فهرست نقاط دیدنی گیلان

[Sara12]

ماسوله/مرداب انزلی/آستارا باغ پرندگان/عمارلو داماش/لاهیجان شیطان کوه/عمارت کلاه فرنگی/قلعه بندین/کاخ سردار امجد/قلعه لیسار/خلو پشت/پل خشتی (لنگرود)/پارک حیات وحش لوندوپل/پارک جنگلی بی بی یانلو/باغ چای بندر انزلی

[Sara12]

شهر تاریخی ماسوله همه ساله پذیرای مسافرانی از شهرهای دور و نزدیك و از خارج از كشور است كه به این شهر می آیند. بیشترین مسافران طی سه ماه تابستان به این شهر سفر می كنند. آن دسته از مسافران ایرانی كه از شهرهای دور می آیند معمولاً جهت بازدید از بافت معماری و تاریخی شهر اقدام به سفر می كنند. اما بسیاری از مسافران شهرهای نزدیك برای استفاده از آب و هوا و طبیعت مطبوع ماسوله به این شهر می آیند. تمام مسافران غیرایرانی فقط برای بازدید ازمعماری و شهرسازی تاریخی ماسوله اقدام به سفر می كنند. دراین میان دسته های كوچك و بزرگ طبیعت دوستان را نیز باید نام برد كه معمولاً از شهرهای نزدیك و در گروههای ۵ تا ۲۰۰ نفره و به عنوان كوهنوردی و كوه پیمایی به این شهر می آیند.
درهر صورت جاذبه های تاریخی، معماری و طبیعی ماسوله به گونه ای است كه هر نوع مسافر با هرنوع سلیقه ای را به سمت خود جذب می كند. حتی زمستان پربرف این شهر نیز جاذب دسته ای از میهمانان است.
وجود امكانات رفاهی قابل ملاحظه، راه ارتباطی مناسب و محل های اقامتی محلی و سنتی از امتیازاتی هستند كه توان پذیرایی مردم این شهر را از مسافران افزایش می دهند.
دیدن ماسوله و معماری آن به عنوان یك شهر تاریخی و استفاده از مناظر طبیعی و ساختمانی زیبای آن طی حداقل یك شبانه روز اقامت در خانه های سنتی مردم میهمان نواز آن یادگاری بی نظیر برای هر مسافری خواهد بود.

[Sara12]

لاهیجان مردم*شناسی و جغرافیا لاهیجان منطقه*ای است که ازشمال به دریای خزر،
از شرق به لنگرود، از جنوب به دیلمان، از جنوب غربی به سیاهکل و از غرب ب هآستانه محدود می*شود که در ۵۰ درجه و صفر دقیقه شرقی و در ۳۷ درجه و ۱۱ دقیقه شمالی عرض جغرافیایی قرار دارد. این شهر ساخته*شده بر سرزمینی هموار و جلگه*ای است که حاصل رسوبات به جای مانده از رودهای گیلان است. از نظر موقعیت جغرافیایی و ویژگی*های تاریخی یکی از شهرهای مهم گیلان به شمار می*رود و مدت*ها مرکز بخش بیه پیش گیلان بوده است.

شهرستان لاهیجان دارای دو بخشرودبنه و مرکزی و ۷ دهستان به نام*های رودبنه ، شیرجوپشت، آهندان،بازکیاگوراب،لفمجان ،لیالستان و لیل است. این شهرستان بر پایه آخرین سرشماری دارای جمعیتی بیش از 220.000 نفر است.

مردم آن بیشترگیلک هستند و گالش به ساکنین ارتفاعات این منطقه اطلاق می*شود که آن*ها هم تيره*ای از گيلکان بوده و زبان*شان گيلکی است. زبان بومی اين شهرستان، گیلکی با لهجه شرقی است که با لهجه غربی گيلکی (رشت و فومن) اندکی تفاوت دارد. دین مردم لاهیجانشیعه و از نوعناصری است.
آب و هوا

آب و هوای آن در بخشجلگه *ای معتدل و مرطوب و در قسمت کوهستانی سردسیر و خوش آب و هوا است.

