چند سالی است که اسید‌پاشی در بین جرایم خشن جا باز کرده و هر از گاهی اخباری تلخ می‌شنویم که معمولا زن جوانی قربانی انتقام یا عشقی یک‌طرفه شده و در برخی موارد، جان خود را از دست داده است
وقتی قیمت 4 لیتر از خطرناک‌ترین اسید موجود در بازار با قیمت یک ساندویچ برابری می‌کند و می‌توان آن را بدون هیچ محدودیتی به دست آورد، قطعا، دیگر کسی برای انجام نقشه‌ شیطانی خود سراغ سلاح غیرمجازی که مجازات‌های سنگین‌تری دارد، نمی‌رود.

چند سالی است که اسید‌پاشی در بین جرایم خشن جا باز کرده و هر از گاهی اخباری تلخ می‌شنویم که معمولا زن جوانی قربانی انتقام یا عشقی یک‌طرفه شده و در برخی موارد، جان خود را از دست داده است.

نکته قابل تأمل اینکه اگر چه مدت نسبتا زیادی از ورود اسیدپاشی به چرخه جرایم خشن گذشته است اما دستگاه‌های مسئول اقدام مؤثری برای برخورد و پیشگیری از وقوع مجدد آن، انجام نداده‌اند و روز به روز شاهد بروز اسیدپاشی در هر نقطه از کشور هستیم که واقعا بسیار وحشتناک‌تر از قتل است و قربانی آرزو می‌کند کاش جان می‌داد اما زنده نمی‌ماند تا عمری با چهره‌ای غیرقابل دیدن، زندگی کند.

در حال حاضر مسئولان قضایی خود را درگیر این موضوع کرده‌اند که آیا فرد اسیدپاش باید قصاص شود، آیا اسیدپاشی مصداق محاربه است یا اینکه چگونه میتوان حکم قصاص را در خصوص فرد اسیدپاش اجرا کرد.

انتظاری نمی‌رود چالشی که در حال حاضر پیش روی دستگاه قضایی قرار گرفته است به این زودی برطرف شود اما قطعا یکی از برنامه‌های کوتاه مدتی که مسئولان باید به آن توجه داشته باشند این است که باید راه‌های دسترسی مردم به مواد شیمیایی از جمله انواع اسید را محدود و ضابطه‌مند کرد.

* شرایط قصاص عضو در اسیدپاشی

حسن تردست،‌ قاضی دادگاه کیفری استان تهران درباره اینکه قانون چه شرایطی را برای قصاص عضو متهمان اسیدپاشی پیش‌بینی کرده است گفت: قانون مجازات اسلامی در قصاص عضو اینگونه افراد علاوه بر شرایط قصاص نفس، شرایط دیگری را هم به شرح ذیل در نظر گرفته است.

* تساوی اعضا در سالم بودن * تساوی در اصلی بودن اعضا * تساوی در محل عضو مجروح یا مقطوع * قصاص موجب تلف جانی یا عضو دیگر نباشد * قصاص بیشتر از اندازه جنایت نباشد.

وی در ادامه گفت: بنابراین اگر این شرایط فراهم باشد قصاص عضو متهم صورت می‌گیرد و در غیر اینصورت قصاص به پرداخت دیه تبدیل می‌شود.


* اجرای قانون، تنها یکی از فاکتورهای پیشگیری از وقوع جرم است

تردست در پاسخ به این سوال که صدور حکم قصاص عضو تا چه میزان می‌تواند در کاهش یا پیشگیری از وقوع جرم «اسیدپاشی» مؤثر باشد، به یکی از روزنامه های صبح کشور گفت: برای پیشگیری از وقوع جرم فاکتورهای متعددی وجود دارد که یکی از آنها اجرای قانون است. قطعا صدور حکم قصاص عضو تا حدی می‌تواند از تکرار جرم «اسیدپاشی» بکاهد اما برای پیشگیری از وقوع این جرم عوامل دیگری همچون قانون‌مند بودن جامعه و فرهنگ‌سازی ایفای نقش می‌کنند.

* جامعه ما، جامعه‌ای قانون‌گریز است / مردم و مسئولان قانون را نقض می‌کنند

رئیس شعبه 74 دادگاه کیفری استان تهران ادامه داد: ما در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که قوانین به اشکال مختلف توسط مردم و مسئولان کشور نقض می‌شود. متأسفانه ما یک جامعه قانون‌گریز داریم و به عبارت بهتر اصولا فرهنگ حاکم بر جامعه ما فرهنگی مطیع قانون نیست.

تردست ادامه داد: از این رو تا زمانی که حکومت‌گران و فرهنگ عمومی ما قانون را مقدس نشمارد و این تقدس قانون در جامعه، فرهنگ و نهادینه نشود مشکل خواهیم داشت و نمی‌توانیم آمار جرم را پایین بیاوریم.

وی درباره اینکه عده‌ای از جرم‌شناسان معتقد هستند قوانین مربوط به «اسیدپاشی» بازدارندگی لازم را ندارند، گفت: ما در این زمینه خلأ قانونی نداریم. قوانین مربوط به حدود و قصاص ما از کتاب تحریرالوسیله حضرت امام خمینی (ره) گرفته شده است.

تردست افزود: قانون برای مجازات متهمان «اسیدپاشی» نه تنها قصاص عضو حتی اعدام را هم پیش‌بینی کرده است که جزو شدیدترین مجازات‌ها محسوب می‌شود.

