روستاهای گیلان

[M.A.H.S.A]

معرفی روستای آق اولر شهرستان تالش
روستای باستانی و ییلاقی آق اولر در ۳۵ کیلو متری غرب شهرستان تالش و در ارتفاع ۱۱۰۰ متری از سطح در یای آزاد با طبیعتی بکر و دست نخورده، دره های عمیق، مراتع وسیع و سر سبز ، کو ه های بلند بر افراشته و چشمه های زلال و پر آب معدنی از جایگاه ممتازی برخوردار است.
دیوار خانه های روستایی آق اولر اغلب به رنگ سفید است و پنجره های آن به رنگ آبی رنگ آمیزی شده و بام خانه ها گاه با سفال قرمز و گاه با تخته های حاصل از چوب های جنگلی که در اصطلاح محلی به آن ها ” لت “می گویند، پوشش داده شده است
گور ستان های باستانی منطقه آق اولر منطقه که در سال های اخیر از دل خاک سر بر آورده اند، شناسنامه قوی و معتبری برای این منطقه محسوب می شود ،این گو رستانها متعلق به نیمه دوم هزاره دوم قبل از میلاد می باشد و آثار مختلفی مانند ابزار آلات زندگی روز مره ، سلاحهای جنگی و سائل تزئین و زینت و… از آنها یافت شده است.
غیر از این گو رستان های باستانی، سه بنای معماری متعلق به دوران قاجار نیز در منطقه به چشم می خورد که یکی از آن ها کاخ ضرغام السلطنه (سردار امجد)،حاکم منطقه بوده، که اکنون در حال مر مت است و بعنوان پا یگاه سازمان میراث فر هنگی و گر دشگری در نظر گرفته شده است.
کاخ ییلاقی ضرغام السلطنه (سردار امجد)یاز سه قسمت تشکیل می‌شد که عبارتند از : ۱- خان نشین که محل استقرار خان و خاندان و نزدیکانش بود.۲- قراول خانه که محل استقرار نظامیان بود.۳- اصطبل کاخ مزبور در دوران اوج نهضت مشروطیت به دست مشروطه طلبان به آتش کشیده شد و بازسازی آن توسط سازمان جهانگردی و میراث فرهنگی استان گیلان از مدتی پیش آغاز شده است.
این کاخ در منطقه ییلاقی آق اولر شهرستان تالش قرار دارد و از نظر مناظر طبیعی و موقعیت جغرافیایی وضعیت ویژه‌ای در جذب گردشگر دارد.
خانه ییلاقی دیگر، حمام آق اولر که با یک معماری منحصر بفرد ساخته شده است .
کاخ ییلاقی ضرغام السلطنه ( سردار امجد ) در روستای آق اولر تالش
مولف: داوود خانی خلیفه محله

[M.A.H.S.A]

