گریه؛ سلامتى یا استرس؟

هنگامى كه شما براى پاك كردن اشك هایتان به بیش از یك دستمال كاغذى احتیاج پیدا مى كنید چه اتفاقى در زندگى تان روى داده است؟

براى همه آدمها زمانى پیش می آید كه گریه كنند، تعدادى از ما با دیدن مراسم ازدواج بغض مى كنیم و اشك در چشمانمان جمع مى شود یا با دیدن جشن ازدواج در یك فیلم ممكن است به گریه بیفتیم. نخستین روزى كه كودك مان مى خواهد به مهد كودك برود یا روزی كه فرزند 18 ساله مان خانه را به قصد رفتن به دانشگاه ترك مى كند ما شروع به گریه كردن مى كنیم؛ و هستند وقت هایى كه زندگى دستخوش ناملایمات مى شود و ما گریه مى كنیم.

هنگامى كه به دیدن دوستى مى رویم كه به سختى بیمار شده یا چیز یا شخص مهمی را ازدست مى دهیم، بى اختیار اشك مى ریزیم. بعضى از ما زمانى كه یك مورد خاص احساسى را تجربه مى كنیم به یكباره بغضمان مى شكند و شروع به گریه كردن مى كنیم یا هنگامى كه از دست همسرمان عصبانى هستیم یا زمانى كه سخت هیجان زده شده ایم، باز هم گریه است كه وجودمان را فرامى گیرد.

روان شناسان مى گویند، اشكها ممكن است به جاى واژه ها به كار بیایند. هنگامى كه نمى توانیم احساس درونى خود را بیان كنیم، آن زمان است كه منفجر مى شویم و اشك مى ریزیم.

خوشى و اندوه

اولین و ساده ترین نتیجه گریه كردن این است كه چشمان ما مرطوب نگه داشته مى شوند و حركت حدقه چشم راحت تر انجام مى گیرد.

اشك تركیبى است از آب و كلرید سدیم. اما با اضافه شدن احساسات و عواطف به واكنش بدن و این فرمول به طوركلى تغییرمى كند.

هنگامى كه شما خوشحال هستید و از خوشحالى گریه مى كنید اشك شما داراى مقدار كمى از هورمون استرس است و همین باعث مى شود كه یك سیستم عصبى مجزا واكنش نشان دهد. فشار خون شما، ضربان قلبتان و میزان انرژى تان افزایش پیدامى كند درحالى كه احساساتى مانند عصبانیت و خصومت در بدن شما كاهش مى یابد.

تمامى این تغییرات موقتى هستند و به محض اینكه شما دست از گریه كردن بردارید وضعیت بدن شما به حالت عادى برمى گردد.
هنگامى كه به دلیل مسائل و مشكلات ناراحت كننده و غم انگیز گریه مى كنید دراین زمان اشك شما داراى مقدار زیادى هورمون استرس است و به همین دلیل شما احساس آشفتگى و هیجان بیشترى مى كنید.

اما هنگامى كه این بحران رد شود میزان ترشح هورمون كم شده و شما حالتى از رهایى و آرامش را تجربه مى كنید زیرا وضعیت فیزیكى و روانى بدن شما به حالت اولیه برگشته است به همین دلیل این نوع از گریه كردن را «گریه خوب» مى نامند.
اگر شما نتوانید مشكل خود را حل كنید ممكن است حساس و آسیب پذیر شوید و هرچندوقت یكبار گریه شما قطع شود و دوباره شروع به گریه كردن كنید.

گریه كردن به مدت طولانى دلایل زیادى دارد. شاید شما یكسرى از خاطرات را براى خود به صورت مداوم مرور كنید یا اینكه روى یك مسأله خاص و ناراحت كننده زمانى كه سیستم ایمنى بدن شما ضعیف مى شود، تمركز مى كنید.
گریه كردن مفرط و بى اندازه شما نشانه آن است كه شما احتیاج دارید دیگران به نگرانى هایتان توجه كنند و راه حلى براى آن بیابند.

