کتابخانه مجلس شورای اسلامی
آدرس: میدان بهارستان
کتابخانه مجلس شورای اسلامی یکی از نهادهای فرهنگی و تاریخی کشور است که قدمت آن به سال۱۳۰۴ ه.ش ، می‌رسد. دوران حیات کتابخانه را می‌توان به چهار دوره تقسیم کرد. دوره اول، دوره‌ای است که کتابخانه در ساختمان قدیم با شرایط ساده و متناسب با امکانات آن روز تأسیس شد. این دوره از نظر زمانی از زمان پیشنهاد تأسیس کتابخانه در اوایل مجلس دوم، در سال۱۳۲۷ ه.ق، تا افتتاح رسمی آن در ساختمان قدیم ، واقع در قسمت شرقی مجلس، در سال ۱۳۴۴ه.ق، را شامل می‌شود. دوره دوم از افتتاح و آغاز کار رسمی در سال ۱۳۰۴، تا انتقال آن به ساختمان فعلی، دوره سوم از افتتاح کتابخانه در ساختمان جدید و گشایش آن در ۱۷ بهمن سال۱۳۴۱ ، تا انقلاب اسلامی است و دوره چهارم از شروع انقلاب تا زمان حال است. طرح کتابخانه نیز از ارباب کیخسرو شاهرخ است.
در آغاز، پیش از افتتاح در مکان جدید، کتاب‌هایی که به صورت خریداری یا اهدا برای مجلس می‌رسید، در دو اتاق کوچک و تودرتو در قسمت شرق حوض خانه نگه‌داری و در چند قفسه چوبی چیده می‌شد. درسال ۱۳۰۲، کتابخانه از جایگاه موقت خود (حوض خانه) به ساختمانی در قسمت شرقی مجلس انتقال یافت و در سال ۱۳۰۴، زیر نظر یوسف اعتصام‌الملک آشتیانی گشایش یافت. ساختمان قبلی کتابخانه شامل قرائت خانه، دفتر مدیر و کارکنان و سه اتاق کوچک مخزن کتاب‌ها بود. بعدها به دستور رئیس وقت مجلس، سردار فاخر حکمت، در قسمت جنوبی باغ بهارستان زمینی به مساحت ۱۲۰۰ مترمربع در نظر گرفته شد.
نخستین دفترهای ثبت نشان می‌دهد که علاوه بر تعدادی کتاب که به صورت پراکنده خریداری شد و یا به وسیله ناشران و مؤلفان از داخل و خارج کشور به کتابخانه اهدا گردید، ۲۰۲ جلد از کتاب‌های میرزا ابوالحسن جلوه و ۱۰۱۹ جلد از کتاب‌های احتشام‌السلطنه محمود علامیر، رئیس دوره‌های اول و دوم مجلس، نخستین کتاب‌های کتابخانه را تشکیل داده است.
در حال حاضر، در قسمت جنوبی باغ بهارستان، زمینی به مساحت ۱۲۰۰ مترمربع به کتابخانه اختصاص داده شده است که ساختمانی مجهز به تمام وسایل و چهار طبقه است. این ساختمان پنج مخزن کتاب با گنجایش بیش از ۱۰۰۰۰۰ کتاب، و سالن مطالعه، سالن نمایشگاه، پنج اتاق برای کارمندان و سالنی برای دایره میکرو فیلم دارد. مخزن شرقی خاص کتب لاتین و مخزن غربی خاص انتشارات سازمان ملل است. طبقه دوم ( همکف) شامل سالن مطالعه و اتاق تحقیق و مخزن کتب خطی و مجموعه‌های اهدایی است. طبقه سوم نیز شامل مخزن کتب چاپی فارسی و عربی است و طبقه چهارم مخزن نشریات ادواری و سالن نمایشگاه است.
کتابخانه در حال حاضر، با ۱۶۵۰۰ کتاب خطی و ۱۵۷۰۰۰ کتاب چاپی و مجموعه نسبتاً کاملی از نشریات ادواری، یکی از کتابخانه های معتبر و مهم ایران به شمار می‌رود. قدیمی‌ترین نسخه خطی کتابخانه، قرآن‌مجید مربوط به قرن سوم یا چهارم هجری و به خط نسخ است. نسخه‌های بسیاری نیز از قرن‌های پنجم و ششم در کتابخانه موجود است. مجموعه انتشارات ادواری در نوع خود بی‌نظیر است و در بردارنده اولین نشریات منتشر شده از عهد ناصری، نشریات دوران انقلاب مشروطه و شب نامه‌ها و نشریه های دوران انقلاب اسلامی است. از مجموعه‌های نفیس این بخش، مجموعه شب نامه‌های سال ۱۳۲۸ ه.ق، و مجموعه‌های اهدایی احتشام‌السلطنه، پارسیان هند، سیدمحمد طباطبایی، نجم‌الدوله فیروز لالانی، اسدآبادی، امام‌جمعه خویی، دکتر متین دفتری، تقوی، رهی معیری، جعفر سلطان‌القرایی، هلاکو رامبد، نورالدین امامی، محتشم نوری، غلامحسین سرود، نورالدین مدرسی چهاردهی، کریم کشاورز، علی‌اکبر پروانه، عبدالحمید معرفت و خاندان معزی دزفولی است. اسناد تاریخی شامل نامه‌ها، فرمان‌ها، قراردادها، اسناد مالی، قباله‌ها، وقف‌نامه‌ها و بایگانی‌های مجلس از دوره دوم تا دوره بیست و چهارم مصوبات مجلس است. همچنین، ۱۶۸ تابلوی نقاشی، از جمله ۲۵ تابلو از آثار کمال‌الملک و ۲۲ تابلو از شاگرد او میرزا اسماعیل آشتیانی و ۴۰ تابلو از آثار محمود اولیا، وجود دارد.
پس از تشکیل سازمان ملل در ماه مه ۱۹۴۸، تمام انتشارات این سازمان به سه زبان عربی، انگلیسی و فرانسه به این کتابخانه ارسال می‌شود. خدمات و تجهیزات کتابخانه شامل تهیه عکس، فیلم یا فتوکپی برای مراجعان از نسخ چاپی نادر و اسناد تاریخی در ۲۰۰۰۰ حلقه فیلم با موضوعات مختلف است. مرکز مرمت کتب خطی و چاپی، مرکز مرمت کتب خطی و اسناد تاریخی و صحافی نیز در کتابخانه وجود دارد.
پاسخ با نقل قول
علاقه مندی ها (بوک مارک ها)