معرفی روستای داماش رودبار
نگین آب وگل سوسن چلچراغ درروستای داماشِ رودبار
مقدمه
گردشگری ازمهمترین فعالیتهای انسان معاصراست که همراه بابه وجودآوردن تغییراتی شگرف درسیمای زمین ،اوضاع ---------- ،اقتصادی،فرهنگی ،منش وروش زندگی انسانهارادگرگون ساخته ودرسالهای اخیربه عنوان راهکارجدیدی برای رهایی ازشرایط گوناگون ازجمله فقر،بیکاریو..می باشد.
گردشگری سرمایه ای ارزشمند است که می توان با صرف هزینه معمول آغازین، بهره وری پر سود دائمی را از آن انتظار داشت.هرچند گردشگری صنعتی پایدار است بر طبق آمارهای ارائه شده از سوی سازمان جهانی جهانگردی، در فاصله سال های 1950 تا 2005 گردشگری بین المللی، شاهد رشد فزاینده ای شد و حجم اقتصادی آن از 1/2 میلیارد دلار آمریکا، به بیش از 622 میلیارد دلار افزایش یافت. همچنین گردشگری در سال 2007 توانسته است 10/3 درصد از تولید ناخالص ملی جهان را به خود اختصاص دهد.
در همان سال وضعیت ایجاد اشتغال در این صنعت با حدود 234 میلیون شغل، به بیش از 8/2 درصد از کل شاغلان به کار در سطح جهان ارتقا یافت. اهمیت اقتصادی صنعت گردشگری و سفر همچنان با افزایش وسیع تعداد مسافران از 25 میلیون نفر در فاصله سال های1950 به783 میلیون در سال 2006 با میانگین رشد سالانه آن بالغ بر 5/6 درصد افزایش یافت.
بر طبق همین گزارش ها، رشد گردشگری در بسیاری از کشور های در حال توسعه، منبع تولید درآمد و مشاغل تازه ای شد. این صنعت همچنین نتایج مثبت غیر مستقیمی در برداشت که دولت ها را به گسترش و ایجاد زیر ساخت های مناسب برای ارتقای این صنعت تشویق می کرد. و با شتاب جهان به سوی زندگی ماشینی، اهمیت خود را در زندگی فردی و اجتماعی بشر نمایان می سازد.
گردشگری روستایی
گردشگری روستایی منبع با ارزش اشتغال زایی و ایجاد در آمد است و می تواند وسیله مهمی برای توسعه اجتماعی- اقتصای جوامع روستایی باشد و در بسیاری از کشورها با سیاستهای کشاورزی در ارتباط است و غالباً وسیله ای در جهت حمایت از محیط زیست و فرهنگ روستایی می باشد بنا براین می تواند نقش اساسی در توسعه و حفظ روستا می باشد.(ریچارد و شارپلی، 1380،ص 8)
گردشگری روستایی می تواند به ازدیاد سرمایه های جغرافیایی، کیفیت مناظر طبیعی و حفظ فرهنگ روستایی کمک کند. وجود برخی معضلات مانند میزان زاد و ولد بالا، کمبود آب و خاک، کمبود منابع اشتغال و درآمد روستاییان و در وضعیت موجود نیز بیکاری و مهاجرت نیروهای فعال به شهرهای بزرگ، کمبود و نارسایی امکانات و خدمات زیر بناهی و رفاهی، بهداشت و غیره موجب شده است تا روستاها با توجه به تغیر و تحولات امروزه از هدفهای توسعه انسانی عقب مانده و جهت رسیدن به سطحی مطلوب از توسعه نیازمند برنامه ریزی های کاربردی و کارآمد باشند.
بنابراین همسو بودن، در یک راستا قرار گرفن گردشگری روستایی و توسعه روستایی موجب می شود بحث بازنگری در فراهم نمودن هر چه بهتر زمینه های افزایش پتانسیل گردشگری و کیفی نمودن عوامل زیربط در نتیجه ساماندهی نواحی روستایی مورد توجه پژوهشگران، کارشناسان، مسئولان برنامه ریزی و خط مشی گذران کشور قرار گیرد.
گردشگری روستایی یکی از زمینه های نسبتاً موثر در توسعه روستایی است که میتواند فرصتها و امکاناتی را بویژه برای اشتغال و درآمد روستایی فراهم سازد و نقش موثری در احیاء و نوسازی نواحی روستایی ایفا کند. نقش و اهمیت گردشگری در فرآیند توسعه روستایی در بسیاری از کشورها به اثبات رسیده هم اکنون گردشگری روستایی به عنوان صنعتی که بالقوه دارای پایداری است قلمداد می شود.(محمدرضا،1383ص 264)
موقعيت و تاريخچه
روستاي داماش از توابع بخش عمارلو شهرستان رودبار، با مختصات جغرافيايي 49 درجه و 48 دقيقه طول شرقي و 36 درجه و 44 دقيقه عرض شمالي، در 48 کيلومتري جنوب شرقي رودبار و 130 کيلومتري رشت قرار دارد.
اين روستا از شمال به روستاي صيقلي ده، از جنوب به اراضي مرتعي و روستاهاي گزنه چاک و قوشلانه، از شرق و از غرب به اراضي جنگلي و مرتعي محدود مي‏شود. آب و هواي آن در نيمه اول سال معتدل در نيمه دوم سرد است.
روستاي داماش از سطح دريا، در حدود 1750 متر ارتفاع دارد و ميزان بارندگي ساليانه آن 850 ميلي‏متر گزارش شده است.
تا چند دهه پيش، روستاي داماش ييلاق مردم جيرنده فاراب بود که امروزه به سکونت‏گاه دائمي تبديل شده است. آب معدني چشمه داماش و گل سوسن چلچراغ، دو عامل مهم اشتهار اين روستاست. فصل رويش و شکوفايي گل زيباي سوسن چلچراغ در اواخر بهار و اوايل تابستان است.
مردم روستاي داماش به زبان تاتي سخن مي‏گويند، مسلمان و پيرو مذهب شيعه جعفري هستند.
الگوي معيشت و سکونت
در سال 1385، جمعيت روستاي داماش 1000 نفر گزارش شده است.
