آيه 16 :

أُوْلَئِكَ الَّذِينَ اشْتَرَوُاْ الضَّلَلَةَ بِالْهُدَى فَمَا رَبِحَت تِّجرَتُهُمْ وَ مَا كَانُواْ مُهْتَدِينَ‏


ترجمه :

آنان كسانى هستند كه به بهاى (از دست‏دادن) هدايت، خريدار ضلالت و گمراهىشدند. امّا اين داد وستد، سودشان نبخشيد و در شمارِ هدايت يافتگان درنيامدند. (ويا به اهداف خود راهى نيافتند.)


تفسیر:

منافقان، صاحب هدايتى نبودند كه آنرا از دست بدهند. پس شايد مراد آيه ايناست كه زمينه‏هاى فطرى و عوامل هدايت را از دست دادند. همچنان كه در آياتديگر مى‏خوانيم: «اشتروا الكفر بالايمان» [186] گروهى ايمان را با كفر معامله كردند. و يا «اشتروا الحيوة الدّنيا بالاخرة» [187] آخرت را با زندگى دنيوى معامله نمودند. ويا «والعذاب بالمغفرة» [188] آمرزش و عفو الهى را با قهر و عذاب او معامله نمودند. يعنى استعداد ايمان و دريافت پاداش و مغفرت را با اعمال خود از بين بردند.
عاقبت، نور الهى دود شدفطرت حق‏جوى او، نمرود شد
186) آل‏عمران، 177.
187) بقره، 86.
188) بقره، 175.


نکته ها:

1- منافق، سود و زيان خود را نمى‏شناسد ولذا هدايت را با ضلالت معامله مى‏كند. «اشتروا الضلالة بالهدى»
2- انسان، آزاد و انتخاب‏گر است. چون داد و ستد، نياز به اراده وتصميم دارد. «اشتروا الضلالة...»
3- دنيا همچون بازار است و مردمان، معامله‏گر و مورد معامله، اعمال و انتخاب‏هاى ماست. «اشتروا... فما ربحت تجارتهم»
4- عاقبتِ مؤمن، هدايت؛ «على هدىً من ربّهم» و سرانجام منافق، انحراف است. «ما كانوا مهتدين»
5 - منافقان به اهداف خود راهى نمى‏يابند. «ما كانوا مهتدين» وبا توجّه به آيات بعد.