تاریخچه*


شهر لاهیجان از دیرباز کانون بازرگانی ابریشم بوده و بیش*ترین سهم را درنیز تولید و صادرات آن داشته است. صنعت چای یکی از مهم*ترین صنایع کشاورزی این شهر است. نخستین بار چای در ایران توسط حاج محمد حسین اصفهانی به سال ۱۳۰۲ ه.ق در عصر ناصرالدین شاه قاجار کشت شد که پیشرفتی نداشت و موفقیتی بدست نیاورد. اما شخصی بنام محمد خان قاجار قوانلو ملقب به کاشف السلطنه مشهور به چایکار در سال 1319 ه.ق چای را در لاهیجان کشت نمود و به بار نشاند. وی در حقیقت پدر کشت چای در ایران بشمار می*آید. در اثر به بار نشستن این فراورده، تأثیرات شگرفی بر زندگی مردم منطقه و اقتصاد کشور به جای مانده است.

نام لاهیجان ریشه در ویژگی اقتصادی آن دارد. به گونه*ای که واژه لاهیجان عربی*شده لاهیگان است و لاهیگان مرکب است از لاهیگ +ان (لاهیگ = بافتنی و ان=پسوند مکانی) و به معنی مکان یا شهر بافندگان یا نساجان یا ابریشم*بافان است. در تجزیه*ای دیگر، لاه در پارسی میانه (پهلوی) به معنای ابریشم است و در برهان قاطع به معنای پارچه ابریشمی سرخ آمده است و جان پسوند مکان است. در نتیجه لاهیجان به معنای «شهرابریشم *و مکان*ابریشم»است.

در افسانه*ها بنای شهر لاهیجان به لاهیج ابن سام ابن نوح نسبت داده می*شود ولی این وجه تسمیه نادرست و عوامانه بنظر میرسد (یا درست*تر بگوییم، افسانه*ای ساختگی برای عوام بوده که با عربی*سازی نام ایرانی شهر بتوانند نام اصلی شهر را بار دیگر استفاده کنند. این روند در ایران تحت چیرگی تازیان و تعصبات شدید ضدایرانی رواج داشته و ترفندی بوده برای رهایی از برچسب هولناک مجوسیت). این شهر در گذشته در دورانی از استیلای اعراب و سیطرهٔ خلافت دارالاماره یا دارالامان هم نامگذاری شده بوده که بتدریج باردیگر نام ایرانی خود را بازیافته، نخست لاهیجان المبارک و سپس لاهیجان خوانده شده. این شهر در زمان ساسانیان نیز وجود داشته است.

لاهیجان در سال ۷۰۵ ه.ق به دست اولجایتو فتح شد و امیر تیمور به آن لشکر کشید. پس از تیمور، سید امیر بیک و نوادگان وی –از سادات کیانی– بر شهر لاهیجان حکومت کردند. پس از سقوط حکمرانان کیانی، حاکمان صفوی در این شهر حکومت کردند. از حوادث ناگوار و مهم در تاریخ لاهیجان، طاعون در سال ۷۰۳ ه.ق، آتش*سوزی سال ۸۵۰ ه.ق لاهیجان و اشغال آن توسط روس*ها در سال ۱۷۲۵ میلادی است. در سال ۱۲۳۰ ه.ق لاهیجان دچار زلزله شد و در سال ۱۲۴۶، بار دیگر طاعون در آن کشتار کرد. شأن و شکوه لاهیجان در زمان خان احمد خان است. خان احمدخان یکی از حاکمان لاهیجان در قرن دهم است و کمتر حاکمی در گیلان چنین قدرتی را به خود دیده است و لاهیجان از این نظر در دوران طلایی خود بود.

در شوال سال ۱۰۰۰ ه.ق شاه عباس کبیر پس از آواره کردن خان احمد خان به لاهیجان آمد و دستور داد باغی که در مقابل قصر خان احمد خان بود و انواع گل*ها و اقسام میوه*ها در آن دیده می*شد را خراب کردند و به زمین بازی چوگان و قپق*اندازی تبدیل نمودند و پیرامون آن را درخت کاشتند. همچنین شاه عباس دستور داد باغ بیشه دژ خان احمد خان را که از آثار بزرگ بود، ویران کردند و به این ترتیب اثری از دودمان کیائیان گیلان بویژه خان احمد خان نگذاشتند، زیرا وی پسری نداشت که حفظ نام او نماید. بعد از سقوط و مرگ خان احمد خان، لاهیجان دیگر به خود رنگ استقلال ندید و شهر رشت که در آن زمان روستایی بیش نبود کم*کم مرکزیت و به واسطه توجه خاص شاه عباس حوزه اقتدار آن گسترش یافت و به دیگر بخش*های گیلان چیرگی کافی پیدا نمود.

