تماشاي آسمان توسط تلسکوپي مجازي به قطر زمين


تلسکوپ راديويي «آرسيبو» به جمع ديگر تلسکوپ‌هاي آمريکاي شمالي و جنوبي، اروپا و آفريقا پيوست تا اين تلسکوپ‌ها با رصد همزمان خود از يک نقطه آسمان، تلسکوپي مجازي را به قطر 11 هزار کيلومتر تشکيل دهند.

به گزارش سرويس علمي خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، همه اين تلسکوپ‌ها عضو پروژه اکسپرس هستند و روز 22 ماه مي (دوم خرداد ماه) اولين رصد خود را بر مبناي روش‌هاي تداخل‌سنجي انجام دادند.

در اين روش چند تلسکوپ راديويي از نقاط مختلف زمين يک منطقه از آسمان را به طور همزمان رصد مي‌كنند. حاصل کار نوعي تلسکوپ مجازي با قطري برابر حداکثر فاصله تلسکوپ‌ها از يکديگر خواهد بود. اين روش که «تداخل سنجي با خط مبناي بسيار بزرگ» نام دارد، قادر است تصاويري با کيفيت 100 برابر بهتر نسبت به تلسکوپ‌هاي عادي از منابع راديويي کيهاني توليد كند.

نتايج رصدي اين تلسکوپ مجازي غول‌ پيکر بلافاصله به بلژيک ارسال شد تا در کنفرانس شبکه‌هاي آموزشي و تحقيقاتي قاره اروپا نمايش داده شود.

تيم تحقيقاتي تلسکوپ «آرسيبو» ارائه نتايج را بسيار موفقيت آميز ارزيابي کرد. زيرا نرخ ارسال داده به مرکز پردازش سيگنال­هاي دريافتي از اين تلسکوپ مجازي در موسسه مشترک در اروپا، چهار برابر بيشتر از ميزاني بود که قبلا توسط اين تيم در تلسکوپ «آرسيبو» حاصل شده بود.

مدير JIVE معتقد است: «اين نتايج در پيشبرد نجوم راديويي بسيار حائز اهميت هستند. اين دست­آوردها نه تنها نشان مي­دهند که تلسکوپ­هاي آينده را مي توان طي همکاريهاي بين المللي شکل داد، بلکه مي­توان آن­ها را درست به مانند ابزارهاي عادي به کار گرفت با اين تفاوت که اندازه آن‌ها در اندازه‌هاي ابعاد کره زمين است.»

به نوشته نجوم، پروژه EXPReS، که بودجه آن توسط اتحاديه اروپا تامين شده است، قصد دارد تا در نهايت 16 عدد از حساس ترين تلسکوپ هاي راديويي سراسر جهان را به پردازنده مرکزي واقع در JIVE متصل كند و به اين ترتيب يک شبکه VLBI (تداخل‌سنجي با خط مبناي بسيار بزرگ) واقعي ايجاد كند.

اين روش جايگزين روش قديمي تر انتقال داده به کمک جا به جايي هارد ديسک‌هاي رايانه‌يي خواهد شد. در نتيجه اين شيوه جديد، منجمان قادر خواهند بود تا پس از گذشت تنها چند ساعت و نه چند هفته، به نتايج رصدها دست يابند.