اگر زمانی به سیگار و معضلات آن می پرداختیم، یا زمانی از اعتیاد سخن می گفتیم، امروز باید از یک طاعون خفته در جامعه سخن بگوییم که در بین برخی از جوانان ما به عنوان «قرص شادی» شناخته می شود. این قرص ها در مهمانی های موسوم به «اکس پارتی» با آداب خاصی روی میز پذیرایی گذاشته می‌شود و تنوع رنگها را دارا است. این قرص ها با طرح صورتکی با دو چشم و دهانی متبسم در رنگهای سفید، صورتی، قهوه ای و مخلوطی از چند رنگ به میهمانان «اکس پارتی» لبخند می زند و آنان را به هنجارشکنی فرا می خواند.
میهمانان «اکس پارتی» به قول خود «اکس می زنند» و آن زمان است که هنجارشکنی شروع می‌شود؛ دهن کجی ها به ارزش ها و هنجارهای اجتماعی به اوج خود می رسد، میهمانان «اکس پارتی» در توهماتشان غافلگیر می شوند و می رقصند، دخترها بال هایشان می سوزد و پسرها همچو دیو افسارشان گسیخته می شود، ضربان قلب ها به وضوح شنیده می شود، چشم ها پر خون می شود و فضلیت انسانی لگدمال می گردد.
میهمانان «اکس پارتی» که با اندامی مناسب، پوستی لطیف و عطرزده و موهای نرم و حالت گرفته و… به بزم آمده بودند بعد از میهمانی با تنی وارفته و روحی افسرده و گریزان همچو خفاش از نور، همدیگر را بدرقه می کنند.
واقعیت چیست؟ چرا جوانان ما فکر می کنند که با مصرف این قرص ها برای خود شادی می آفرینند؟ چرا فضلیت انسانی خویش را زیر سئوال می ببرند؟ چرا به جای آن که پیش روند، فرو می روند؟
در این نوشتار برآنیم تا جوانان را بیشتر با این طاعون خفته در جامعه آشنا کنیم و عوارض ناگوار و سوء این ماده ی مخدر را یادآور شویم، باشد که ما به سهم خود توانسته باشیم رسالتی که در قبال نسل جوان بر دوش داریم، انجام داده باشیم.
● یک واقعیت
واقعیتی که می خواهیم آن را بیان کنیم مربوط به تاریخچه قرص اکس می باشد که نشان از اثرات مخرب این ماده دارد. این قرص درسال ۱۹۱۴ در آلمان به عنوان کم کننده اشتها مورد استفاده قرار می‌گرفت که به علت اثرات منفی آن از رده مصرف خارج شد. در دهه ۷۰ میلادی این دارو کاربرد مجدد یافت و در روان درمانی برای کمک به بیان احساسات بیماران استفاده شد که در ۱۹۸۴ با اثبات اثرات آن روی مغز حیوانات آزمایشگاهی، از رده خارج شد و در سال ۱۹۸۵ در آمریکا، مصرف آن ممنوع اعلام شد. در دوره زمانی خاصی در اروپا، مصرف این مواد انرژی زا و شادی‌بخش برای کاهش مصرف سایر مواد مخدر مثل هروئین مورد استفاده قرار گرفت بطوری که مصرف آن در اروپا در سال ۱۹۹۵ از ۵۰۰ هزار قرص در سال به ۳۰ میلیون قرص در دو سال بعد رسید و امروزه در آمریکا‏، مصرف این قرص ها در پارتی های شبانه موسوم به Raves به شدت افزایش یافته است و باعث نگرانی دولت آمریکا شده است.
اما مصرف این قرص ها در کشور ما نیز در بین نسل جوان و در میهمانی های موسوم به «اکس پارتی» به شدت افزایش یافته است و نسل جوان ما بدون اینکه از اثرات مخرب این طاعون خفته در جامعه آگاه باشند، به مصرف این دارو روی آورده اند و متاسفانه به علت قابلیت ساخت این دارو در لابراتورهای داخلی‏، خطر وجود مواد اضافی و عوارض آن، نسل جوان جامعه ما را تهدید می‌کند. ما در ادامه به اثرات این قرص ها می‌پردازیم.