آیا گریه كردن یك خصیصه زنانه است؟

در تحقیقات انجام شده بیش از 80 درصد از زنان گفته اند كه حداقل در یك سرى از موقعیت هاى خاص گریه مى كنند و تقریباً 20 درصد گفته اند كه به ندرت گریه مى كنند.
اما درمورد مردان، 26 درصد از آنان اعتراف كرده اند كه در شرایط خاص و ویژه اى گریه مى كنند و تقریباً 65درصد از آنها گفته اند كه تا به حال گریه نكرده اند.
اگرچه ممكن است ما به نتیجه این بررسى به حالت شك و تردید نگاه كنیم اما باید قبول كرد كه اصولاً مردان كمتر مستعد گریه كردن هستند ولی البته همیشه این طور نیست.

تحقیقات نشان داده است كه نوزادان دختر و پسر به یك اندازه گریه مى كنند و دلیل گریه كردن آنها نیز یكسان است، ممكن است گرسنه یا خسته باشند. شاید درد دارند یا خودشان را خیس كرده اند یا بداخلاق شده اند. اما بزرگترها درمورد پسرها اغلب رفتارى مى كنند كه باعث مى شود اشك نریزند و به این دلیل است كه یك پسر بزرگ هیچوقت گریه نمى كند!
همچنین مطالعات نشان مى دهد بچه ها در این زمینه دنباله روى پدر و مادر خود هستند. البته دقیقاً مطابق با جنسیت آنها، به این معنى كه وقتى پسرى ببیند كه پدرش سعى مى كند جلوى گریه خود را بگیرد او نیز تلاش مى كند كه همین كار را بكند.

ارتباط گریه كردن با هورمون ها

دلایل دیگرى نیز مثل تغییرات هورمونى در زنان باعث مى شود تا آنها بیشتر گریه كنند. زنان قبل از قاعدگى بسیار حساس و زودرنج مى شوند. همچنین در دوران باردارى یكسرى تغییرات غده هاى درون ریز در آنها به وجود مى آید، همین تغییرات هورمون استروژن و پروژسترون مستقیماً روى واكنش هاى شیمیایى بدن تأثیر مى گذارند كه این مواد شیمیایى ارتباط مستقیم با بخش حسى و روانى زنان دارند.

ترشح هورمون استرس كه كورتیزول نام دارد زیاد مى شود و مقدار هورمون اكسى توزین كه یك هورمون تسكین دهنده است پایین مى آید و روى مواد شیمیایى درون مغز تأثیرمى گذارد. با تمام دلایلى كه ذكر شد جاى تعجب نیست كه چرا زنان بیشتر از مردان گریه مى كنند.
اما اگر فكر مى كنید كه الآن زمان خوبى براى گریه كردن نیست و شما مى خواهید قبل از اینكه اشك شما سرازیر شود جلوى آن را بگیرید فقط كافى است آرام باشید و یك نفس عمیق بكشید و به خودتان بگویید من دارم تمام تلاشم را مى كنم و مطمئن هستم كه نتیجه مى دهد.

آیا شما زیاد گریه مى كنید؟

اینكه زنان خیلى گریه مى كنند كاملاً طبیعى است اما گریه هاى بیش ازحد و مفرط ممكن است نشان دهنده استرس و یا افسردگى شدید باشد كه بعضى ازنشانه هاى آن در ذیل آمده است.

1- زمانى كه شما به دلیل چیزهاى خیلى كم اهمیت و ناچیز شروع به گریه كردن بكنید مثل زمانى كه در ترافیك مانده اید.

2- وقتى كه انتظار چیزى را ندارید، درهم مى ریزید. به عنوان مثال در مقابل رئیس خودتان یا درمقابل معلم فرزندتان.

3- هركار مى كنید نمى توانید جلوى گریه خود را بگیرید.

4- هنگامى كه گریه مى كنید احساس ناامیدى و یأس دارید.

5- زمانى كه گریه كردن شما رابطه مستقیم داشته باشد با ناتوانى شما در انجام امور روزمره زندگى؛ یا هنگامى كه در زندگى با یك مانع مواجه مى شوید و یا وقتى كه با فرزندتان مشاجره و نزاع مى كنید.

اگر زمانى كه دراین شرایط قراردارید گریه مى كنید پس بهتر است اول دلیل و ریشه اضطراب و نگرانى خود را پیداكنید و از مشاور كمك بگیرید. تكنیك هاى مقابله با استرس مانند مدیتیشن به شما كمك خواهدكرد كه احساس آرامش كنید و حالتان بهتر شود.

مهسا مقدمى