[Sara12]

پل خشتی لنگرود

این پل روی رودخانه ای که لنگرود نام دارد و آب آن از یکی از نهرهای سفیدرود است،و از میان داخل شهر می گذرد، بناء شده است.طول این پل بالغ بر 37 متر است و عرض آن 5/4 متر و ارتفاع بلندترین نقطه پل از سطح رودخانه 70/9 سانتی متر است. که دو قسمت شهر فشکالی محله را به راه پشته متصل می سازد.این پل را شخصی به نام (حاجی آقا پرد) ساخته و بنابر روایتی پل مزبور در محل پل قدیمی بدستور حاجی آقا بزرگ منجم باشی، در زمان سلطنت فتحعلی شاه، ساخته شده است.و در کتاب (دارالمرز ولایت ،گیلان،رابینو) در مورد این پل چنین آمده است:

پل خشتی لنگرود،پلی که با آجر و ساروج ساخته شده و دارای دو دهانه فراخ برای عبور کشتی است،37 متر طول و12 متر ارتفاع دارد و مربوط به دوران صفویه است،گو آنکه بعضی به عهد تیموری نسبت می دهند ولی سندی در این باره در دست نیست.

منزل قدیم منجم باشی

این خانه که در فشکالی محله لنگرود است،یکی از آثار قدیمی و تاریخی لنگرود به شمار می رود.خانه منجم باشی در فشکالی محله و جنب سبزه میدان لنگرود از املاک این خاندان است که تا امروز باقی مانده و در اصل شامل بیرونی ،اندرونی،خلوت خانه،مسجد،حمام و اصطبل بوده است.



باغ معروف منجم باشی

یکی دیگر از آثار دیدنی لنگرود باغ معروف منجم یاشی لنگرودی در روستای دیوشل بوده است.وی در این دهکده کاخی ساخته و طرح باغی ریخته بود و بنای این کاخ را از افتخارات خود می دانست.

مجتمع جهانگردی چاف-چمخاله

یکی از آثاری که اخیرا بنا گردیده و از آثار دیدنی لنگرود به شمار میرود،مجتمع جهانگردی چاف چمخاله است این بنا که در 15 کیلومتری شهر لنگرود و در کنار رودخانه ای که مسیر آبش به طرف دریا است،قرار دارد.اراضی محدود این مجتمع 110 هکتار است که در مرحله اول احرای ساختمانی آن در 40 هکتار متر مربع بوده که جمعا 22000 متر مربع وسعت زیر بنای آن بوده و یک میلیون متر مربع نیز فضای محوطه سازی شده دارد.این مجتمع دارای 41 دستگاه ویلا،30 مهمانخانه،2 بلوک آپارتمانی، و همچنین دارای یک ساختمان اداری و یک سینما و تأسیساتی ورزشی مانند استخر شنا و یک درمانگاه است و از آبانماه سال 1261 در اختیار سپاه گیلان است و اخیراً سپاه مجدداً آن را در اختیار سازمان جهانگردی قرار داده است.

پل خشتی قدیمی نالکیاشر

یکی از آثار باستانی،قدیمی و دیدنی در شهرستان لنگرود است که قدمتش به حدود دوره صفویه می رسد.این پل خشتی که در مسیر روستای لیالستان از روستاهای لاهیجان،به نالکیاشر است،از ابنیه قدیمی محسوب می شود.که به طرز جالب و زیبای دیدنی ساخته شده است.

لیلاکوه
لیلاکوه کوهی است در نزدیکی شهر لنگرود در استان گیلان در شمال ایران که دامنه*های این کوه امروزه تبدیل به قطب قهوه*خانه*ای گیلان شده است.

[Sara12]