درآمد اکثر مردم روستاي داماش از فعاليت‏هاي باغداري، دامداري و پرورش طيور تأمين مي‏شود. گروهي از مردم در امور خدمات و صنايع دستي فعاليت مي‏نمايند. روستاي داماش، در يک محدوده کوهستاني استقرار يافته و فاقد اراضي هموار براي کشت محصولات زراعي است؛ از اين رو بيشتر فعاليت‏هاي مردم اين روستا بر دامداري متمرکز گرديده و محصولاتي از قبيل حبوبات و سيب‏زميني و پياز نيز در آن به عمل مي‏آيد. فندق و گردو از محصولات سردرختي آن است.
از سوي ديگر، بسته‏بندي چشمه آب معدني، موجبات اشتغال تعدادي از مردم روستا را فراهم آورده است. عمده‏ترين فعاليت‏هاي خدماتي روستا، پذيرايي از مسافران و گردشگران در نيمه اول سال است. زنان روستا نيز، در فصل زمستان با بافتن جوراب و گليم در تأمين هزينه‏هاي خانوار روستايي نقش بسزايي ايفا مي‏کنند.
روستاي کوهستاني داماش با بافت مسکوني متمرکز گرداگرد چشمه آب معدني داماش گستردش يافته است؛ به عبارت ديگر چشمه عامل اصلي شکل‏گيري اين روستا است.
واحدهاي مسکوني در روستاي داماش، به دو بخش سنتي و مدرن تقسيم مي‏شود؛ خانه‏هاي سنتي به اقشار کم درآمد روستا تعلق دارد. خانه‏هاي نوساز متناسب با شغل و موقعيت اجتماعي احداث شده‏اند.
مصالح به کار رفته در ساخت خانه‏هاي سنتي غالباً چوب، گل، سنگ و خشت است. در حالي که در ساخت خانه‏هاي جديد از مصالح سيمان، گچ، آجر و تيرآهن استفاده شده است. سقف تمامي خانه‏ها شيرواني است که ضمن مقاومت در برابر بارندگي‏هاي شديد، زيبايي خاصي به روستا بخشيده است.
پيرامون روستا را ارتفاعات و بيشه‏زارهاي سلسله جبال البرز فرا گرفته‏اند و چشم‏اندازهاي بسيار زيبايي را پديد آورده‏اند. هر ساله، در فصول بهار و تابستان گردشگران بسياري به اين روستا سفر مي‏کنند.
چشمه آب معدني داماش داراي انواع املاح معدني کلسيم، منيزيم، سديم و پتاسيم است. شاخه‏اي از آب چشمه به حوضچه‏اي در مرکز روستا هدايت مي‏شود و مورد استفاده مردم روستا قرار مي‏گيرد؛ مابقي آن، از طريق بسته‏بندي در کارخانه آب معدني داماش به ساير نقاط کشور ارسال مي‏گردد.
گل سوسن چلچراغ از جمله گل‏هاي نادر و کميابي است که تاکنون، فقط در دو نقطه جهان شناسايي شده است؛ يکي در روستاي داماش و ديگري در منطقه لنکرن جمهوري آذربايجان.
اين گل زيبا نخستين بار توسط يک محقق انگلسي به نام «لدر بودي» کشف گرديد و در سال 1354، از طرف اداره کل محيط زيست استان گيلان زيستگاه اين گل کمياب به عنوان اثري طبيعي ملي به ثبت رسيد.
قامت این گل حدوداَ یک مترمی باشدوازآن جاکه گلهای آن به طرزخاصی به پایین برگشته است ،نام سوسن چلچراغ رابه خوداختصاص داده است.
در گذشته، در هفت نقطه روستا (در حدود شش هکتار) اين گل به عمل مي‏آمد، ولي متأسفانه امروزه، فقط در يک نقطه (در حدود دو هکتار) به عمل مي‏آيد و از طرف اداره محيط زيست شهرستان رودبار مورد حفاظت قرار مي‏گيرد.
هر ساله، در نيمه دوم خرداد ماه، هنگامي که سوسن چلچراغ به گل مي‏نشيند، از طرف سازمان محيط زيست يک روز به نام روز طبيعت و گلگشت تعيين مي‏شود و جشنواره باشکوهي در اطراف داماش برگزار مي‏شود؛ اهالي منطقه عمارلو با لباس‏هاي محلي زيبا در آن شرکت مي‏کنند و با شادي و نشاط به رقص و پايکوبي و انجام ورزش‏هاي بومي مي‏پردازند.
کشتي گيله مردي، طناب‏کشي، خرپشتک، چوب بازي (رقص چوب)، تيش بازي (نوعي بازي محلي، چرخ و فلک، هلولک، گلفا و دور بچرخان، شور خاصي به فضاي جشنواره مي‏بخشند.
همچنين در اين روز، بازارچه‏هاي محلي برپا مي‏شوند و نغمه‏هاي شورانگيز و ترانه‏هاي دلنشين روستايي با همراهي سازهاي ني، تنبک، تنبور، کمانچه و سنتور به گرمي جشنواره سوسن چلچراغ مي‏افزايند.
مردم روستاي داماش باورها و اعتقادات مشترک فراواني با ساير مردم استان گيلان دارند. آن‏ها اعياد ملي و مذهبي نوروز، فطر قربان و غدير را به جشن و سرور و ايام محرم و وفات و شهادت ائمه را به عزاداري مي‏پردازند.
پوشاک غالب مردم روستاي داماش همان لباس محلي است؛ پوشيدن لباس محلي به خصوص در مراسم و جشن‏هاي روستا مانند مراسم عروسي و جشنواره گل سوسن چلچراغ عموميت بيشتري يافته است.
صنايع دستي روستاي داماش مشتمل بر بافت جوراب و گليم است.
غذاهاي محلي روستاي داماش، شامل سياه قاتق يا فسنجان (ترکيبي از گردوي کوبيده، گوشت مرغابي يا انواع ديگر مرغ‏ها و گاهي گوشت قرمز، رب انار و غيره)، قيمه پلو و انواع کباب مانند کباب ششليک، کباب کوبيده، کباب برگ و کباب چنجه مي‏باشد که در خانه‏ها و رستوران‏هاي روستا تهيه و به مشتريان عرضه مي‏شوند.
دسترسي: اين روستا از طريق شهرهاي لوشان و رودبار با جاده‏اي مناسب و آسفالت قابل دسترسي است.

