27: عدل مجسم
قال سلمان:
كانت فاطمة (سلام الله عليها) جالسة قدامها رحى تطحن بها الشعير و على عمود الرحى دم سائل و الحسين (عليه السلام) فى ناحية الدار يبكى. فقلت: يا بنت رسول الله دبرك كفاك و هذه فضه. فقالت (عليه السلام):
اوصانى رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) ان تكون الخدمة لها يوما ولى يوما فكان امس يوم خدمتها.
خرايج و جرايح: 530.
سلمان مى گويد:
- روزى ديدم - فاطمه (سلام الله عليها) نشسته و در پيش رويش آسيابى بود كه با آن جو آرد مى كرد و بر دسته آسياب خون جارى بود و حسين (عليه السلام) نيز در گوشه خانه گريه مى كرد. گفتم: اى دختر پيامبر دستانت تاول زده است در صورتى كه فضه حاضر است - و مى تواند كمك كند - فرمود:
پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) به من توصيه نموده كه يك روز او كار كند و يك روز من و ديروز نوبت او بوده است.
28: تنديس عفاف
قال ابو جعفر (عليه السلام):
فاطمة (سلام الله عليها) سيدة اهل الجنة
و كان خمارها الا هكذا
- و او مأبيده الى وسط عضده -
مكارم الاخلاق: 94.
امام باقر (عليه السلام) فرمود:
فاطمه (سلام الله عليها) بانوى زنان بهشتى است،
مقنعه او بلند و تا حد بازوانش بود.
فصل پنجم: انسان نمونه
29: الگوى صداقت
قالت عائشة:
ما رأيت احدا قط
اصدق من فاطمة (سلام الله عليها) غير ابيها (صلى الله عليه و آله و سلم).
مناقب ج 3. 341.
عايشه گفته است:
كسى را راستگوتر از فاطمه (سلام الله عليها) نديدم جز پدرش.
30: همدل و همراه
عن عائشة قالت:
ما رأيت احدا اشبه سمتا و دلا و هديا برسول الله فى قيامها و قعودها من فاطمة بنت رسول الله.
صحيح ترمذى ج 5: 499 ح 3898.
عايشه مى گويد:
كسى را نديده ام كه در خوش خلقى و رفتار و برخورد از فاطمه (سلام الله عليها) به پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) شبيه تر باشد. و در نشست و برخاست نيز كسى چون فاطمه (سلام الله عليها) همانند پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) نبود.
31: بر مزار شهيدان
عن أبى عبدالله (عليه السلام) قال:
ان فاطمة (سلام الله عليها) كانت تأتى قبور الشهدأ فى كل غداة سبت فتأتى قبر حمزة و تترحم عليه و تستغفرله.
امام صادق (عليه السلام) فرمود:
حضرت فاطمه (سلام الله عليها) هر صبح شنبه به سوى قبور شهيدان مى رفت و بر سر قبر حمزه مى نشست و براى او از خدا طلب و آمرزش ‍ مى كرد.
32: حفظ آثار شهيد
عن ابى جعفر (عليه السلام):
ان فاطمة (سلام الله عليها) بنت رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) كانت تزور قبر حمزة (صلى الله عليه و آله و سلم) ترمه و تصلحه و قد تعلمته بحجر
وفاء الوفاء 3: 932.
امام باقر (عليه السلام) فرمود:
فاطمه (سلام الله عليها) دختر پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) همواره به زيارت قبر حمزه مى رفت، و آن را با سنگ نشان گذاشته بود و به تعمير و اصلاح آن مى پرداخت.
33: تداكارت جبهه
قال الواقدى:
فخرج محمد بن مسلمة يطب مع النسأ و كن اربع عشرة امرأة قد جئن من المدينة يتلقين الناس. منهن فاطمة (سلام الله عليها) يحملن الطعام و الشراب على ظهور هن و يسقين الجرحى و يداوينهم.
شرح نهج البلاغه، 15: 36.
واقدى در گزارش جنگ احد مى گويد:
محمد بن مسلمه به همراه چهارده زن كه حضرت فاطمه (سلام الله عليها) نيز در ميان آنان بود، به قصد تداركات از مدينه به احد آمدند. آنان غذا و آب بر دوش خود حمل مى كردند و مجروحين را آب داده و مداوا مى كردند.
34: در خلوت غيب
سمعت أبا عبدالله (عليه السلام) يقول:
انما سميت فاطمة (سلام الله عليها) محدثة لان الملائكة كانت تهبط من السمأ فتناديها كما تنادى مريم بنت عمران فتقول:
يا فاطمة ان الله اصطفاك و طهرك و اصطفاك على نسأ العالمين يا فاطمة اقنتى لربك و اسجدى و اركعى مع الراكعين فتحدثهم و يحدثونها.
علل الشرائع: 216.
امام صادق (عليه السلام) فرمود:
فاطمه زهرا (عليه السلام) به آن جهت ((محدثه)) نام گرفت كه ملائكه از آسمان فرود مى آمد و او را صدا مى زد همانگونه كه مريم (عليه السلام) را ندا مى داد و مى گفت:
((اى فاطمه، خدا تو را برگزيد و پاكيزه ساخت و بر همه زنان عالم برترى داد. اى فاطمه همواره خدا را عبادت كن و براى او سجده نما و همراه با ركوع كنندگان به درگاه او ركوع كن)).
او با فرشتگان سخن مى گفت و آنان نيز با او سخن مى گفتند.