مرداب انزلی
موقعيت جغرافيائي
تالاب انزلي، در ساحل جنوب غربي درياي خزر، در غبر دلتاي سفيد رود و در جنوب بندرانزلي، در استان گيلان واقع شده و از قسمت غرب كپورچال و آبكنار، از جنوب به صومعه سرا و بخشهاي رشت محدود شده و در مختصات جغرافيائي 37 درجه و 28 دقيقه عرض شمالي و 49 درجه و 25 دقيقه طول شرقي قرار گرفته است. محدودة آب آن شامل چهار بخش يا حوضچه آبي به شرح زير است: تالاب ماهروزه كه سابقاً به نام خليج كپورچال ناميده ميشد در بخش غربي؛ تالاب سياه كشيم در جنوب غربي، تالاب شيجان در بخش شرقي و بخش مركزي. اين چهار بخش از نظر خصوصيات فيزيكوشيميائي، مرفولوژيك، فيتواكولوژي و جغرافيائي داراي تفاوتهاي چشمگير بوده و سيستمهاي متفاوتي را ارائه مينمايند.
محدودة آب تالاب انزلي را ميتوان در مساحتي بالغ بر 100 كيلومتر مربع تصور نمود و اختلاف نظر در ميزان وسعت آن به اين دليل است كه از آخرين محاسبات تعيين حريم آن سالهاي درازي ميگذرد و از حدود سي?سال قبل كه اين پهنه آبي و رسوبهاي آن را 400 كيلومتر مربع اعلام نموده?اند هنوز اقدام مهمياز طرف سازمانهاي مسئول براي تعيين مساحت دقيق آن به عمل نيامده و نوسانهاي آب درياي خزر نيز در برهم زدن كليه برآوردها مؤثر بوده است. اما محدوده آبريز آن داراي وسعتي معدل 3740 كيلومتر مربع ميباشد كه در حدود 2000 كيلومتر مربع آن دشت و بقيه زمينهاي كوهستاني و كوهپايه است كه از سمت شمال به درياي خزر، از جنوب و غرب به انتهاي شيب سلسله جبال البرز و كوههاي تالش و از جانب شرق به دلتاي رودخانه سفيد رود محدد ميگردد. آبهاي وارده به تالاب از طريق رودها، نهرها و زهكشهاي زراعي واقع در حوزه هاي آبريز كاسه اي شكل صورت ميگيرد. عمده رودهاي منتهي به آن از كوههاي تالش سرچشمه گرفته و در مسير پرشيب خود به دشت ميرسند. ديگر جريانهاي ورودي، مربوط به آبهاي اضافي و برگشتي مزارع تحت آبياري ميباشند كه بيشتر در شرق تالاب واقع شده اند.
از رودها و زهكشهاي طبيعي منتهي به تالاب، از غرب به شرق ميتوان كچلك، سياويزان، شيله سر، بهمبر، بيجار خاله، مرغك، خالكائي، اسفند (سيارودخان)، كلسر، چمثقال (ماسوله رودخان)، نرگستان (روكو)، كانال مادر (سيابي)، گاز رودبار (لاكسار)، سياه درويشان، هندخاله، گازگيشه، باغبان خاله، پيربازار و خمام رود را نام برد. رودهاي منطقه فومنات كه تأمين كننده بخش مهمي از آبهاي تالاب هستند پس از عبور از دره هاي تنگ و باريك و سنگي به مناطق دشتي رسيده در اراضي پست حاشيه تالاب به يكديگر متصل ميشوند و به صورت مجاري آبي وارد تالاب ميگردند. در سفرنامه ها و مدارك تاريخي از رودهاي متعدد ديگري نيز نام برده شده كه اكنون بسياري از آنها از جريان افتاده و از بين رفته اند.
كليه آبهاي ورودي به تالاب توسط 5 روگا (مجراي آبي يا معبر) و از طريق كانال غازيان به دريا تخليه ميشوند. تفاوت اين روگاها با رودها و ديگر مجاري در تغييرات شديد آبدهي آنهاست و به ترتيب از غرب به شرق عبارتند از: تازه بكنده (شنبه بازار يا پاشاروگا)، نهنگ روگا، راسته خاله، پيربازار روگا و سوسرروگا. سه روگاي اخير در نزديكي زير پل غازيان به يكديگر متصل ميگردند و سپس با الحاق به نهنگ روگا و در محوطه بندرگاه به شنبه بازار روگا و عبور از كانال كشتيراني و گلوگاه دو موج شكن (تنها راه ارتباطي تالاب با دريا) وارد درياي خزر ميشوند. هرچند كه هر سال 4/2 ميليارد متر مكعب آب وارد اين پهنه آبدار ميگردد اما به دلايلي كه اشاره خواهد شد، عمق تالاب در فصل بهار به بيش از 5/2-5/1 متر و آنهم در قسمت غربي كه داراي حوضه آبي وسيع تري است نميرسد. بخش شرقي تالاب داراي حداقل عمق ميباشد. در بررسي مراحل تكوين و شكل گيري تالاب به نظرات و فرضيات مختلف و متعددي برخورد مينمائيم كه عمده ترين دليل پيدايش آن را با كاهش سطح آب درياي خزر در قرن سيزدهم ميلادي همزمان با شكل گيري شبه جزيره انزلي مرتبط دانسته اند. به تعبيري ديگر، تالاب انزلي گودرفتگي حاصله از تكتونيك ميباشد كه با پسروي آب درياي خزر تا حدودي از دريا جدا افتاد و با تيغه ماسه اي كه از حركات دريا و امواج آن ايجاد شده تشكيل گرديده است.