[M.A.H.S.A]

<b>روستای خاله سرا اسالم

منوگرافی روستای خاله سرا اسالم
موقعیت: خالَه سرا khālasәrā معروف به خالِه سَرا یکی از دهستا ن های بخش اسالم از توابع شهرستان تالش در استان گیلان است. مرکز اداری و تجاری آن بازارچه خاله سرا معروف به خاله سرا ۵۷ و۵۷ می باشد.خاله سرا از طرف شمال به دریای کاسپین ( خزر) ،از طرف جنوب به دهستان قله های رشته کوه تالش ، از طرف شرق به دریای خزر و دهستان دیناچال و از طرف غرب با خلیفه آباد همسایه است. این دهستان در گذشته بنا به شرایط ---------- خاصی که داشت دارای اهمیت خاصی بود ؛ اما امروزه این منطقه اهمیت گذشته خود را از دست داده است.
وجه تسمیه :
خاله سرا توسط اهالی به صورت خالَه سرا lasәrāākhتلفظ می شود. در محدوده دهستان خاله سرا در گذشته ها تا حال سه نقطه وجود داشته که به نام خاله سرا شناخته می شده است.یکی همین خاله سرا که امروزه به نام خاله سرا ۵۷ شناخته می شود. دیگری چند کیلومتر بعد از خاله سرا ۵۷ ( به طرف شهر تالش ) وبه نام خاله سرا ۵۹ شناخته می شود. سومین خاله سرا نیز روستایی ست که امروزه به نام خاله سرا و علی یَه سراaliyasәrā ( علیسرا) شناخته می شود.
در زبا تالش ( لهجه اسالمی ) خال khāl به نوعی سرخس گفته می شود . همان گیاهی که در تالشی جنوبی به خَرف kharf معروف است و در لهجه ناجی (یکی دیگر از لهجه های زبان تالشی که در منطقه محل سکونت ایل ناnā( ناو) رایج است) به صورت آلāL تلفظ می شود.واژه سرا sәrāنیز همان واژه سَرا در فارسی است که به معنای منزل و صحن وخانه و … کاربرد دارد.پس نامواژه خاله سرا یعنی سرایی( منطقه ای که ) که در آن جا گیاه خال زیاد می روید. البته در همه جای تالش خال به اندازه کافی می روید ؛ اما این که چرا این جا به خاله سرا معروف شده حتماً در گذشته ها دلایل دیگری هم داشته است. وشاید روزگاری در آن جا خال بیش از حد تصور می روییده است!
جمعیت :
بر اساس سرشماری بخشداری اسالم در سال ۱۳۸۲ دهستان خاله سرا دارای ۱۸۷۹خانوار و ۹۷۲۴ نفر جمعیت است.
روستاهای تابعه :
دهستان خاله سرا دارای ۱۶ روستای به عنوان روستاهای تابع خود است. این روستاها عبارتند از:
خاله سرا ۵۷ ( مرکز دهستان ) ـ پیرهرات ـ ویشَخسَه مَحله ـ لُمِرعُلیا ـ آهنگر محله ـ وزمَه بیجارـ سیاه عَلَم ـ علیسراـ میانده ـ لطئین ـ دیگه سرا ـ سیاه بیل ـ ملامحله ـ گتگسر ـ گیسوم ـ خاله سرا ۵۹
مختصری درباره روستاهای تابعه خاله سرا
خاله سرا۵۷(پینجاهَفت haft pinjā):
این آبادی به عنوان مرکز دهستان سالهاست که به ۵۷ ( به زبان تالشی پینجا هَفتhaft pinjā ) معروف است. علت نام گذاری این آبادی به نام ۵۷ به این دلیل است که چون در منطقه سه جا نام خاله سرا دارد ودو جای آن در کنار جاده تالش به انزلی قرار گرفته اند، نام آن دو مکان را با فاصله آن ها از بندر انزلی در نظر گرفته اند.که فاصله خاله سرا ۵۷ از بندر انزلی ۵۷ کیلومتر بود. دکتر مارسل بازن در کتاب خود با نام تالش منطقه ای قومی در شمال ایران به این مسئله اشاره کرده است و می نویسد رانندگان اتوبوس اردبیل به تهران چنان نامی را به آن جا داده اند.این آبادی بر اساس آمار ارائه شده بخشداری بخش اسالم دارای ۳۸۰ خانوار و ۲۵۰۰ نفر جمعیت است.
پیرهرات :
پیرهرات یکی از زیباترین روستاهای منطقه است. این آبادی نام خود را از نام زیارتگاهی که در آن جا وجود دارد گرفته است.این روستا و زیارتگاه آنجا در بین مردم به پیرَلات piralāt معروف است. pirāt هم نامی ست که خود اهالی بدانجا می گویند و این همان نام قبلی ست که این گونه خلاصه شده است.از زیبایی ها این روستا وجود یک اثر باستانی به صورت اتاقکی دایره ای شکل و با قطر حدود سه متر و ارتفاع حدود دو متر که سالهاست رو به ویرانی نهاده وبارها به وسیله دزدان آثار باستانی مورد تجائز و تخریب قرار گرفته وکسی نیست که فکری به حالش بکند. این اثر که به چلَّه خانَهčәllakhāna معروف است. این اثر متعلق به حدود هشتصد سال پیش است. در زیارتگاه این آبادی فردی به نام عبدالعزیز ابن عبدالغنی مدفون است. او اهل بخارا بود که ۲۲ سال در عراق و مصر به تحصیل علوم دینی مشغول بوده است. پس از پایان تحصیلات به قصد بازگشت به بخارا در اسالم ماندگار می شود . در محل حکومت حاکم منطقه که جهانگیر بوده است به زندگی وعبادت در بالای تپه مذکور می پردازد. او در سال ۷۰۰ ه.ق از دنیا رفت و در همان جا مدفون شد.( نگاه کنید به ویژه تالش ـ اردی بهشت ۱۳۷۲ ـ ضمیمه هفته نامه کادح ـ به کوشش علی عبدلی ـ مقاله پیر هرات ـ نوشته شهرام آزموده)سالها بعد یعنی حدود یک قرو اندی پیش نیز عارفی دیگر به نام عصام الدین معروف به حاج جان بابا که جد خاندان امینی وشیخ الاسلامی و مجیدی و … در اسالم است در آن جا دفن شد. از دیدنی های دیگر این روستا سنگ های منحصر به فرد تپه زیارتگاه پیر هرات است که سوسو می زنند. تپه زیارتگاه پیرهرات ۵۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. دیدن خاله سرا و دیگر روستاهای اسالم از آن جا زیبایی و لذت دیگری دارد که قابل وصف نیست. سَیجَلَه آولا sayjalaāvlā و جامبزرگ jāmbәzәrg ( جام بزرگ ) از دیگر زیارتگاه ها و اماکن مقدس روستاست. کافیرَه کاز kāfirakāz از دیگر دیدنی های روستاست که بنا به اعتقاد قدیمی های روستا صخره مذکور محل زندگی جمعی از کافران است که به خاطر نفرین شدن توسط اولیا ( عبدالعزیز بن عبدالغنی ) به سنگ تبدیل شده اند.بر اساس آمار بخشداری اسالم این روستا در سال ۱۳۸۲ دارای ۲۵۷ خانوار و ۱۳۲۲ نفر جمعیت بوده است.
