یکی از ویژگی های خنده زیبا، دندان های تمیز و براق است که با درخشندگی خود، باعث جلا و هرچه زیباتر شدن آن می شود، به همین دلیل، برخی به خاطر داشتن دندان های جرم گرفته و نازیبا، از خندیدن در جمع پرهیز و سعی می کنند به این وسیله دندان های خود را از نظرها پنهان کنند.
دکتر علیرضا کریمی مجرد، جراح دندانپزشک و متخصص بیماری های دهان و دندان در این باره به «جام جم »می گوید: پروتئین های موجود در غذا، بزاق و لاشه سلول های مرده بافت های مختلف دهان همراه با باکتری های موجود در دهان، به طور معمول پلاک هایی را روی دندان ها تشکیل می دهند که اگر روزانه از سطح دندان ها تمیز نشوند، املاح موجود در بزاق و مواد غذایی بر روی آنها رسوب کرده و منجر به ایجاد جرم دندانی آهکی و سخت می شود.
به گفته این دندانپزشک، پلاک ها براحتی با مسواک و نخ دندان تمیز می شوند، اما جرم با مسواک از بین نمی رود و برخی از نواحی دندان ها که معمولا کمتر مسواک می شوند و در مجاورت دهانه مجرای غدد بزاقی هستند، بیشتر جرم می گیرند.
کریمی مجرد با اشاره به این که عادات غذایی، روش مسواک زدن و نحوه قرار گرفتن دندان ها در تشکیل سریع تر جرم تاثیر بسزایی دارد، می گوید: بخشی از جرم بر روی سطح دندان و قسمتی بین دندان و لثه در شیار لثه ای قرار دارد که براحتی قابل مشاهده نیست.
وی خاطرنشان می کند: جرمی که روی دندان تشکیل می شود، به مرور زمان سبب التهاب و تورم لثه ها شده و از آنجا که حاوی مقادیر بسیار بالایی از باکتری های بیماری زاست، عفونت لثه ها و پوسیدگی های دندانی را درپی دارد.
طبق بررسی های صورت گرفته، اثرات التهابی لثه ها اغلب بدون درد است و فرد متوجه اثر تخریبی جرم روی لثه ها نمی شود، ولی با شروع التهاب و عفونت، لثه ها و متعاقب آن استخوان نگه دارنده ریشه تحلیل رفته و در نتیجه لقی دندان را ایجاد می کند.
● آیا جرم گیری، دندان را خراب می کند؟!
دکتر کریمی مجرد در این باره اظهار می کند: متاسفانه باورهای غلطی میان مردم کشور ما نسبت به جرم گیری وجود دارد که مثلا جرم گیری باعث نازک شدن مینا، لقی دندان، فاصله بین دندان ها و … می شود که همگی ناشی از تلقی های غلط عامیانه است.
وی می افزاید: اساس کار دستگاه جرم گیری براساس لرزش هایی است که با نوساناتی ضربه هایی کوتاه به جرم وارد کرده و باعث خرد شدن این رسوبات آهکی و شستشوی آن با فشار آب می شود.
این متخصص بیماری های دهان و دندان می گوید: درواقع هنگامی که جرم روی دندان هاست، مثل لایه ای روی دندان را پوشش داده و از زیر باعث تحلیل لثه ها و عریان شدن ریشه می شود و وقتی فرد جرم گیری می کند، این لایه آسیب زا برداشته می شود و آن وقت تخریب ها آشکار می شود و ریشه عریان شده در اثر تحریکات سرما و گرما، حساسیت خود را برای مدتی کوتاه نشان می دهد و این باور غلط را به وجود می آورد که دندان ها در اثر جرم گیری تراشیده و خالی شده اند، در حالی که اساسا دستگاه جرم گیری قادر به تراش دندان نیست.
به گفته این جراح دندانپزشک، جرم ها به مرور و طی سال ها باعث تخریب لثه و استخوان نگه دارنده ریشه و سرانجام جایگزین آنها می شود که در اثر عقب نشینی لثه ها، بین دندان ها فضاهای خالی ایجاد می شود که این فضا توسط جرم پر می شود و در نهایت لقی دندان را در پی دارد.
دکتر کریمی مجرد با بیان این که ضرورت انجام جرم گیری با توجه به مضرات تجمع میکروب ها در آن (حدود ۲۰ تا ۴۰ درصد از جرم را میکروب ها تشکیل می دهند) و تخریب نسوج نگه دارنده دندان ها، اجتناب ناپذیر است، می گوید: استفاده از خمیر دندان های ضد جرم مفید نیستند، چراکه جرم با آنها از بین نرفته و فقط رنگ موجود بر روی آن را از بین می برد و از سویی دیگر این خمیر دندان ها به علت داشتن مواد ساینده با مقادیر بالا، باعث ایجاد خراش بر روی سطح دندان ها شده و خود تجمع باکتری ها روی سطح دندان را تسهیل می کند.
● چند توصیه
روش صحیح مسواک زدن تنها راه پیشگیری از تشکیل جرم است، این دندانپزشک در این خصوص تصریح می کند: جرم گیری سالی یک مرتبه توصیه می شود.
بنابراین اگر حین مسواک زدن متوجه شدید از لثه ها خون می آید، حتما باید به پزشک مراجعه کرد.
وی می افزاید: به ناحیه ای که خون می آید بیشتر مسواک بزنید و از خونریزی نترسید و اگر پس از جرم گیری به سرما و گرما حساس شدید، نگران نباشید، چرا که به مرور زمان رفع خواهد شد و برای رفع سریع آن می توان از خمیردندان های ضدحساسیت که پزشک توصیه کرده است، استفاده کنید.
کریمی مجرد تصریح می کند: استفاده از دهان شویه ها نیز تاثیری در پیشگیری از تشکیل جرم ندارند، بلکه فقط اثرات ضدمیکروبی دارند که آن هم استفاده مکرر آن توصیه نمی شود.