قنات های تهران


در دارالخلافه تهران، بیش از اینکه آب رودخانه کرج به این شهر جریان یابد چندین قنات وجود داشت که در هر محله و منطقه روان بود. این قنات ها اکثراً وقف بود به این کیفیت که شخص خیرخواه و نیکوکاری به خاطر رفاه خلق خدا اقدام به حفر قنات می کرد تا با این امر ثوابی برای خود ذخیره کرده باشد. معروف ترین قناتی که در تهران جریان داشت قنات مرحوم حاج میرزا علیرضا بود که در سرچشمه، از زمان فتحعلی شاه، حفر شده بود و اکنون هم پس از گذشت بیش از ۱۶۰ سال ، جریان آن قطع نگردیده . حاج میرزا علیرضا فرزند حاج ابراهیم کلانتر معروف شیراز بود که دروازه شهر شیراز را در جنگ لطفعلی خان و آقا محمد خان به سوی آقامحمد خان گشود و باعث پیروزی وی گردید.
قسمت دیگری از قنوات مهم تهران و حومه را حاج میرزا اقاسی ایجاد کرده است. اصولا حاج ملاعباس ایروانی معروف به میرزا آقاسی مردی بود که به کارهای زراعتی و حفر قنات عشق خاصی داشت. او که صدر اعظم چندین ساله محمد شاه بود برای اولین بار نهری از رودخانه کرج برای یافت آباد و وصفنارد جاری ساخت که بعدها این آب را به وسیله نهر دیگری به تهران آوردند تا قنات فرمانفرما در خیابان پاستور امروزی، قنات حاج حسین خان شاهسون نظام الدوله، قنات میرزا علیخان امین الدوله و پارک امین الدوله را در خیابانی به همین نام مشروب سازد.
از دیگر قنات های مشهور می توان به قنات های زیر اشاره نمود:
قنات امین السلطان که به وسیله میرزا علی اصغر خان اتابک( امین السلطان) احداث گردید. قنات مخبرالدوله قنات میرزا عیسی وزیر تهران، قنات حاج ظهیرالدوله، قنات علاء الدوله و قنات حسن آباد مستوفی الممالک.