تشخیص اختلالات اسید و باز
به هنگام اندازه گیری گازهای خون (ABG) باید دقت کرد تا نمونه خون شریانی بدون مصرف بیش از حد هپارین به دست آید. در تعیین گازهای خون شریانی توسط آزمایشگاه هم PH و هم PaCO2 اندازه گیری میشوند و غلظت بی کربنات از معادله هندرسون - هسلباخ محاسبه می شود.
اگر غلظت بی کربناتی که از طریق معادله هندرسون - هسلباخ محاسبه می شود با غلظت بی کربنات اندازه گیری شده (CO2 کل ) بیش از 2 میلی مول با هم اختلاف داشته باشند ممکن است موارد زیر رخ داده باشد:
1- خطای آزمایشگاهی
2- اشتباه در محاسبه غلظت بی کربنات از طریق معادله هندرسون - هسلباخ.
پس از ارزیابی مقادیر اسید و باز خون می توان اختلال اسید و باز را دقیقا تعیین کرد.
برای اندازه گیری الکترولیتها و گازهای خون شریانی باید نمونه های خون، قبل از درمان و به طور همزمان گرفته شوند زیرا افزایش بی کربنات هم در آلکالوز متابولیک و هم در اسیدوز تنفسی ایجاد می شود و بالعکس.
اسیدوز متابولیک ، موجب هایپر کالمی می شود و بنابراین به ازای هر 1/0 واحد کاهش در PH خون، پتاسیم پلاسما باید 6/0 میلی مول در لیتر افزایش یابد. البته این رابطه همیشگی نیست.
اسیدوز متابولیک در موارد زیر اغلب با هایپوکالمی همراه است که علت آن اتلاف پتاسیم از طریق ادرار است:
1- کتواسیدوز دیابتی
2- اسیدوز لاکتیک
3- اسهال
4- اسیدوز توبولار کلیوی
توجه شود که طبیعی بودن بی کربنات، PaCO2 و PH تضمین کننده عدم وجود اختلال اسید و باز نمی باشد.