دیگه سرا :
دییَه سرا diyasәrā که در نوشته های اداری و رسمی بدان دیگه سرا digesarāگفته می شود روزگاری یعنی تا سی چهل سال پیش مرکز اسالم بود. این آبادی که به سه بخش دَرخانَهdarkhāna ، یاهمان خانَه مَلَهkhānamala و ترکَه مَلَه ) tәrkamal ) ودییَه سراdiyasәrā تقسیم شده در گذشته ها دارای اهمیت خاصی بوده است.خوانین اسالم و خانواده های اشجعی اسالمی که بازماندگان حاکمان قدیمی اسالم اند در آن جا ساکن بودند.اما امروزه محل سکونت شان از رونق افتاده و دیگه سرا مثل همه روستاهای دیگر اسالم یک روستای معمولی ست. این روستا نیز بر اساس آمار بخشداری در سال ۱۳۸۲ دارای ۱۴۰ خانوار و ۷۴۵ نفر جمعیت است.
ویشَخسَه مَلَه:
این روستا که در ابتدای جاده پیر هرات قرار دارد دارای ۹۰ خانوار و ۳۷۲ نفر جمعیت است. ویشَه در زبان تالشی یعنی جنگل و ویشَه خس vishakhәs یعنی بیشه خواب. حال چرا نام این محل به محله بیشه خواب ها معروف و نام گذاری شده نمی دانم.
خاله سرا ۵۹ :
این روستا یکی از روستاهای منطقه است که در گذشته رواج خوبی داشته است ولی الان از وضع گذشته اش خبری نیست.این روستا هم که در کنار جاده تالش به انزلی قرار دارد دارای بازار چه کوچکی ست که چند دهنه مغازه دارد.گویا در گذشته ها در این بازارچه بانک صادرات شعبه ای داشته است. این روستا دارای ۱۲۰ خانوار و ۵۵۰ نفر جمعیت است.
وزمه بجار:
این روستا که نامش در منابع اداری و رسمی وزمَه بیجار نوشته می شود محل زندگی الله دهی ( الله ایج Allaij) ها است و به همین خاطر نامش را الله ده و الله ده محله و وزمَه بجار الله ده هم می گویند. در بین اهالی روستاهای منطقه به الله ایجَه مَلَهAllaijamala یعنی محله الله دهی ها معروف است.از آنجا که محل اصلی ساکنان این روستا در ییلاقات ییلاق الَّدیAlladi( الله ده) است به این نام شهرت یافته است. این روستا زادگاه و محل زندگی نویسنده این مطالب است.روستای وزمه بجار دارای ۱۳۰ خانوار و۷۶۰ نفر جمعیت است.این روستا خود دارای چند محله است که آرجَه مَلَهārәjamala( محله منسوب به آرجārәj که نام مردی بود که اکثر ساکنین این قسمت از محل فرزندان و نوادگان او هستند) ، کَفاینَه مَلَهkafāynamala( بالا محله) ، جیرنَه مَلَهjirnamala ( پایین محله)،یَوَرَمَلَه yavaramala (محله ای که در آن طرف رودخانه قرار دارد).مثل همه روستاها اهالی این محل با هم نسبت فامیلی دارند. بیش از نودوپنج درصد مردم سنی مذهب و بقبه شیعه مذهب هستند.این روستا دارای یک نانوایی ،یک باب خواربار فروشی و یک دکه چوبی فروش لوازم خواربار است. یک باب مدرسه ابتدایی پنج کلاسه است که دو سال پیش به بهره برداری رسیده است. مدرسه قبلی آن هم در سال ۱۳۶۰ به بهره برداری رسید که من در آن زمان کلاس چهارم را در آن خواندم و در واقع جزو اولین دانش آموزان آن مدرسه هستم.مدرسه قدیمی چهار کلاسه بود.ولی مدرسه جدید پنج پایه است.دارای خانه بهداشت ، لوله کشی آب از یک چاه عمیق واقع در روستا ، زمین فوتبال وراه آسفالته است.مردم به کار کشاورزی و دامداری مشغول هستند وبرخی نیز در کارخانه ها کارگری می کنند و عده ای به کارهای اداری و رانندگی و … مشغول هستند.
میانده :
این روستا از جمله روستاهای خاله سرا است که چند کیلومتری از بازار و در واقع مرکز دهستان فاصله دارد.دارای ۱۲۰ خانوار و ۶۵۰ نفر جمعیت استو یک باب مدرسه ابتدایی دارد.رودخانه خاله سرا از کنار آن می گذرد.
سیاه علم:
روستای معروفی ست که به خاطر وجود زیارتگاهش شهرت خاصی پیدا کرده است.مردم در روز عاشورا از کل منطقه اسالم به آن جا می آیند و در آن جا به عزاداری می پردازند.می گویند دارای علم منحصر به فردی است.این روستا دارای ۴۵ خانوار و ۱۴۰ نفر جمعیت است.
علی سرا :
از بازار چند کیلومتر فاصله دارد. بین اهالی به خالَه سرا( خاله سرا) هم شهرت دارد.دارای یک باب مدرسه ابتدایی است.۶۰ خانوار و ۲۸۵ نفر جمعیت این روستاست.
لَتَیین:
لَتَیین latayinیا لَتَه یینlatayinیا لَتَینlataynیا لَطَیینlatayinهمه نامهایی ست که به این روستا داده اند.دارای دومحله لتیین بالا و لتیین پایین است.دارای یک باب مدرسه ابتدایی است. ۸۰ خانوار و ۴۰۰ نفر جمعیت این روستا را تشکیل می دهند.
سیاهبیل:
سییا بیلsiyābil یا سیاهبیلsiyāhbil از روستاهای معروف خاله سرا و اسالم است. تعداد تحصیل کرده ها در این روستا بیش از سایر روستا هاست. اهالی این روستا به خاطر این که از خانواده های معروف منطقه اند به اَقَهaqa(آقا) معروف هستند.بسیاری از اهالی آن جا از نزدیکان خوانین و بزرگان و وابستگان به آنها بوده اند. ولی آن چه که سبب شهرت شان شده وابستگی سببی ونسبی شان به عارفی معروف است که نامش عصام الدین و معروف به حاجی جان بابا بوده است. این عارف بزرگ در قرن پیش می زیسته است و اینک در زیارتگاه پیرهرات مدفون است. مردم به زیارتش می روند وارادتی خاص به باز ماندگانش دارند.از او مسجدی در روستا باقی مانده است. خانواده های امینی از معروف ترین خانواده های این روستا هستند.این روستا دارای ۷۳ خانوار و ۲۲۷ نفر جمعیت است.خانه بهداشت چهار روستای لتیین و دیگه سرا و ملامحله و سیاهبیل در این روستا قرار دارد. دارای یک باب مدرسه ابتدایی ۵ کلاسه و یک باب مدرسه راهنمایی دخترانه است. مدرسه ابتدایی این روستا از جمله قدیمی ترین مدارس منطقه اسالم است. استاد شفیقی ( خدایش بیامرزد) معلمی را با تدریس در این روستا آغاز کرد.
ملامحله:
مَلّامَلَهmallamalaیا همان ملامحله از روستاهای کوچک منطقه است که در نزدیکی سیاهبیل قرار دارد.دارای ۳۱ خانوار و ۱۰۰ نفر جمعیت است.
گِتکَسَر :
گِتکَسَرGETKASAR یا گِتگَسَرGETGASAR در ساحل دریا قرار دارد .اهالی اش مهاجران گیلک زبانی از منطقه سنگاچین و آبکنار و… هستند. اکثر ساکنانش را گیلک ها تشکیل می دهند. اهالی آن جابه صیادی و کشاورزی مشغول هستند. طرح سالم سازی گیسوم در کنار این روستا قرار دارد و سبب رونق این روستا شده است. دارای ۱۳۰ خانوار و ۷۰۰ نفر جمعیت است.
گیسوم:
گیسوم که به تالشی گِسمGESәMنامیده می شود دارای ۶۵ خانوار و ۲۴۸ نفر جمعیت است. دارای دو محله کفاینه گسمKAFāYNAGESәM (گیسوم بالا( و جیرنه گسم JIRNAGESәM گیسوم پایین ) است.اهالی آن جا تالشانی مهاجر از خوشابر هستند.
آهنگر محله:
آسنَرَه مَلَهāSNARAMALA که آسدَرَه مَلَه هم تلفظ می شود لفظ تالشی آهنگر محله است. روستایی کوچک است که ساکنانش از کردهای خلخال هستند.دارای ۷۰ خانوار و ۳۰۰ نفر جمعیت است. مسجد جامع خاله سرا در آن قرار دارد و قبرستان تَبَه خونیTABAKHUNI نیز در خاک آن است.
لُمِر عُلیا:
این روستا در بین اهالی منطقه به لومِرَمَلَهlumeramala شهرت دارد. اهالی اش را نیز لومرج lumerlj می گویند. دارای ۸۸ خانوار و ۴۲۵ نفر جمعیت است. یک دبیرستان و یک مدرسه راهنمایی در آن جا ساخته شده است.
گروه های قومی :
در خاله سرا اکثر اهالی یعنی بیش از هشتاد درصد را تالش ها تشکیل می دهند. حدود هفت درصد ترک زبان ، حدود ده درصد را گیلک ها و سه درصد نیز کردهای خلخال تشکیل می دهند.عنبرانی ها ، تاتهای کجل و تالشان مهاجر از آستارا و لنکران و… نیز بخشی از مهاجران آن جا هستند که در جمع تالش ها محاسبه شده اند. ترک ها اغلب در روستای دیگه سرا و مرکز دهستان ساکن هستند.گیلک ها در روستاهای گتکسر و میانده و علیسرا ساکن هستند. همه ترک ها و کردها و گیلک ها تالشی می دانند.بسیاری از تالش ها نیز ترکی و گیلکی می دانند.
دین و مذهب:
اهالی منطقه همگی مسلمان و دارای دومذهب شیعه دوازده امامی و سنی شافعی هستند.به نظر می رسد تعداد سنی مذهب ها بیشتر از شیعیان باشند.
دیدنی ها:
این منطقه جاهای دیدنی بسیاری دارد .از جمله : ساحل زیبای دریاـ جاده ساحلی گیسوم که تونلی درختی ست ـ چشمه آب سرد تَبَه خونی ( که برای درمان تب از آن استفاده می شده است )ـ جاده ای قدیمی در وسط قبرستان تبه خونی که به جاده نادری معروف است ـ مسجد حاجی جان بابا ( دارای ستونی چوبی ست که گویی چوبی در وسطش قرار دارد) ـ زیارتگاه پیرهرات که در ارتفاع ۵۰ متری بر روی تپه ای قرار داردـ سنگ های منحصر به فرد تپه پیر هرات ـ جاده وزمه بجار به سیاهبیل ـ مناظر زیبای حاصل از وجود درختان چنار و انجیلی و … کنار جاده اصلی ـچله خانه در زیارتگاه پیرهرات که بیش از هفت قرن قدمت داردـ آثار یک مسجد قدیمی در قبرستان تبه خونی روستای درخانه دیگه سرا که آثار خانه های خوانین و حاکمان اسالم در آن ها باقی مانده است ـ و…
مشکلات و نیازها :
این منطقه با همه زیبایی هایش از نعمت گاز برخوردار نیست. گفته می شود در نظر دارند به عنوان شهر معرفی اش کنند ؛ ولی هنوز دارای امکانات ابتدایی موجود در شهر ها نیست. آب آشامیدنی سالم ندارد و مردم در بسیاری از روستاهایش از آب چشمه ها استفاده می کنند.گاز رسانی بزرگ ترین و اساسی ترین مشکل مردم منطقه است . چون مشکل سوخت زمستانی اهالی هنوز به صورت کامل رفع نشده است.فاقد پارک و هرگونه امکانات تفریحی ست. داروخانه ندارد. در حالی که مطب دو پزشک در آن جا دایر است. و مردم به خاطر نبود داروخانه مجبور هستند هزینه هایی بیشتری برای رفتن به شهر های دیگر حتی برای ابتدایی ترین داروها بپردازند.مدارس آن جا قدیمی و برخی ها کاملاً تخریبی هستند.مشکل دفع زباله ها هنوز هم مانند همه جای تالش لاینحل باقی مانده است.تلفن آن جا هنوز دیجیتالی نشده است. در حالی که چند سالی ست که می گویند امسال دیجیتالی می شود. گویا دستگاه های مخابرات آن جا آن قدر کهنه و قدیمی هستند که هنوز هم در روز هایی که رعد وبرق می خورد تلفن ها قطع می شود.وضع آسفالت جاده ها مناسب نیست.مرکز آن جا هنوز شباهتی به یک بازارچه که نشان دهنده مرکزیت یک دهستان باشد را در خود ندارد. و این نشان از این دارد که توجهی به آن جا از این نظر نشده است.و…
نکته پایانی این که هر آن چه در این متن خواندید ، بخشی از آن چه بود که می شود در مورد خاله سرا نوشت. که البته نوشتن همه آن ها از حوصله من و خواندن همه آن ها از حوصله شما خارج است.

