مردم آزاری با زبان روزه ممنوع !
مردم آزارى (همسر آزارى و همسایه آزارى)
یكى از عوامل كاهش ابهت روزه ، مردم آزارى است . در دیدگاه اسلام مردم باید از یكدیگر خیر و نیكى ببینند نه شر و بدى . هر انسان با ایمانى موظف است، آئینه انسان مؤمن دیگر باشد و فقر و كاستى هاى زندگى او را رفع كند و وى را بیاراید: عن على (علیه‌السلام) قال : "المومن مرآة لانه یتامله فیسد فاقته و یجمل حالته"(1)
بر این اساس هر گونه مردم آزارى باعث سقوط آبروى روزه دار مى باشد، اعم از آزار افراد داخل منزل، داخل كوچه، همسایگان ، داخل شهر داخل نظام حكومتى .
روزه داشتن، مساله مهمى است، ولى مهمتر از آن، انجام روزه برتر است؛ روزه اى كه از آن به عنوان روزه خاص الخاص یاد كردیم . بر این اساس پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرموده : روزه با ارزش نصیب چند دسته نمى شود؛ از جمله : كسى كه مخالفت امام حق را مى كند و عبدى كه مولایش فرمان نمى برد؛ و زنى كه نسبت به شوهرش ناشزه است و حقوق وى را مراعات نمى كند، مگر آنكه توبه نماید و نیز فرزندى كه عاق والدین است .(2) هم چنین فرمودند: هر زنى كه شوهر خود را با زبان بیازارد، خدا اعمال نیك و حسنات او را نمى پذیرد، مگر آن كه شوهرش از وى راضى شود؛ هر چند كه روزها روزه بگیرد و شب ها را به عبادت به سر ببرد و البته در رابطه با اعمال شوهر نیز، این چنین است اگر در حق همسر خود ستم روا دارد(3).
آن حضرت در رهنمودى دیگر فرمود: هر زنى شوهرش را آزار دهد، نماز و اعمال نیك وى را خدا قبول نمى كند هر چند تمام دهر را روزه بگیرد مگر اینكه شوهرش را از خود راضى نماید. براى شوهر نیز مساله از همین قرار است اگر همسرش را اذیت كند و نسبت به وى ظلم نماید(4). همچنین فرمودند: هر كس همسر خود را بدون جهت بیازارد من در قیامت دشمن او خواهم بود(5).
هنگامى كه معاذ جبل ، یكى از صحابه پیامبر (صلی الله علیه و آله) از شام بازگشت ، به آن حضرت گزارش داد كه جمعى از نصارى را دیدم در مقابل اسقف ها و رهبران مذهبى خود، سجده مى كردند، و نیز گروهى از یهودیان را دیدم در برابر احبار و بزرگان دینى خود سجده مى نمودند. از آنان راز اعمال شان را سؤ ال كردم ، پاسخ دادند: هذه تحیة الانبیاء این نوعى احترام و گرامى داشت پیامبران است .
دو نكته از احادیث فوق به دست مى آید: اول آنكه سجده اختصاص به خدا دارد و دوم آنكه احترام به شوهر از حقوق خانوادگى و داراى اهمیت ویژه اى مى باشد
من با شنیدن سخنان آنان ، دریافتم كه ما باید در برابر پیامبر خود بیشتر سجده كنیم . پیامبر اكرم (صلی الله علیه و آله) فرمودند: آنان انبیاء خود را تكذیب كردند، كتاب او را تحریف نمودند، سپس افزودند: اگر كسى را اجازه داده بودم تا در برابر دیگرى غیر خدا سجده كند، به زن دستور مى دادم تا در برابر شوهر خود سجده كند(6). او اضافه كرد؛ به خاطر حق بزرگى كه شوهر بر همسر خود دارد. آنگاه افزود: زن ، شیرینى ایمان به خدا را نمى چشد، جز آن كه حق شوهر خود را ادا كند(7). مردى از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) خواست تا كارى كند كه بر یقین او افزوده شود و مساءله اجابت درخت و حركت به سوى رسول خدا (صلی الله علیه و آله) و باز گشت دوباره آن بر سر جاى خود پیش آمد، سپس رسول خدا (صلی الله علیه و آله) به او فرمود: اگر بنا بود كه دستور دهم ، كسى در برابر دیگرى غیر خدا سجده كند، به زن دستور مى دادم تا در برابر شوهر خود سجده كند(8). همچنین آن حضرت در بیانى دیگر فرمودند: برترین اعمال زن ، فرمان بردارى از شوهر است(9).