[Sara12]

عمارت کلاه فر نگی در كنار رودخانه گوهر رود در ضلع جنوبی پارک محتشم با بام سوفالی همكف در دو طبقه چاگوده ببوسته و فورم ييلاقی اون به صورت دو تا ۸ ضلعی مربع ئیسه كه در كنار يكديگر قرار بیگیفته اید كه در كل فرم زيبايی به ساختمان بدا ،بانی عمارت صادق اکبری محتشم الملک ملقب به سردار معتمد از مالكين و حكام گیلان در صدر مشروطیت ۱۳۲۷ هجری قمری بو و علت انتخاب نام کلاه فرنگی بر روی ا بنا شباهت فراوانی ئیسه كه طبقه فوقانی ا بنا به كلاه سيليندری (فرنگی) داره.

[sorna]

موقعیت جغرافیایی استان گیلان
موقعیت : شمال ایران
مجاورت : شمال:جمهوری ترکمنستان جنوب: استان سمنان رب:استان مازندران و دریای خزر
آب و هوا: معتدل مدیترانه ای
وسعــــت: 22 هزار کیلومتر مربع
جمعـیــت:
تقسیمات: 16 شهر و 16 بخش و 45 دهستان
شهرستانها: آستارا، آستانه اشرفیه، اَملَش، بندر انزلی، رشت، رضوانشهر، رودبار، رودسر، سیاهکل، شَفت، صومعه*سرا، طوالش، فومَن، لاهیجان، لنگرود، ماسال
مرکـــــز : رشت

[sorna]

قلعه لمبسر - رودبار در ناحیه رودبار نیز بیش از هر چیز ویرانه های مربوط به قلعه های اسماعیلیه که بر فراز ستیغ کوهساران خودنمایی می کنند،* نمایان است.


دژ لمبسر یکی از عظیم ترین و وسیع ترین دژهای منطقه است که دو رود ‹‹نینه رود›› و ‹‹لمه در›› در دو سوی آن جریان دارند. قلعه لمبسر از سه جهت مخاور، جنوب و شمال به پرتگاه های مخوفی منتهی می گردد. بخشی از سمت خاوری آن، یعنی سمت رودخانه نینه رود، شیب کم تری دارد. به همین جهت، دیواری عظیم و قطور با سنگ های بسیار بزرگ ساخته اند که تا امروز قسمتی از آن پابرجاست و در حدود 20 متر طول و 10 متر ارتفاع دارد. قسمت جالب توجه دژ،* آب روی آن است که تا امروز هم مسیر آن را می توان تشخیص داد. این آب رو که از طرف شمال وارد دژ می شود، به آب انبارهای مکعب مستطیل شکلی به طول 80/5 متر و عرض 90/1 متر و عمق 90/1 متر منتهی می شود. این آب انبارها در دل سنگ کنده شده اند. سه آب انبار دیگر مانند این ها در طرف شمال و مخاور و در خارج از دیوارهای دژ دیده می شود. در آخرین قسمت محوطه شیب دار دژ، در یک پارچه سنگ که از خاور به باختر کشیده شده است، چند آب انبار نزدیک یک دیگر در دل سنگ کنده شده اند و آب انبار بزرگ حدود 12 متر طول دارد. این آب انبارها تنها مکان ذخیره آب دژ لمبسر نبوده اند؛ زیرا در پایین دیوار خاوری دژ ، جایی که آب انبارهای خارج قلعه در سنگ کنده شده اند، فضای سرپوشیده ای در ارتفاع 190 متری وجود دارد که با پله هایی ناهموار به لب رودخانه منتهی می شود. پهنای این فضای سرپوشیده 95 سانتی متر و قطر هلال تاق آن کمی بیش از 30 سانتی متر است. این فضای سرپوشیده فعلا از خاک و سنگ انباشته شده است. قلعه لمبسر یکی از شگفت انگیز ترین قلعه های ایران است و قدمت آن به دوران پیش از اسلامی می رسد.

[sorna]

قلعه بندبن قاسم آباد - رشت در روستای بندبن قاسم آباد برجی قدیمی به ارتفاع 12 متر سر برآورده که راه روهای زیرزمینی دارد و نقشی دفاعی داشته است.



