آيه 27:
الَّذِينَ يَنقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِن بَعْدِ مِيثَقِهِ وَيَقْطَعُونَمَآ أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَيُفْسِدُونَ فِى الْأَرْضِأُوْلَئِكَ هُمُ الْخَسِرُونَ
ترجمه:
(فاسقان) كسانى هستند كه پيمان خدا را پس از آنكه محكم بستند مىشكنند، وپيوندهايى را كه خدا دستور داده برقرار سازند قطع مىنمايند، و در زمينفساد مىكنند، قطعاً آنان زيانكارانند
تفسیر:
پيمانهاى الهى كه در اين آيه مطرح گرديده، متعدّد است: خداوند از انبيا پيمان گرفته تا آيات الهى را به مردم بگويند. [240]و از اهل كتاب تعهّد گرفته تا كتمان حقايق نكنند و به بشارتهاى تورات وانجيل كه درباره پيامبر اكرم صلى الله عليه وآله آمده است عمل نمايند. [241] و از عامّه مردم نيز عهد گرفته، به فرمان الهى عمل كرده و راه شيطان را رها كنند. [242]
در اسلام وفاى به عهد واجب است، حتّى نسبت به كفّار. و عهدشكن، منافقمعرّفى شده است، هرچند كه اهل نماز باشد. رسول خدا صلى الله عليه وآلهفرمودند: «لا دين لمن لا عهد له» [243] آن كس كه پايبند تعهّدات خود نيست، از دين بهرهاى ندارد.
خداوند در اين آيه فرمان داده تا با گروههايى پيوند و رابطه داشته باشيم:«امر اللَّه به ان يوصل» در روايات آن گروهها چنين معرّفى شدهاند:رهبران آسمانى، دانشمندان، خويشاوندان، مؤمنين، همسايگان و اساتيد. و هركسرابطهى خود را با اين افراد قطع كند، خود خسارت مىبيند. زيرا جلو رشد وتكاملى را كه در سايه اين ارتباطات مىتوانسته داشته باشد، گرفته است.
وفاى به عهد، كمالى است كه خداوند خود را به آن ستوده است؛ «ومن اوفى بعهده من اللَّه» [244] كيست كه بهتر از خدا به پيمانش وفا كند؟. وفاى به عهد حتّى نسبت به مشركين لازم است؛ «فاتموا اليهم عهدهم الى مدّتهم» [245] تا پايان مدّت قرارداد به پيمانى كه با مشركين بستهايد وفادار باشيد. همچنين در آيه 25 سوره رعد پيمانشكنان لعنت شدهاند.
عهد دو گونه است: عهدو پيمانى كه مردم با يكديگر مىبندند وبايد به آنوفادار باشند. و عهد وپيمانى كه خداوند براى رهبرى يك جامعه، بر عهدهىپيامبر يا امام قرار مىدهد كه اين عهد مقام الهى است. «لا ينال عهدىالظالمين» [246]
بخشى از پيمانهاى الهى كه اين آيه بر آن تأكيد مىكند، همان پيمانهاىفطرى است كه خداوند در نهاد همه افراد بشر قرار داده است. چنانكه حضرت علىعليه السلام فلسفهى نبوّت را شكوفا نمودن پيمان فطرى مىداند. «و واتراليهم انبيائه ليستأدوهم ميثاق فطرته» [247]
سؤال: عهد خداوند چيست؟
پاسخ: از جمله «لا ينال عهدى الظالمين» استفاده مىشود كه رهبرى آسمانى،عهد خداوند است و از روايات نيز استفاده مىشود كه نماز، عهد خداوند است.هرگونه تعهّدى كه انسان بين خود و خدا داشته باشد، عهد الهى است. قوانينعقلى، فكرى و احكام الهى نيز مصداق عهد الهى مىباشند.
علاّمه مجلسى قدس سره به دنبال آيهى «ويقطعون ما امر اللَّه به ان يوصل»يكصد وده حديث درباره اهميت صله رحم، بيان نموده و آنها را مورد بحث قرارداده است. ما د [248] ر اينجا برخى از نكات جالبى را كه در آن روايات آمده، نقل مىكنيم:
* با بستگان خود ديدار داشته باشيد، هر چند در حدّ نوشاندن آبى باشد.
* صله رحم، عمر را زياد و فقر را دور مىسازد.
* با صله رحم، رزق توسعه مىيابد.
* بهترين قدمها، قدمى است كه براى صلهى رحم و ديدار اقوام برداشته مىشود.
* در اثر صله رحم، به مقام مخصوصى در بهشت دست مىيابيد.
* به سراغ بستگان برويد، گرچه آنها بى اعتنايى كنند.
* صله رحم كنيد هر چند فاميل از نيكان نباشد.
* صله رحم كنيد، گرچه با سلام كردن باشد.
* صلهى رحم، مرگ و حساب روز قيامت را آسان مىكند.
* بويى از بهشت نصيب شخص قاطع رحم نمىشود.
* صلهى رحم باعث تزكيه عمل و رشد اموال مىشود.
* كمك مالى به فاميل، بيست و چهار برابرِ كمك به ديگران پاداش دارد.
* صله رحم كنيد، گرچه يكسال راه برويد.
امام صادق عليه السلام مىفرمايد: پدرم سفارش كرد، با افرادى كه با فاميل خود رابطه ندارند، دوست مشو. [249]
240) واذ اخذنا من النبييّن ميثاقهم« احزاب، 7.
241) واذ اخذاللَّه ميثاق الذّين اوتوا الكتاب« آلعمران، 187.
242) واذ اخذ ربّك من بنىآدم« اعراف، 172.
243) بحار، ج72، ص198.
244) توبه، 111.
245) توبه، 4.
246) بقره، 124.
247) نهجالبلاغه، خطبه1.
248) بحار، ج71، ص 87.
249) تفسير راهنما ونورالثقلين.
نکته ها:
1- پيمانشكنى، شيوهى فاسقان است. «الفاسقين. الّذين ينقضون» (فعل مضارع، رمز دوام است.)
2- به پيمان فاسقان، اعتماد نكنيد. كسى كه پيمان خداوند را نقض مىكند، به عهد و پيمان ديگران وفادار نخواهد بود. «ينقضون، يقطعون»
3- انسان در برابر خداوند مسئول است، چون با عقل و فطرت خود، با او عهد و ميثاق بسته كه به احكام دين عمل كند. «عهد اللَّه»
4- اسلام با انزوا مخالف است. «امر اللَّه ان يوصل»
5 - عهدشكن، به تدريج مفسد مىشود. «ينقضون، يفسدون»
6- عهدشكن به خود ضربه مىزند، نه خداوند. «اولئك هم الخاسرون»
پاسخ با نقل قول
علاقه مندی ها (بوک مارک ها)