امیرالمؤ منین (علیه‌السلام) فرمود: جهاد زن ، خوب شوهر دارى كردن است(10). ام سلمه همسر رسول خدا (صلی الله علیه و آله) به نقل از پیامبر اكرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: ایما امراة ماتت و زوجها عنها راض دخلت الجنة .(11)همچنین رسول اكرم (صلی الله علیه و آله) در جاى دیگر فرمود: نماز زنى كه در مقابل شوهر خود تمرد و نافرمانى مى كند، قبول نیست .(12)
دو نكته از احادیث فوق به دست مى آید: اول آنكه سجده اختصاص به خدا دارد و دوم آنكه احترام به شوهر از حقوق خانوادگى و داراى اهمیت ویژه اى مى باشد.
عایشه به پیامبر اكرم (صلی الله علیه و آله) عرض كرد: چه كسى بر گردن زن ، حق بیشترى دارد؟ پیامبر (صلی الله علیه و آله) پاسخ داد: شوهرش . عایشه پرسید: چه كسى بیشتر به گردن شوهر حق دارد؟ پیامبر اكرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: مادرش .
یكى از مسائل اساسى در باب ازدواج ، دقت در انتخاب همسر است كه سهل انگارى در این عرصه پشیمانى جانكاهى را در پى دارد.
پیامبر اكرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: خوب همسایه دارى كردن موجب افزایش رزق و روزى مى شود، بنابراین كسى كه حق همسایه اش را تلف كند، از ما نیست .
امیرالمومنین (علیه‌السلام) فرمود: حریم مسجد چهل ذراع و حریم همسایگان چهل خانه ، از چهر طرف است .(13)
كیفر همسایه آزارى
پیامبر اكرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: هر كس به اندازه یك وجب از زمین نسبت به همسایه خود خیانت كند، خداوند آن را طوقى در گردن وى قرار مى دهد، مگر اینكه توبه كند و برگردد.(14) همچنین فرمود: كسى كه همسایه اش را اذیت كند، خداوند بوى بهشت را بر وى حرام مى كند، و جایگاه او جهنم است ... و هر كس كه حق همسایه اش را تلف كند از ما نیست .(15)
مردى خدمت رسول خدا (صلی الله علیه و آله) مشرف شد و عرض كرد: همسایه ام آزارم مى دهد. رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: صبر كن و عكس العمل نامناسب نشان مده صبر تو باعث مرگ اوست ؛ چیزى نگذشت دوباره آمد و گفت : همسایه مرد.
اهمیت حرمت همسایه
پیامبر اكرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: جبرئیل امین پیوسته مرا نسبت به رعایت حقوق همسایه توصیه و سفارش مى كرد تا آنجا كه گمان كردم همسایه از همسایه ارث مى برد. به پیامبر عرض شد: آیا همسایه غیر از زكات در مال همسایه اش حق ندارد. فرمود: بله ، بنابراین كسى شب سیر بخوابد و همسایه مسلمانش گرسنه باشد به من ایمان نیاورده است .(16)
امام هفتم (علیه‌السلام) فرمود: كسى كه از ریختن آبروى مردم خوددارى مى كند، خدا در قیامت از ریختن آبروى او خوددارى مى نماید
امام صادق (علیه‌السلام) فرمود: خوب همسایه دارى كردن باعث افزایش رزق و روزى مى شود در حدیث آمده است كه همسایه خوب فقط كسى نیست كه همسایه خود را نیازارد، بلكه همسایه خوب كسى است كه همسایه اش را تحمل كند.(17)
تواضع وزیر
على بن یقطین ، وزیر معروف هارون الرشید كه از شیعیان خالص امام هفتم (علیه‌السلام) بود و بر اساس توصیه هاى آن حضرت به دربار هارون راه یافته بود و حتى آیین و كیش مورد اعتماد خود را آشكار نمى كرد و در تقیه ، زندگى مى كرد، در مدینه ، دور از چشمان جاسوسان هارون ، به سراغ امام هفتم (علیه‌السلام) آمد، امام او را به حضور نپذیرفت .فرداى آن روز، به گونه اتفاق و تصادف ، امام (علیه‌السلام) را در بازار زیارت كرد و، و راز به حضور نپذیرفتن شب گذشته را جویا شد.
