دیابت (بیماری قند) بیماری قابل کنترلی است که بیش از ۳ میلیون نفر در ایران به آن مبتلا هستند.
این بیماری با افزایش قند خون ایجاد می شود. علت این بیماری معمولا کاهش میزان ترشح هورمون تنظیم کننده قند خون (انسولین) یا اختلال در عملکرد انسولین است.
به گزارش انستیتو تحقیقات تغذیه ای و صنایع غذایی کشور در دیابت نوع اول، بیمار به تزریق انسولین نیاز دارد و بیشتر در کودکان و افراد زیر۳۰ سال ایجاد می شود. به این نوع دیابت، دیابت وابسته به انسولین نیز گفته می شود.
در دیابت نوع دوم معمولا بیمار به تزریق انسولین نیازی ندارد، اما ممکن است در برخی موارد تزریق انسولین نیاز باشد.
این نوع دیابت معمولا در افراد بالای ۴۰ سال، چاق و کم تحرک بیشتر است و به آن دیابت غیروابسته به انسولین نیز گفته می شود.
در کنترل این بیماری از رژیم غذایی و داروهای خوراکی پایین آورنده قند خون استفاده می شود.
براساس اعلام انستیتو تحقیقات تغذیه ای و صنایع غذایی کشور، پرادراری و تکرر آن، احساس پرنوشی و تشنگی، احساس ضعف و پرخوری و کاهش وزن بدون دلیل به عنوان نشانه های دیابت مطرح است.
در صورت عدم کنترل بیماری دیابت عوارض درازمدت این بیماری می تواند به اختلالات قلبی ـ عروقی، بینایی، نارسایی و از کارافتادگی کلیه ها و بروز زخم های پوستی بویژه در پاها و آسیب های عصبی منجر شود و در نهایت صدمات جبران ناپذیری مانند کوری، قطع پا و سکته قلبی و مغزی را به دنبال داشته باشد.
لازم است، بیماران دیابتی برای برخورداری از یک برنامه صحیح دارویی و رژیم درمانی به پزشک و کارشناس تغذیه مراجعه کنند.
همچنین بهتر است بیماران دیابتی از مواد غذایی حاوی الیاف گیاهی (فیبر غذایی) مانند نان و غلات سبوس دار، سبزی ها و میوه های با شیرینی کمتر استفاده کنند.
همچنین بیماران دیابتی باید به جای مصرف مواد قندی ساده مانند قند، شکر، مربا، عسل و… از خشکبار و میوه های خشک استفاده کنند.
میزان مصرف روغن های جامد و چربی نیز باید در رژیم غذایی این بیماران محدود شود و تا حد امکان در رژیم غذایی خود از روغن زیتون استفاده کنند.
لازم است بیماران دیابتی از گوشت های بدون چربی، مرغ بدون پوست و از شیر و فرآورده های لبنی کم چرب استفاده کنند. مصرف حداقل ۲ بار ماهی در هفته نیز برای این بیماران توصیه می شود.
بهتر است بیماران دیابتی از روش های پخت آب پز، بخارپز، تنوری کردن و کباب کردن به جای سرخ کردن استفاده کنند.
برای کنترل وزن در حد مطلوب نیز انجام ورزش و فعالیت های بدنی مناسب و رعایت رژیم غذایی صحیح تحت نظر پزشک و کارشناس تغذیه توصیه می شود.
انجام فعالیت های ورزشی متناسب با شرایط و وضعیت سلامت فرد، نرمش های ملایم روزانه و حداقل ۱۵ دقیقه پیاده روی بعد از غذا توصیه می شود.
این بیماران هرگز نباید با شکم خالی و گرسنه، ورزش و یا پیاده روی کنند. شستشوی روزانه پاها با آب ولرم و صابون مناسب و خشک کردن با حوله نرم نیز به این بیماران توصیه می شود.