این برج، بخشی از یک قلعه بزرگ بوده که برج نگهبانی ان در بخش جنوبی قلعه و مشرف بر دهکده بندبن هنوز سالم باقی مانده است.این برج سنگی به ارتفاع 7 متر و قطر 5/4 متر، هشت سنگ انداز سالم دارد. از خود قلعه جز یک دیوار سنگی با ملاط گچ به طول پنج متر و به پهنای 120 سانتی متر چیز دیگری بر جای نمانده و بخش شمالی آن توسط گنج یابان و غارتگران آثار باستانی ویران شده است. در جبهه خاوری، در قلعه به ارتفاع یک متر هنوز پابرجاست


مناره کسگر - رشت این مناره، در بخش مرکزی از توابع شهرستان صومعه سراو در 36 کیلومتری باختر شهرستان رشت واقع شده است.



مناره کسگر بر سر راه یک جاده قدیمی معروف به شاه عباسی واقع شده و یادآور مناره های عظیم دوره سلجوقی است که در دیگر نقاط ایران نیز وجود دارند. ارتفاع مناره 29 متر و قطر آن در پایه 7 متر و در بخش فوقانی 35/2 متر و شکل آن مخروطی است. این مناره احتمالا از آثار دوره سلجوقی است که در زلزله سال 69 به شدت آسیب دیده است

منطقه حفاظت شده سیاه کشیم - بندر انزلی این منطقه جنوبی‎ترین بخش تالاب انزلی را شامل می‎شود. آب*های اضافی فراهم آمده از رودخانه‎های واقع در حوزه آبریز سیاه کشیم از طریق تنگه نسبتاً باریکی که در شمال خاوری آن قرار دارد به بخش مرکزی تالاب انزلی وارد می‎شود.



با توجه به این *که اکوسیستم مورد نظر از هیچ نقطه دیگری با مرداب انزلی ارتباط ندارد لذا می‎توان آن را به صورت اکوسیستم جدایی در نظر گرفت. تالاب سیاه کشیم بین دو طول خاوری 49 درجه و 17 دقیقه و 49 درجه و 25 دقیقه و عرض‎های شمالی 37 درجه و 22 دقیقه و 37 درجه و 27 دقیقه قرار گرفته است. این پهنه آبی محدود است از شمال به خشکی ماه روزه – که به صورت شبه جزیره‏ای میان سیاه کشیم و مرداب انزلی استقرار یافته است – از خاور به تالاب انزلی و رودخانه سیاه درویشان، از جنوب به محدوده روستاهای لاکسار، نرگستان، چومثقال، گاو کده، کلسر، اسفند و مزارع شمالی چکوور و بالاخره از مغرب به مزارع ضیابر، مازران محله بهمبر و مزارع جنوبی ویشکا، از لحاظ تقسیمات کشوری محدوده مورد نظر در حوزه شهرستان‎های بندر انزلی و صومعه‏سرا قرار دارد. به طوری*که گفته می‎شود سال‏ها پیش از این یک عروس را از روستای اسفند (واقع در ساحل جنوبی این منطقه) به روستای آبکنار (که درکناره شمالی قرار دارد) با قایق می‎بردند که بر اثر وزش باد شدید قایق واژگون شده و عروس (که در زبان محلی «گیشه» خوانده می‎شود) در آب غرق می‎شود. لذا این منطقه به منظور حفاظت، توسط سازمان شکاربانی و نظارت بر صید سابق، انتخاب شد، با توجه به مشابهت واژه گیشه با نام کشیم (یکی از پرندگان آبزی است که برای زمستان گذرانی به این سامان مهاجرت می‎نماید) عنوان سیاه کشیم جهت این منطقه برگزیده شد.

[sorna]

منطقه ماسوله
یکی از نقاط تاریخی منطقه ی ما سوله ، سایت تاریخی کهنه ما سوله است.این سایت در 6 کیلو متری شمال غربی شهر ما سوله و در ارتفاع 1800متری از سطح دریا واقع شده است .


کهنه ماسوله بر روی تپه ای به وسعت تقریبی 8/. هکتار قرار دارد ، و آثار پایه دیوار ها ی بناهای سنگی بر روی آن قابل مشاهده است. طی کاوش های انجام شده سالهای گذشته مشخص شده که این دیوارها متعلق به خانه ها واتاق هایی بوده که کوره ی ذوب آهن و فلزات دیگر در آنها وجود داشته است. در این اتاق ها آثاری از ظروف سفالی و ابزار فلزی متعلق به قرون پنجم و ششم هجری قمری به دست آمده است.

به نظر می رسد بدلایل نامشخص مردمان ساکن در این بنا ها این محل را ترک کرده و به تدریج در محل فعلی شهر ماسوله سکنی گزیده اند.