</b>

[M.A.H.S.A]

معرفي روستاي لياسي درهمسایگی بلترک و چاکل
لیاسی یکی از روستاهای مهم و نامی منطقه است به جهت اینکه مرکز حکومت خان ها و ارباب ها بوده است...
لیاسی یکی از روستاهای مهم و نامی منطقه است به جهت اینکه مرکز حکومت خان ها و ارباب ها بوده است . روستایی است در همسایگی بلترک و چاکل ، دارای یک مسجد و یک امام زاده است که از جاهای مختلف برای زیارت به این روستا می آیند. هرکس هر نذری هم که داشته باشد برای ادای نذر ویا قربانی با دوست و اشنا و فامیل به این امام زاده می آیند. محصولات عمده این روستا نیز مثل دیگر روستاهای مجاور فندق و گل گاوزبان و گندم است. این روستا یک روحانی دارد بنام حجت الااسلام امام پور، واز چهره های شاخص این روستا می توان به صادق عباسی ، شکرالله رضایی ، اشاره کرد

[M.A.H.S.A]

معرفی روستای ریاب رودسر
روستایی دردره سبز اشکور(اشکور پایین) ازشهرستان رودسر.
حدود دو دهه قبل این روستا تقریبا ۳۰ الی ۴۰ خانوار سکنه داشته که درتابستانها به سکنه آن اضافه می شد. ولی بعلت مشکلات متعدد خالی ازسکنه گشت وفقط تابستانها حدود ۱۰الی ۱۵ خانواردر آنجا زندگی می کنند .
روستایی با تاریخ ناشناخته که قدمت چند هزار ساله دارد. محل فعلی این روستا قدمت زیادی ندارد حدود هزارسال پیش این روستا یک جابجایی ۸۰۰ الی ۹۰۰ متری داشته ، محل قدیمی بنام کهنه سرا خوانده می شود.
روستای فعلی کنار رودخانه وبرروی مواد بجا مانده از سیلاب ورانش زمین تشکیل گردده است.ارتفاع روستا از سطح دریا حدود ۱۰۰۵ متر می باشد.با آب وهوایی کوهستانی.اطراف روستاپوشیده شده است ازدرختان ممرز، بلوط، آزاد ، راش ودیگر درختان وبوته های جنگلی مختص منطقه.
این روستا درحال حاضر ازکلیه مظاهر تمدن امروزی نظیر جاده ، برق و … بدور می باشد
وجه تسمیه:
درلغتنامه دهخدا آمده است : برگرفته از رائه (درپهلوی به معنی روشنی وجلوه) یا رائه آب (روشنایی) می دانند وآن بخاطر چشمه وآبیست که درپایین روستا قرار دارد.
عده ای آنرا ریال کوه می خوانند که علت آن برکسی بدرستی معلوم نیست قدیمی ترها حکایتها وافسانه های مختلفی دراین خصوص نقل می کنند .درحقیقت وجه تسمیه آن برکسی بدرستی معلوم نیست.
کشاورزی و دامداری:
سالهای نه چندان دوردراین روستا گندم،جو،عدس کشت می شد.گل گاوزبان هم فراوان بود.ولی درحال حاضرجزء فندق هیچ محصول دیگری دراین روستا وجود نداردکه آنهم درحال نابودیست.دامداری نیزبه کلی ازبین رفته است.عدم وجودزمین مناسب ،زیرساختها و فقدان جاده روستایی اصلی ترین دلایل برای کوچ روستاییان به شهروازبین رفت کشاورزی ودامداری بوده است.
مردم روستا:
ریاب دردره ای سبز( اشکور) قراردارد. اطراف آن راکوه های بلند احاطه کرده است. کوه هایش پوشیده ازانواع درختان همراه با صخره های عظیم است،هم خصوصیات کوهستان را دارد وهم خصوصیات مناطق جنگلی را،هم سرسخت وخشن است وهم لطیف. به تبع آن ،مردمان این منطقه نیز خصوصیات این کوهستان رابه ارث برده اند.سخت ودرعین حال لطیف.مردمانی با بازوانی پرقدرت، مقید به اصول اخلاقی،شعائرمذهبی وآداب ورسوم.

[M.A.H.S.A]

نگاهی به روستای صمدآباد رودسر
بنام خدا
ضمن عرض خسته نباشید به شمامسولین محترم استان گیلان(شرکت آب منطقه ای وآب روستایی)
به عرض می رسانم که ما در روستایی زندگی میکنیم به نام صمد آباد از توابع شهرستان رودسر بخش رحیم آباد دهستان شوییل سالهاست که مردم این روستا از کم بود آب آشامیدنی رنج می برند وچون مردم روستا از نظر مالی در سطح پایینی هستند امکان انتقال آب از جای دیگری رو ندارند. حتی این مردم زبان شکایت و انتقال مشکلشان رو به مسولین ندارند.ما وقتی که به این روستا که زادگاه پدرانمان بود سر زدیم با دیدن این مشکل بسیار ناراحت شدیم.حتی خودمان از فراحم کردن آب دچار مشکل شدیم.با دوستان مشورت کردیم تا این موضوع رو به مسولین انتقال بدیم بعضی دوستان نظرشان این بود که این کارو نکنیم چون مسولین به فکر این مردم نیستند وکاری انجام نمیدن ولی من اون اعتقادی که به دولت ومسولین پیدا کردم ودغدغه مسولین رفع مشکل محرومین است باور دارم توجهی خواهد شد .ما حتی اگه جوابی نگرفتیم کوتا نمییایم تا رساندن به دفتر ریاست
جمهوری ومعاون ریس جمهور در مناطق محروم ادامه میدیم. البته من اعتقاد راسخی دارم که مسولین استان تا کنون اطلا عی نداشتند. وبرای رفع ان حتما اقدامی خواهند نمود در پایان سخنم را با جمله ای از امام راحل مان به پایان می برم.
به محرومین(روستاییان)برسید که اینها زبان شکایت ندارند

