طایفه قاجار

«649 ق / 1295 م«

طایفه قاجار منسوب به قاجار نویان، از سرداران مغول است که در عهد غازان خان مى‏زیست. دسته‏هاى مختلف این طایفه پس از انقراش دولت ایلخانان، در ممالک ارمنستان و شام مسکن گزیدند، و مانند سایر قبایل ترک به تاخت و تاز و غارتگرى مشغول بودند. امیر تیمور گورکان، پس از لشکرکشى به روم »آسیاى صغیر« و شام، در سال 803 ق / 1401 م، هنگامى که به ایران باز مى‏گشت، جمعى از طوایف ترکمان را که در شام و ارمنستان و آسیاى صغیر به سر مى‏بردند، با خود به ایران آورد، که طوایف روملو، شاملو، و قاجار از آن جمله بودند.

از طایفه قاجار جمعى به ترکستان بازگشتند و گروهى در اطراف گنجه و ایروان و حدود قراباغ سکنى گزیدند. هنگامى که شاه اسماعیل اول، در آغاز کار خویش، از لاهیجان به آذربایجان آمد و به جمع مریدان پدر پرداخت، گروهى از سران طایفه قاجار نیز به او پیوستند و در زمره صوفیان قزلباش درآمدند و در دوران پادشاهى خاندان صفوى، به مقامات و منصبهاى عالى رسیدند.

شاه عباس اول این طایفه را به سه گروه تقسیم کرد؛ گروهى را به نواحى مرو و شمال خراسان فرستاد، تا در برابر حمله‏هاى ازبکان و ترکمانان مقاومت کنند؛ گروه دیگرى را در حدود قراباغ و شمال رود ارس، در مقابل طوایف لزگى قرار داد، و دسته سوم را در گرگان »= استراباد« گذاشت.

این طایفه چه در عهد صفوى و چه بعد از آن در تاریخ ایران نقش عمده‏اى ایفا کردند؛ و در یک دوره نیز عده‏اى از آنان به تاج و تخت ایران دست یافتند.