* یک گالن 4 لیتری اسید سولفوریک فقط 10 هزار تومان !

محسنی، یک فروشنده محصولات شیمیایی در خیابان ناصرخسرو در گفت‌وگو با خبرنگار قضایی فارس در خصوص قیمت اسیدهایی که در بازار به فروش می‌رسد گفت: قیمت یک گالن 4 لیتری اسید سولفوریک بین 8 تا 10 هزار تومان است. اسید سولفوریک، اسید 96 درصد و خطرناک‌ترین اسید بین همه اسیدها است.

* هیچ محدودیتی برای فروش اسید وجود ندارد

این فروشنده در پاسخ به این سؤال که آیا مسئولان اخطاری برای فروش اسید به فروشندگان داده‌اند یا خیر گفت: در حال حاضر هیچ محدودیتی برای خرید اسید (چه خرد و چه عمده) وجود ندارد و هیچ‌کس برای فروش اسید و اینکه اسید را به چه کسانی بفروشیم، تذکری نداده است. شما می‌توانید به راحتی حتی یک بشکه اسید را تهیه کنید و آن را به صورت خرد بین عده‌ای دیگر بفروشید.

* از آزمایشگاه‌های مراکز آموزشی تا معادن طلا، خریداران انواع اسید هستند

وی درباره اینکه اصولا خریداران محصولات اسید را چه قشری تشکیل می‌دهند گفت: از آزمایشگاه‌های مراکز آموزشی و‌ سازندگان طلا گرفته تا فعالان عرصه معادن طلا، خریدار انواع اسید هستند و حتی برخی از انواع اسید نیز برای مصارف بهداشتی منازل استفاده می‌شود.

* تنها دغدغه مسئولان آلودگی و خطر آتش‌سوزی مواد شیمیایی و اسیدها است

محسنی، با بیان اینکه دغدغه مسئولان، آلودگی مواد شیمیایی و خطر آتش‌سوزی آنها است گفت: مسئولان به همین دلیل می‌خواهند محل فروش مواد شیمیایی را از خیابان ناصرخسرو به خارج از شهر منتقل کنند و گرنه اصلا نگران اینکه این مواد شیمیایی در اختیار افراد فاقد صلاحیت قرار گیرد نیستند.

* با 10 هزار تومان می‌توان آسیبی زد که میلیاردها تومان هم مرهم نیست

آمنه بهرامی، شاخص‌ترین قربانی «اسیدپاشی» در سال‌های اخیر است که سرانجام و تنها لحظاتی قبل از اجرای حکم قصاص مرد اسیدپاش اعلام رضایت کرد و روحیه بزرگ بخشندگی خود را به رخ این مرد تبهکار کشاند.

آمنه، جدای از اینکه قربانی اسیدپاشی شد، قربانی اهمال و کوتاهی مسئولان در اجرا و وضع قوانین هم شد. زخمی که بر پیکر آمنه نشست شاید کمتر از قیمت کنونی اسید هزینه داشته است اما قطعا با میلیاردها تومان هم نمی‌توان بینایی و چهره سوخته آمنه را به او برگرداند.

آمنه گذشت کرد، اما شاید اگر این حکم اجرا می‌شد می‌توانست به جای اقدامات بی‌ثمر برخی مسئولان، نقشی به‌سزا در کاهش و پیشگیری از وقوع مجدد این جرم داشته باشد.

مسئولان قضایی، انتظامی باید به این سؤال پاسخ دهند که چرا هیچ اقدامی برای محدود و ضابطه‌مند کردن فروش مواد شیمیایی در بازار تهران نمی‌کنند در حالی که بسیار مشخص است که اگر این اتفاق بیافتد و انواع اسید به راحتی و با قیمت بسیار ناچیز در اختیار مردم قرار نگیرد، دیگر شاهد این نیستیم که افراد برای انجام نقشه‌های شوم خود سراغ این راه بروند.

* قیمت یک گالن اسید برابر با یک ساندویچ

وقتی قیمت 4 لیتر از خطرناک‌ترین اسید موجود در بازار با قیمت یک ساندویچ برابری می‌کند و می‌توان آن را بدون هیچ محدودیتی به دست آورد، قطعا، دیگر کسی برای انجام نقشه‌ شیطانی خود سراغ سلاح غیرمجازی که مجازات‌های سنگین‌تری دارد، نمی‌رود. وقتی فرد تبهکار با استفاده از سلاح غیرمجاز ممکن است به اتهام محاربه به اعدام محکوم شود، پس یقینا سراغ استفاده آسان از ابزاری می‌رود که مسئولان قضایی هنوز برای اجرای مجازاتش سردرگم هستند.

* چرا مسئولان منتظر هستند تا وظایفشان به آنها گوشزد شود

اما معمولا این سوال برای ما و همه مردم مطرح است که چرا همیشه باید وظایف ذاتی مسئولان به آنها گوشزد شود تا یادشان بیاید که آنها هم وظیفه‌‌ای دارند؛ آیا باید منتظر ماند تا این اتفاقات ناخوشایند برای برخی مسئولان بیافتد تا به رگ وجدان، احساسات و وظیفه‌شناسی‌شان برخورد کند که باید فکری هم برای این وانفسا کنند.