[M.A.H.S.A]

معرفی روستای گورندان لاهیجان
بنام حضرت دوست كه هرچه داريم از اوست
روستاي گورندان رابيشتر بشناسيم
روستاي گورندان يكي از روستاهاي زيباي شهرستان لاهيجان – استان گيلان با مردماني خونگرم و مهمانوازمي باشد همسايگان اين روسنا،روستاي كوشال-سياهگوراب-نخجير كلايه(قاضي محله)-نوبيجار سپهر پشت مي باشد فاصله تا شهرستان لاهيجان سه و نيم كيلو متر است ايستگاه خطي روستا از محله امير شهيد شهر شروع و پس ازگذشتن روستاهاي بيجاربنه- نخجيركلايه(قاضي محله)- گورندان به روستاي كوشال ختم مي شود روستا از سه محله( بالا محله – ميان محله و پائين محله) تشكيل شده است و ميان محله و پائين محله داراي اعضاي شورا واحدي مي باشند ميان محله داراي مسجد اكبريه بالا محله داراي مسجد امام حسن مجتبي (ع) و پائين محله داراي بقعه آقا پير خوبان است كه زيارتگاه اهلي روستاي گورندان و روستا هاي اطراف مي باشد در طول جنگ تحميلي اين روستا سه شهيد تقدم انقلاب نموده است كه مرقد پاك شهيد عسگر شهيديان(پائين محله- آقا پير خوبان)سربازشهيد رضا غفوري راد (ميان محله)سربازشهيد حسين صاحبي پور (بالا محله) مي باشدو سپاهي شهيد اسماعيل مرادي و سربازشهيد ارجمند از بالا محله روستا است كه به دليل ساكن بودن اقوام آنان در لاهيجان و رامسر مزار آنان در آن مناطق مي باشد.محصول اصلي روستا برنج بوده است ولي در كنار آن مردم منطقه به كشت صيفي جات از جمله انواع سبزي جات خيار –گوجه سير و پياز مي پردازند. روستا داراي مدرسه ابتدايي بوده ولي مانند مدارس مناطق ديگر روستايي به دليل مهاجرت جوانان روستا به ديگر شهر ها خالي از دانش آموز بوده است شايد محصلين مدرسه به 15 نفر هم نمي رسد مدرسه اي كه شايد تا سي سال قبل حداقل 100دانش آموز داشته است روستا داراي شركت تعاوني سپهر بوده است كه به دلايل نامعلومي تعطيل مي باشد همچنین نوجوانان و جوانان روستا علاقه زیادی به ورزش کردن دارند. و زمين ورزشي جوانان ورزشدوست محله شايد 20سال است هيچ تغييري در ساخت و سازهاي آن ايجاد نشده است و عليرغم پيگري هاي شوراي فبلي و فعلي روستا از طريق اداره تربيت بدني شهرستان لاهيجان نتيجه اي حاصل نشده است. و جوانان ورزش دوست در سر در گمي كامل بسر ميبرند. اين در حالي است كه جوانان ورزشي دوست روستا در مسابقات روستا هاي اطراف شركت مي نمايند مقام هاي اول يا دوم راكسب نموده اند. اداره تربيت بدني با احداث سالن ورزشي مي تواند از بسياري از انحرافات اجتماعي غير قابل پيش بيني جلو گيري نمايد.. نمونه اي ديگر از بي توجهي مسئولين شهر عدم آسفالته كردن يك كيلو متر از جاده آسفالته تقاطع جاده روستاي نوبيجار به جا ده آسفالته بيجاربنه به گورندان است كه واقعا،مردم را در تنگنا قرار داده است مسوولين شهرستان نه در اين روستا در روستا هاي مجاور هم براي مردم منطقه سرمايه گزاري ننموده اند اين بي توجهي مسئوولين پس از گذشت 30سال از عمر انقلاب با عطف توجه نزديكي به شهر- سطح سواد مردم منطقه قابل اغماض نمي باشد. متاسفانه كانديداهاي مجلس كه دستي در بر آورده كردن نياز هاي روستاها دارند پس از كسبراي تعهدي براي انجام وعده هاي خود ندارند.
ويژگي هاي مردمان روستای گورندان
اهالي این روستا افرادی مهربان و سخت کوش می باشند و هميشه آماده کمک به هم نوعان خود مي باشند ، کلیه ساکنین روستا در انجام امور با هم دیگر همکاری خوبی دارند و در بسیاری از امور به همدیگر کمک می کنند هم اكنون در ميان محله گورندان در مجاورت مسجد اكبريه اهالي در حال احداث مسجد هستند، شغل اغلب مردم روستا کشاورزی به همراه دامداری(نگهداري گاو محلي) و غيره میباشد . مردم روستا افراد متدین و مومنی بوده و در انجام امور مذهبی هرگز کوتاهی نمی کنند ، بسیار پایبند به به اصول اخلاقی و دینی می باشند آنان در بسیاری از مراسم مذهبی شرکت می کنند .
در اخر اینکه روستای ',گورندان با تمام وسعت خود مردمانی مهمان دوست و مهمان نواز دارد. براي ديدن مناظر زيباي گورندان تلاش نمائيد زيرا چيزي از دست نمي دهيد انشاءاله در آينده تصاويري زيبا از روستاي گورندان به متن اضافه خواهم نمود.