنین‌ در زمینه‌ زیرسازی‌ و روسازی‌ راه‌آهن‌ و ابنیه‌ فنی‌ این‌ مسیر لازم‌ است‌ که‌ اطلاعات‌ تخصصی‌ داشته‌ باشد چون‌ ابنیه‌ فنی‌ که‌ در خطوط‌ راه‌آهن‌ به‌ کار می‌رود، تحت‌ تأثیر نیروهای‌ دینامیکی‌ قرار می‌گیرند در حالی‌ که‌ سازه‌های‌ متداول‌، رفتاری‌ غیر از این‌ دارند.
توانایی‌های لازم :
دانشجوی‌ سازه‌های ریلی‌ باید سخت‌کوش‌، جدی‌ و مقاوم‌ بوده‌ و آمادگی‌ کار در هر شرایطی‌ را داشته‌ باشد چون‌ کار اصلی‌ یک‌ مهندس‌ خط‌ و ابنیه‌ در بیابان‌، دشت‌، کویر و کوهستان‌ است‌ و فردی‌ که‌ وارد این‌ رشته‌ می‌شود باید به‌ کارهای‌ اجرایی‌ علاقه‌مند باشد.
درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل :
دروس‌ پایه‌ :
ریاضی‌، فیزیک‌ ، استاتیک‌، شیمی‌ عمومی‌، معادلات‌ دیفرانسیل‌، محاسبات‌ عددی‌، ریاضی‌ مهندسی‌، برنامه‌سازی‌ کامپیوتر.
دروس‌اصلی‌ و تخصصی:
رسم‌ فنی‌ و نقشه‌کشی‌، مقررات‌ عمومی‌ حرکت‌، نقشه‌برداری‌ و عملیات‌، مقاومت‌ مصالح‌، مبانی‌ ارتباطات‌ و علائم‌، مصالح‌ ساختمانی‌ ، دینامیک‌، مبانی‌ سیر و حرکت‌ قطار، تحلیل‌ سازه‌ها ، مکانیک‌ خاک‌، تکنولوژی‌ بتن‌ ، مبانی‌ مهندسی‌ برق‌، طراحی‌ مسیر، هیدرولوژی‌ مهندسی‌، سازه‌ فولادی‌، سازه‌های‌ بتن‌ آرمه‌، زیرسازی‌ مسیر، روسازی‌ راه‌آهن‌ ، نقشه‌برداری‌ مسیر و عملیات‌، پل‌های‌ راه‌آهن‌ ، تونل‌سازی‌، ابنیه‌ مسیر، ایستگاه‌ راه‌آهن‌، نگهداری‌ خطوط‌، متره‌ و برآورد پروژه‌، ماشین‌های‌ ریلی‌، دستگاه‌ خطوط‌، پروژه‌ طراحی‌ مسیر، بوژی‌ و لکوموتیو، پروژه‌ پل‌های‌ راه‌آهن‌.
موقعیت شغلی در ایران :
بازار کار مهندسی خط و سازه‌های ریلی مانند مهندسی ماشین‌های ریلی است با این تفاوت که فارغ‌التحصیل این رشته می‌تواند علاوه بر صنعت راه‌آهن، موقعیت شغلی یک مهندس عمران را نیز داشته باشد.
منبع: کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه سودایی ونرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش