استروئیدهای آنابولیزان :

استروئیدهای آنابولیزان ، مشتقات هورمونهای مردانه یا تستوسترون می باشد که در مقایسه با خود تستوسترون ( هورمون مردساز ) دارای اثرات آنابولیک بیشتر و اثرات مردانه ( آندروژنیک ) کمتر هستند مصارف درمانی این گروه دارویی شامل ، اختلالات عملکرد غدد جنسی مردانه ، کم خونی ، سرطان پستان ( به عنوان داروی کمکی ) آنژیوادم ارثی و آندومتریوز ( بیماری زنان ) ، تاخیر در رشد استئوپروز ( پوکی استخوان ) ، سوختگی و جراحی میباشد . برای درمان کوتاه مدت از انواع خوراکی نظیر متیل تستوسترون و جهت درمان بلند مدت از انواع تزریقی مانند ناندرلولون استفاده میشود . نخستین گزارشات حاکی از کاربرد نابجای این داروها در ورزش به سال 1950 مربوط می شود تا جایی که گروهی از وزنه برداران و بدنسازان مرتکب دوپینگ با این داروها شده بودند . پس از آن درخشش وزنه برداران روسی را در المپیک 1960 به مصرف داروهایی از این دسته نسبت دادند . استروئیدهای آنابولیزان در سال 1974 به فهرست داروهای ممنوعه اضافه شدند .

بدلیل احتمال مصرف نابجای هورمون تستوسترون توسط ورزشکاران برای فرار از نتایج آزمایش مثبت در سال 1684 نسبت به غلظت ادراری تستوسترون به ابی تستوسترون معادل 6 به 1 بعنوان حد مجاز شناخته شد و بالاتر از آن ، نشانگر مصرف تستوسترون خارجی قلمداد گردید . ( زیرا این ترکیب در بدن یک فرد عادی وجود دارد ) خلع مدال طلای بن جانسون دونده کانادایی در المپیک 1988 سئول به دلیل مصرف نابجای داروی استانوزولول و ده ها مورد دیگر از این دست نشانگر وسعت مصرف این دارو ها در ورزش امروز می باشد . این داروها توسط ورزشکاران جهت افزایش کارایی ورزشی ، حجم و قدرت عضلانی ، ایجاد ظاهری درشت و خشن نما و بالاخره افزایش حالت تهاجمی و کاهش احساس خستگی استفاده می شوند . بیشترین میزان مصرف این داروها در رشته های بدنسازی ، دو میدانی ، کشتی ، وزنه برداری و فوتبال گزارش شده است . اولین گروه از اثرات جانبی این داروها ، عوارض مردانه ( اندروژنی ) ناشی از آنهاست که شامل پیدایش و افزایش جوش صورت ، طاسی ، تحلیل رفتن شور جنسی ، تحلیل بیضه ها ، تحریک پذیری ، حالت تهاجمی ، ژنیکوماستی ( بزرگ شدن پستانها ) ایجاد صفات مردانه در زنان و بالاخره عقیمی می باشد . عوارض عضلانی اسکلتی این داروها شامل تسریع بسته شدن اپی فیز استخوان ها ( خط رشد ) در دوران نوجوانی و جوانی و بنابراین رکورد رشد ، افزایش احتمال در رفتگی استخوان ، عدم تناسب عضله با زردپی و بالاخره تخریب مفاصل میباشد .

استروئیدهای آنابولیزان پس از بسته شدن اپی فیز تاثیری بر روی رشد استخوان ها ندارند . عوارض کبدی استروئیدهای آنابولیزان گسترده بوده و در زمره عوارض بلند مدت و خطرناک این داروها میباشد . این عوارض در هنگام مصرف انواع خوراکی داروها بیشتر دیده می شوند و امروزه بدلیل روی آوردن ورزشکاران به این نوع از داروها به لحاظ دفع سریعتر آنها نسبت به انواع تزریقی ، متاسفانه میزان مصرف نوع خوراکی بالا رفته است . اثر بر روی متابولیسم ( سوخت و ساز ) کبدی داروها و استروئیدهای درون زا ، احتباس صفرا و یرقان انسدادی ، نارسایی کبدی ، تخریب بافت کبد و بالاخرع سرطان های خوش خیم و بدخیم از جمله عوارض کبدی این داروها هستند که زمان بروز آنها حتی تا 22 سال بعد ازمصرف دارو نیز گزارش شده است . دسته بندی عوارض جانبی داروهای آنابولیزان ، بر روی کلیه و پروستات ایجاد می شوند که مهمترین آنها بزرگ شدن پروستات و سرطان پروستات و سرطان کلیه هستند . از جمله مهم ترین عوارض قلبی – عروقی و خونی استروئیدها آنابولیزان که به فراوانی مشاهده می شوند و بدین ترتیب افزایش احتمال بروز سکته قلبی ( انفارکتوس میوکارد ) و سکته مغزی ، افزایش میزان انعقاد خود و افزایش تعداد سلولهای خون ( پنی سیتمی ) قابل ذکر هستند . علاوه بر اثرات جسمانی فوق الذکر ، دسته ای از اثرات روحی – روانی نظیر افسردگی ، هیجان ، جنون و بالاخره اعتیاد نیز در اثر مصرف این داروها ایجاد
می شوند.