فصل ششم: در فراق جان
35: درد هجران
روى انها (عليه السلام) ما زالت بعد ابيها (صلى الله عليه و آله و سلم) معصبة الراس ناحلة الجسم منهدة الركن باكية العين محترقه القلب يغشى عليها ساعة بعد ساعة.
مناقب ج 3: 362.
مورخين گفته اند:
حضرت فاطمه (سلام الله عليها) پس از پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) پيوسته سرى بسته از شدت درد و جسمى نحيف و در خود فرو شكسته و چشمى گريان و قلبى سوخته داشت كه ساعت به ساعت از خود مى رفت و بى هوش مى شد.
36: در فراق عزيزان
عن أبى عبدالله (عليه السلام) قال:
البكائون خمسة: آدم، و يعقوب، و يوسف، (عليه السلام) و فاطمة (سلام الله عليها) بنت محمد (صلى الله عليه و آله و سلم) و على بن الحسين (عليه السلام).
... اما فاطمة (سلام الله عليها) فبكت على رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) حتى تأذى بها اهل المدينة فقالوا لها: قد اذيتنا بكثرة بكائك، فكانت تخرج الى المقابر - مقابر الشهدأ - فتبكى حتى تقضى حاجتها ثم تنصرف.
الخصال: 272، ح 15.
امام صادق (عليه السلام) فرمود:
گريه كنندگان - معروف تاريخ - پنج نفرند: آدم و يعقوب و يوسف (عليه السلام) و فاطمه زهرا (عليه السلام) و امام سجاد (عليه السلام) آنگاه حضرت صادق (عليه السلام) در بيان علت گريه آنان مى فرمايد:
... فاطمه (سلام الله عليها) نيز آنقدر بر فراق پدر گريست كه مردم مدينه به زحمت افتاده و گفتند: با گريه بسيارت ما را آزردى، او نيز ناچار به سوى مزار شهداى احد مى رفت و آنقدر گريه مى كرد تا آرام مى گرفت و بر مى گشت.
37: روايت فراق
عن أبى عبدالله (عليه السلام):
عاشت فاطمة (سلام الله عليها) لم تركاشرة و لا ضاحكة تأتى قبور الشهدأ فى كل جمعة مرتين الأثنين و الخميس فتقول:
هيهنا كان رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) و هيهنا كان المشركون.
كافى، 6: 561.
امام صادق (عليه السلام) فرمود:
حضرت فاطمه (سلام الله عليها) - پس از پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) - خندان و خوشحال ديده نشد. هر هفته دو بار - روزهاى دوشنبه و پنجشنه - بر سر تربت شهيدان احد مى آمد. آنگاه - به ياد خاطرات گذشته - مى گفت: پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) در اينجا مستقر بود و مشركين در آنجا.
38: ياد و ياد آوران
عن أبى عبدالله (عليه السلام) قال:
ان فاطمة (سلام الله عليها) مكثت بعد رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) خمسة و سبعين يوما و كان دخلها حزن شديد على ابيها و كان يأتيها جبرئيل فيحسن عزائها على ابيها و يطيب نفسها و يخبرها عن ابيها و مكانه و يخبرها يما يكون بعدها فى ذريتها و كان على (عليه السلام) يكتب ذلك.
كافى ج 1: 458.
امام صادق (عليه السلام) فرمود:
حضرت فاطمه (سلام الله عليها) پس از پيامبر فقط 75 روز زنده بود و در اين مدت غم جانكاه فراق پدر او را رنج مى داد. بهمين خاطر جبرئيل مى آمد و او را تسلى مى داد و با سخنان و خبرهائى كه از موقعيت و مكان پدرش ‍ مى داد به او آرامش مى بخشيد و گاهى نيز از حوادث آينده و زندگى و سرنوشت فرزندانش براى او سخن مى گفت و على (عليه السلام) همه آنها را مى نوشت.
29: بانوى مظلوم
قال على (عليه السلام):
ان فاطمة بنت رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) لم تزل مظلومة من حقها ممنوعة و عن ميراثها مدفوعة لم تحفظ فيها وصية رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) و لا روعى فيها حقه و لا حق الله عزوجل
و كفى بالله خاكما و من الظالمين منتقما.
امالى شيخ طوسى: 155.
حضرت على (عليه السلام) فرمود:
فاطمه دختر پيامبر همواره مظلوم بود و از حق خود وارث پدر محروم گرديد و درباره او به توصيه پيامبر عمل نشد و حق پيامبر و خداى بزرگ نسبت به فاطمه مراعات نشد و خدا به عنوان داور و انتقام گيرنده از ستمگران كافى است.
40: جاويدان
أتينا عبدالله بن موسى بن عبدالله بن حسن بن حسن بن على بن أبى طالب (عليه السلام) فسألته عن أبى بكر و عمر، فقال: اجيبك بما اجاب به جدى عبدالله بن الحسن، فانه سئل عنهما فقال:
كانت امنا صديقة، ابنة نبى مرسل،
و ماتت و هى غضبى على قوم
فنحن غضاب لغضبها.
شرح نهج البلاغه، 6: 49.
راوى مى گويد: نظر يكى از نوادگان امام حسن مجتبى (عليه السلام) را نسبت به ابوبكر و عمر پرسيدم، او گفت:
اتفاقا كسى از جدم - عبدالله بن حسن - همين سؤال را پرسيد و او در جواب گفت:
مادرم زنى راستگو و دختر پيامبر خدا بود كه در حال خشم بر عده اى از دنيا رفت و ما نيز به خاطر خشم او همچنان در خشم هستيم.