تاریخچه ماسوله

حدود هشتصد تا هزار سال پیش مردمانی از نقاط مختلف سرزمین گسترده ی ایران به دلائل نامعلومی به منطقه ی ماسوله کوچ کردند. این مردمان هم از شرق کشور (خراسان ) و هم از غرب کشور (کردستان و آذر بایجا ن ) آمدند. برخی از مردمان محلی نیز از این منطقه ای به نام کهنه ما سوله واقع در 6 کیلو متری شمال غرب این شهر همراه این افراد شدند، وجود گورستان و قبر های بی شمار داخل بافت تاریخی می باشد. طی کاوش های انجام شده از محوطه باستانی کهنه ما سوله سفالینه هائی متعلق به قرون پنجم تا هشتم هجری قمری بدست آمده است که دقیق ترین مستندات قابل توجه تاریخی می باشد.

جغرافیای طبیعی

دامنه های شمالی کوه های طالش که منطقه ای پوشیده از جنگل های انبوه و یا کم تراکم است دارای رودخانه ها ئی پر آب و کوهستانی که همه ی آنها به دریای خزر می رسند. شهر تاریخی ماسوله در جوار یکی از رود خانه های پر آب که به نام همین شهر نیز (ماسوله رود خان ) معروف است شکل گرفته است. جنگل های منطقه پوشیده از درختان را ش ،آزاد، بلوط، توسکا و زبان گنجشک می باشد که البته درختان آزاد و بلوط آن در گذشته بسیار بیشتر بوده است. اقلیم منطقه ی ما سوله در تا بستان معتدل و مربوط و در زمستان سرد و مرطوب محسوب می شود. دمای متوسط سالیانه حدود 12 در جه سانتیگراد و متوسط رطوبت نسبی ، میزان بارندگی و بارش برف سالیانه نیز به ترتیب 87% و حدود 700میلیمتر و800 میلیمتر می باشد. سالیانه بیش از 35 روز به صورت یخبندان و بیش از 100 روز با مه غلیظ سپری می گردد. در مجموع اقلیم مطبوع منطقه و محیط طبیعی دلپذیر در چهار فصل سال از شاخصه های مهم زیست محیطی ماسوله می باشند.

جغرافیای انسانی

رونق اقتصادی مستمر این شهر از مهم تر ین عوامل شکوفایی و رشد اجتماعی مردمان شهر تاریخی ما سوله بوده است . بر قرار ی ارتباط بین سه منطقه همجوار گیلان، خلخال و زنجان از طریق تبادل کالا ، پایه اساس اقتصاد ماسوله را شکل می داده است.

گلیکهای ساکن جلگه از شرق ، ترکان ساکن کوهستان از غرب و ترکان ساکن فلات از جنوب . در بازار این شهر همواره در تردد بودند و به خرید و فروش

محصولات محلی یکدیگر می پرداختند. وچود این مسافران و با زر گانان همیشگی و غریبه در ماسوله فرهنگ خاصی را در میان مردمان ساکن شکل داده است که خاص این منطقه می باشد. احداث را ه های ماشین رو جدید بین شهر های همجوار ، به تدریج باعث خلوت شدن و از رونق افتادن راههای کوهستانی شد وبه اقتصاد متکی به بازار آسیب جدی وارد آمد. این رکورد طی 60 سال اخیر منجربه تعطیل شدن فعالیت های اقتصادی شد و به نا چار گروهی کثیری از مردم به مرور زمان شهر را تر ک گفتند. سیر مهاجرت مردم به شهر های بزرگ همجوار به

گونه ای بوده که 3500نفر جمعیت ثابت سال 1325 تنها 811نفر در سال 1382 باقی مانده است. بیش از یک و سوم این افراد جنگل نشین اطراف هستند که جایگزین اهالی اصلی شهر شده اند. گویش مردمان شهر طالشی است که از

زبان های کهن ایران ریشه گرفته است.

بافت شهری

شکل پلکانی و مطبق شهر که در امتداد شیب کوه رو به جنوب و در طول خطوط

تو پو گرافی زمین کشیده است، پاسخگوی فعالیت های روز مره ی شهر ماسوله می باشد. این شکل شامل جهار مرحله ی اصلی است که همه ی آنها حول بازاری چهار سطه که به منزله ی قلب شهر می باشد جمع شده اند و این امر گویای این حقیقت است که کالبد بازار و حیات اقتصادی بازار اصلی ترین معیار در شکل گیری شهر بوده است . محلات اصلی چهار گانه در حال حاضر حدود 350 خانه ی مسکونی را در خود جای داده اند.

در گذشته ای نه چندان دور تعداد این خانه ها به بیش از 600واحد می رسیده است. بازار شهر نیز که مشتمل است بر حدود 120 باب مغازه چهار سطح ارتفاعی مختلف شکل گرفته و اصلی ترین معابر شهری مستقیماً به آن راه دارند. معابر شهری ماسوله به گونه ای هستند که امکان تردد وسائل نقلیه ی موتور ی در آنها به هیچ وجه وجود ندارد. تا حدود پنجاه سال پیش و در فصول بهار و تابستان بازرگانان نواحی اطراف به کمک چهار پایانی چون قاطر و اسب و حتی در برخی موارد شتر در این معابر در حال تردد بودند و امروز مردمان ما سوله به کمک فرقون حمل و نقل کالا را در معابر انجام می دهند. بدلیل شیب زیاد کوه محل استقرار این شهر تاریخی ، از گذشته های دور و بر اساس تجربیات معماران تمهیدات مناسبی جهت دفع آب های سطحی و همین طور فاضلاب اندیشیده و اجرا شده است.این تمهیدات شامل چهار شاخه ی اصلی اگوی شهری می باشد که فاضلاب همه خانه ها بعلاوه آب های سطحی جاری شده از طریق شاخه های فرعی تر را به این چهار شاخه رسانیده که در خاتمه به رود خانه ی ماسوله سرازیر می گردد.

معماری

واحد های ساختمانی تشکل دهنده بافت تاریخی شهر ماسوله مشتمل بر 350 خانه مسکونی می باشند که شاخص ترین ویژگی آنها همجوار ی آنهاست . این همجواری به گونه ای در نظر گرفته شده که باعث می شود تمام خانه ها زنجیر وار و به هم پیوسته در امتداد خطوط توپوگرافی زمین قرار داشته باشند.

هر واحد مسکونی بین یک یا چهار طبقه دارد. بیش از 70%آنها به صورت دو طبقه احداث شده اند، به طور معمول پایین طبقه غیر مسکونی بوده و کاربرد آنها چون انبار و طویله بوده است. راهروی ورودی خانه نیز همه شامل فضا های مسکونی بوده اند. طبقه پایین از مصالح سنگی و طبقات فوقا نی از خشت بنا می شده است. این معماری بگونه سازگار با شرایط اقلیمی ، توپوگرافیکی و اجتماعی فضاهای داخلی تقریباً یکسانی را شامل می شده اند.

این فضا ها عبارتند از اتاق اصلی ، اتاق زمستانی ، راهرو ورودی ، فضای راه پله ، انبار و دستشویی ، کوچکترین خانه نمونه با مسا حتی حدود 60 متر مربع در دو طبقه تمامی فضا های فوق را شامل می شده و تفاوت آن با بزرگترین خانه نمونه که حدود 300متر مربع بوده تنها در تعداد فضا ها و وجود بالکن(تالار)می باشد.

در هر حالت آفتاب گیری سا ختمان ، هدایت سریع آب باران جاری شده بر بام ، همجواری دقیق و متناسب با ساختمان های طرفین و چگونگی ارتباط با شارع عام مهمترین معیارهای طرح یک خانه بوده است.


قلعه رود خان

در فاصله 55 کیلو متری جنوب غرب ما سوله مجموعه ی عظیم و پر ابهت قلعه
رود خان قرار دارد. این قلعه با وسعتی نزدیک به 6/2 هکتار در ارتفاع 680متری از سطح دریا بر روی خط الراس کوهی پر شیب و پوشیده از درختان تنومند جنگلی واقع شده است. دیوار پیرامون قلعه که از سنگ . آجر بنا شده است با طول 1500
متر ، تعداد 65 برج دید بانی دارد. داخل این قلعه فضا های شاه نشین ،
قراول خانه ، آب انبار و زندان قابل مشاهده می باشد. بنای اولیه این قلعه به قرون پنجم و ششم هجری قمری باز می گردد. این بنا طی سالهای 918تا 921هجری تجدید بنا گشته و در سال 1175هجری قمری نیز حاکم فومن آن را تعمیر نموده است.

موزه مردم شناسی

گرد آوری ، حفظ و معرفی ابزار و اشیائی که روز گاری مورد استفاده مردم ماسوله قرار می گرفت نقش بسزایی در ضبط و تدوین آئین و شیوه ی زندگی مردم دارد .
این اشیإ که مقداری از آنان هم چنان در زندگی روز مره مردم وجود دارند به همت آقای فرهاد شرفی ،در بنائی نسبتاً قدیمی گرد آوری شده است که مورد بازدید گرد شگران قرار می گیرد