برای اینکه واقعیت را به نسل جوان ثابت کنیم‏، به جوانانی که این قرص ها را به عنوان «قرص شادی» می شناسند، باید هم اثرات مثبت مصرف این قرص‌ها را ذکر کنیم و هم باید به اثرات منفی و مخرب این قرص‌ها بپردازیم و به جوانان اجازه دهید که خودشان در مورد قرص های اکس قضاوت کنند‎؛ یا این قرص ها را به عنوان «قرص شادی» بشناسند و یا به عنوان طاعون خفته در جامعه. بنابراین در ادامه هم به اثرات مثبت و هم به اثرات و عوارض منفی که پس از مصرف این قرص ها عارض می‌شود‏، اشاره می‌کنیم.
● اثرات مثبت
۱) پس از بلعیدن قرص‌های اکس، تقریباَ ۲۰ تا ۹۰ دقیقه طول می‌کشد که اثرات این قرص‌ها ظاهر ‌شود که در ابتدا باعث افزایش خلق و احساس نشاط می شود که ممکن است این اثرات از ۳ تا ۲۴ ساعت باقی بماند.
۲) فرد پس از مصرف این دارو احساس خوب بودن می‌کند که این احساس به شدت در حال افزایش است.
۳) انرژی فرد مصرف کننده افزایش می یابد.
۴) فرد احساس تمایل برای ارتباط با دیگران و احساس تعلق و نزدیکی به دیگران دارد.
۵) فرد مصرف کننده در خود احساس عشق و سرخوشی می کند.
۶) دست و دلبازی در فرد مصرف کننده پس از مصرف دارو به اوج خود می‌رسد.
۷) هوشیاری و درک موسیقی فرد پس از مصرف این دارو، افزایش می‌یابد.
۸) حسهای بویایی و چشایی فرد مصرف کننده افزایش شدیدی پیدا می‌کند.
۹) فرد احساس می‌کند که با تجربیات و حالات روحی جدید در زندگی خود مواجه شده است.
۱۰) فرد مصرف کننده به شدت احساس روشنایی دارد.
۱۱) فرد مصرف کننده پس از مصرف دارو تمایل شدیدی برای آغوش گرفتن و بوسیدن دیگران دارد.
۱۲) فرد مصرف کننده پس از مصرف این قرص ها به علت افزایش انرژی، تمایل شدیدی برای فعالیت و رقصهای طولانی دارد.
● اثرات منفی
۱) مصرف این قرص ها باعث کاهش اشتها و افسردگی شدید می‌شوند و فرد مصرف کننده دچار تهوع و استفراغ می شود.
۲) مصرف این قرص ها تغییرات محسوسی را در بینایی شخص مصرف کننده به دنبال دارد که از آن جمله می توان به گشاد شدن مردمک ها (میدریاز) اشاره کرد و به همین دلیل است که افراد مصرف کننده در محل پارتی‌ها با وجود اینکه از نور کمی در این محیط ها برخوردار هستند، اما با این حال مجبور به استفاده از عینک های آفتابی در شب برای محافظت چشم‌های خود از تحریک پذیری با نور هستند. همچنین از دیگر عوارض مصرف این قرص ها که بر روی بنیایی شخص مصرف کننده دارد‏، می توان به حرکات غیر طبیعی چشم (نیستاگموس) و توهم بینایی (هالوسیناسیون) اشاره کرد.
۳) مصرف این قرص ها افزایش ضربان قلب و فشار خون (تاکی کاردی و هیپرتانسیون) را در پی دارد که مصرف این قرص ها در افرادی که سابقه فشار خون بالا‏، مشکلات قلبی، اختلالات ضربان قلب و یا سابقه سکته قلبی را دارند‏، خطر مرگ را در پی دارد.
۴) پس از مصرف، دمای بدن شخص مصرف کننده تغییر محسوسی پیدا می کند و در حالی که حفظ دمای بدن حیاتی است تغییراتی نیز در نظم حفظ دمای بدن مشاهده می‌شود.
