دیوان اشعار هاتف اصفهانی

[sorna]

سرو قدی که بود دیده‌ی دلها به رهش

نیست جز دیده‌ی صاحبنظران جلوه گهش


آه از آن شوخ که سرگشته به صحرا دارد

وحشیان را نگه آن آهوی وحشی نگهش

[sorna]

غم عشق نکویان چون کند در سینه‌ای منزل

گدازد جسم و گرید چشم و نالد جان و سوزد دل


دل محمل نشین مشکل درون محمل آساید

هزاران خسته جان افشان و خیزان از پی محمل


میان ما بسی فرق است ای همدرد دم درکش

تو خاری داری اندر پا و من پیکانی اندر دل


نه بال و پر زند هنگام جان دادن ز بیتابی

که می‌رقصد ز شوق تیر او در خاک و خون بسمل


در اول عشق مشکل‌تر ز هر مشکل نمود اما

ازین مشکل در آخر بر من آسان گشت هر مشکل


به ناحق گرچه زارم کشت این بس خونبهای من

که بعد از کشتنم آهی برآمد از دل قاتل


ز سلمی منزل سلمی تهی مانده است و هاتف را

حکایت‌هاست باقی بر در و دیوار آن منزل

[sorna]

کرده‌است یا قاصد نهان مکتوب جانان در بغل

یا درجی از مشک ختن کرده است پنهان در بغل


در مصر یوسف زینهار آغوش مگشا بهر کس

یکبار دیگر گیردت تا پیر کنعان در بغل

[sorna]

به حریم خلوت خود شبی چه شود نهفته بخوانیم

به کنار من بنشینی و به کنار خود بنشانیم


من اگر چه پیرم و ناتوان تو ز آستان خودت مران

که گذشته در غمت ای جوان همه روزگار جوانیم


منم ای برید و دو چشم تر ز فراق آن مه نوسفر

به مراد خود برسی اگر به مراد خود برسانیم


چو برآرم از ستمش فغان گله سر کنم من خسته جان

برد از شکایت خود زبان به تفقدات زبانیم


به هزار خنجرم ار عیان زند از دلم رود آن زمان

که نوازد آن مه مهربان به یکی نگاه نهانیم


ز سموم سرکش این چمن همه سوخت چون بر و برگ من

چه طمع به ابر بهاری و چه زیان ز باد خزانیم


شده‌ام چو هاتف بینوا به بلای هجر تو مبتلا

نرسد بلا به تو دلرباگر ازین بلا برهانیم

[sorna]

شهر به شهر و کو به کو در طلبت شتافتم

خانه به خانه در به در جستمت و نیافتم


آه که تار و پود آن رفت به باد عاشقی

جامه تقویی که من در همه عمر بافتم


بر دل من زبس که جا تنگ شد از جدائیت

بی تو به دست خویشتن سینه‌ی خود شکافتم


از تف آتش غمم صدره اگر چه تافتی

آینه‌سان به هیچ سو رو ز تو برنتافتم


یک ره از او نشد مرا کار دل حزین روا

هاتف اگرچه عمرها در ره او شتافتم

[sorna]

مپرس ای گل ز من کز گلشن کویت چسان رفتم

چو بلبل زین چمن با ناله و آه و فغان رفتم


نبستم دل به مهر دیگران اما ز کوی تو

ز بس نامهربانی دیدم ای نامهربان رفتم


منم آن بلبل مهجور کز بیداد گلچینان

به دل صد خار خار عشق گل از گلستان رفتم


منم آن قمری نالان که از بس سنگ بیدادم

زدند از هر طرف از باغت ای سرو روان رفتم


به امیدی جوانی صرف عشقت کردم و آخر

به پیری ناامید از کویت ای زیبا جوان رفتم


ندیدم زان گل بی‌خار جز مهر و وفا اما

ز باغ از جور گلچین و جفای باغبان رفتم


سخن کوته ز جور آسمان هاتف به ناکامی

ز یاران وطن دل کندم و از اصفهان رفتم

[sorna]

بی‌مهری اگر چه بی‌وفا هم

جور از تو نکو بود جفا هم


بیگانه و آشنا ندانی

بیگانه کشی و آشنا هم


پیش که برم شکایت تو

کز خلق نترسی از خدا هم


بس تجربه کرده‌ام ندارد

آه سحری اثر دعا هم


در وصل چو هجر سوزدم جان

از درد به جانم از دوا هم


ای گل که ز هر گلی فزون است

در حسن، رخ تو در صفا هم


شد فصل بهار و بلبل و گل

در باغ به عشرتند با هم


با هم ستم است اگر نباشیم

چون بلبل و گل به باغ ما هم


جز هاتف بی‌نوا در آن کوی

شاه آمد و شد کند، گدا هم

[sorna]

ای گمشده دل کجات جویم

در دام که مبتلات جویم


دیروز چو آفتاب بودی

امروز چو کیمیات جویم


ای مرغ ز آشیان رمیده

در دامگه بلات جویم


ای کشته‌ی غمزه‌ی نکویان

از چشم که خونبهات جویم


ای بیمار ز جان گذشته

کز هر که رسم دوات جویم


گاهی به دوات چاره خواهم

گاهی به دعا شفات جویم


کس چاره‌ی درد تو نداند

درمان مگر از خدات جویم


هاتف پی دل فتاده رفتی

ای هر جایی کجات جویم

[sorna]

گوهرفشان کن آن لب کز شوق جان فشانم

جان پیش آن دو لعل گوهرفشان فشانم


گر بی توام به دامن نقد دو کون ریزند

دامان بی‌نیازی بر این و آن فشانم


خالی نگرددم دل کز بیم او ز دیده

اشکی اگر فشانم باید نهان فشانم


آیا بود که روزی فارغ ز محنت دام

گرد غریبی از بال در آشیان فشانم


سرو روان من کو هاتف که بر سر من

چون پا نهد به پایش نقد روان فشانم

[sorna]

جانا ز ناتوانی از خویشتن به جانم

آخر ترحمی کن بر جان ناتوانم


اغیار راست نازت، عشاق را عتابت

محروم من که از تو نه این رسد نه آنم


مرغ اسیرم اما دارم درین اسیری

آسایشی که رفته است از خاطر آشیانم


نخلم ز پا فتاده شادم که کرد فارغ

از فکر نوبهار و اندیشه‌ی خزانم


زنهار بعد مردن فرسوده چون شود تن

پیش سگان کویش ریزند استخوانم