امام پاسخ داد: به خاطر آن كه دل شیعه ما را شكستى و او را راه ندادى و حاجت او را برآورده نكردى ، و مشكل او را حل ننمودى و تا رضایت او جلب نشود، تو را به حضور نمى پذیریم . على بن یقطین عرض كرد: اكنون او در مكان دور دستى زندگى مى كند. امام (علیه‌السلام) فرمود: شب هنگام در كنار قبرستان بقیع مركبى در انتظار توست ، سوار شو و به دیدار او برو و رضایت وى را جلب كن ، على بن یقطین طبق دستور امام (علیه‌السلام) با مركب غیبى به در خانه ابراهیم جمال در بصره رسید، و از وى طلب رضایت كرد و برگشت و پس از آن امام او را به حضور پذیرفت .
ما كه همیشه تقاضاى دیدار امام زمان (علیه‌السلام) را داریم ، آیا با توجه به هتك حرمتها و تهمتها، افتراها، شایعه سازیها و دروغ پراكنى هایى كه به آنها عادت كرده ایم ، مى توانیم به آرزوى خود برسیم ؟ آیا موانع را رفع كرده ایم ؟ آیا در صدد رفع آن ها هستیم ؟ موانع فوق گاهى به صورت رد حاجت مؤمنان و گاهى به صورت اذیت و آزار و زمانى هم به صورت نادیده انگاشتن آبروى آنان است .
امام هفتم (علیه‌السلام) فرمود: كسى كه از ریختن آبروى مردم خوددارى مى كند، خدا در قیامت از ریختن آبروى او خوددارى مى نماید.(18)
بیاییم در این ماه مبارک تلاش خود را جهت خودسازی خود برای آزار نرساندن به خانواده و همسایه داشته باشیم. تا بتوانیم استفاده کاملی از روزه داری خود ببریم.
پی نوشت ها:
1. بحار الانوار، ج 74، ص 414.
2. خیابانى ، وقایع الایام ، صیام ، ص 431؟
3. ر.ك : رضى الدین طبرسى ، مكارم الاخلاق ، ج 2، ص 368.
4. همان .
5. ر.ك : رى شهرى ، میزان الحكمه ، ج 4، ص 287.
6. ر.ك : حاكم ، مستدرك ، ج 4، ص 190، 192، 193، چاپ بیروت ، دارالكتب العلمیه .
7. همان .
8. همان .
9. احقاق الحق ، ج 19، ص 122.
10. نهج البلاغه ، حكمت شماره .
11. مستدرك ، ج 4، ص 193.
12. مستدرك ، ج 4، ص 193.
13. الخصال : ص 544. ح 20، وسایل الشیعة : ج 5، ص 202، ح 6331.
14. بحار الانوار: ج 7، ص 214، ح 116 و ج 76، ص 361، ح 30.
15. همان .
16. سفینة البحار، جور.
17. سفینة البحار، جور.
18. تحف العقول ، فصل امام هفتم .
بخش عترت و سیره تبیان
منبع:
صفاى باطن در پرتو رمضان
سید محمد شفیعى
پاسخ با نقل قول
علاقه مندی ها (بوک مارک ها)