۵) شخص مصرف کننده‏، پس از مصرف این دارو‏، شروع به فک زدنهای طولانی‌می کند و این فک زدنهای غیرطبیعی تا ساعتها ادامه دارد که فرد مصرف کننده برای جلوگیری از حالت قفل شدن فک مجبور به مصرف آدامس می شود. همچنین این فک زدنهای طولانی، انقباض فک و پارگی زبان را نیز در پی دارد.
۶) مصرف این قرص ها خطر مسمومیت را نیز به دنبال دارد (مربوط به زمانی که غلظت دارو در خون بالا می‌رود) که در این شرایط ضربان قلب و فشار خون افزایش شدیدی پیدا می کند، فرد با خستگی، گرفتگی عضلانی یا حملات حاد ترس (panic Attack) مواجه می‌شود و به دنبال آن بروز تشنج و کاهش سطح هوشیاری در فرد مصرف کننده دیده می‌شود که در صورتی که شخص به مراکز درمانی منتقل نگردد، مرگ شخص را به دنبال خواهد داشت.
۷) فرد مصرف کننده‏، احساس لرزیدن، عصبی شدن می کند و تمایلی نیز برای استراحت ندارد.
۸) شخص مصرف کننده پس از افت تاثیر اولیه این دارو، تمایل شدیدی برای مصرف مجدد این دارو دارد. و از نظر روانی نیز تمایل شدیدی به مصرف این دارو از خود نشان می دهد.
۹) فرد مصرف کننده دچار اختلال خواب، کابوس های شبانه، حملات ناگهانی، اضطراب و در مواردی دیوانگی می شود.
۱۰) شخص مصرف کننده‏، به عدم تمرکز، فراموشی و اختلال در یادگیری دچار می‌شود.
۱۱) فرد مصرف کننده پس از مصرف این قرص ها، به علت افزایش دمای بدن و کاهش آب بدن خود مجبور است به طور مکرر آب فراوان مصرف کند که این مسئله نیز خطرات جدی از جمله کاهش سدیم خون (هیپوناترمی) را در پی دارد.
۱۲) فرد مصرف کننده دچار اختلال در مکانیسم نعوظ می‌شود و نمی‌تواند به اوج لذت جنسی (ارگاسم) برسد. در دختران جوان نیز که از این قرص ها استفاده می‌کنند، به علت اثرات هورمون های جنسی زنانه، مصرف این دارو خطر افت سدیم خون و به دنبال آن تشنج را در پی دارد.
۱۳) مصرف این قرص ها در دراز مدت باعث ایجاد اختلال در قوه تفکر و حافظه و قابلیت یادگیری در فرد مصرف کننده می‌شود.
۱۴) پس از مصرف این دارو، میزان سروتونین در مغز به میزان بیست تا شصت درصد کاهش می‌یابد که اثرات مخرب مغزی غیرقابل بازگشت است و تغییراتی در نورونهای دوپامینرژیک مشاهده می‌شود.
۱۵) مصرف این قرص ها عوارض دیگری از جمله سردرد، سرگیجه، تشنج، آنمی آپلاستیک (سرکوب شدید خونسازی مغز استخوان)، خستگی و افسردگی شدید تا یک هفته پس از مصرف دارو، احتمال سمیت کبدی، صدمه به اعصاب مغزی، احتباس ادراری (Retension) را نیز به دنبال دارد.
۱۶) در افرادی که از داروهای ضد افسردگی استفاده می‌کنند‏، مصرف همزمان این قرص‌ها با داروهای ضد افسردگی، مرگ شخص مصرف کننده را به همراه دارد.
نکته‌ای که در پایان، ذکر آن را ضروری می بینیم‌، این است که هیچ پادزهری برای درمان مسمومیت ناشی از مصرف قرص‌های اکس وجود ندارد. اما برای درمان اعتیاد به این قرص ها به روان درمانی و کار سخت گروهی نیاز است.

منبع: نویسنده: علیرضا تاجریان
باشگاه تحلیل‌گران جوان آریا