گاهی بیماران از بیان بیماریهای مقاربتی خویش احساس شرمساری می‌کنند اما این مطلب را باید بدانند که تمامی‌این بیماریها براحتی قابل پیشگیری است وآموزش در این زمینه اولین قدم در پیشگیری می‌باشد.
سوزاك‌ عبارت‌ است‌ از یك‌ بیماری‌ عفونی‌ در دستگاه‌ تناسلی‌ كه‌ از راه‌ آمیزشی‌ منتقل‌ می‌شود. در مردان‌، این‌ عفونت‌ در پیشابراه‌ رخ‌ می‌دهد، در زنان‌، در پیشابراه‌ (مجرایی‌ كه‌ ادرار را از مثانه‌ به‌ بیرون‌ هدایت‌ می‌كند) و نیز دستگاه‌ تولید مثل‌، و در هر دو جنس‌ ممكن‌ است‌ راست‌روده‌، گلو، مفاصل‌، یا چشم‌ها نیز درگیر شوند. این‌ عفونت‌ در تمام‌ سنین‌ رخ‌ دهد (حتی‌ كودكان‌ كم‌ سن‌ و سن‌ سال‌ كه‌ مورد تجاوز قرار می‌گیرند). حداكثر شیوع‌ این‌ عفونت‌ بین‌ 20تا30 سالگی‌ است‌. دوره‌ كمون‌ بیماری‌ (از زمان‌ ورود میكرب‌ تا بروز علایم‌) 2 تا10 روز است‌.
همانطور که در بالا ذکر شد این بیماری از طریق تماس جنسی منتقل می‌شود و عامل آن گنوکوک می‌باشد . در مردان ۷-۲ روز پس از تماس جنسی با فرد آلوده ترشحات چرکی از مجرای ادرار خارج شده و میزان دفع ادرار نیز کاهش و با سوزش می‌باشد. . درصد کمی‌از مردان بدون نشانه بالینی هستند .
در خانمها پس از آلودگی ، التهاب دهانه رحم به وجود آمده که در بیشتر موارد بدون نشانه است ولی در برخی از خانمها پس از نزدیکی ترشحات غیرعادی یا خونریزی وجود دارد .
در بیست درصد از موارد ، عفونت در مراحل عادات ماهانه به رحم رسیده و باعث التهاب رحم ، ‌لوله های زهدان و برخی نواحی لگن می‌شود که گاهی چنین حالتی منجر به عقیم شدن و یا حاملگی خارج از رحم می‌شود .
دختران در سنین قبل از بلوغ ممکن است در اثر تماس جنسی مستقیم با ترشحات بالغین آلوده ، دچار التهاب گنوکوکی واژن و رحم شوند . نوزادان و ندرتاً بالغین ممکن است مبتلا به عفونت کنوکوکی ملتحمه چشم شوند که اگر به سرعت و به مقدار کافی درمان نشوند ممکن است منجر به کوری گردد . در صورتیکه آلودگی به صورت سیستمیک در بدن پخش شود منجر به درگیری مفاصل و پوست و گاهی بندرت قلب و پرده های مغزی می‌شود . در صورتیکه درمان آلودگی و التهاب مفصلی به تأخیر افتد منجر به ضایعات دائمی‌مفصلی میشود .
التهابهای غیرگنوکوکی مجاری ادراری - تناسلی و التهاب چرکی مخاطی رحم که ممکن است با عوامل دیگر غیر از گنوکوک ایجاد شده باشند ، در اغلب موارد با عفونت گنوکوکی همراه بوده و تشخیص بالینی سوزاک را دچار اشکال می‌کند .
تشخیص بیماری از طریق آزمایش میکروسکوپی گسترش ترشحات دستگاه تناسلی رنگ آمیزی شده با روش گرم یا کشت این ترشحات در محیطهای اختصاصی کشت … صورت می‌گیرد .
حداکثر شیوع این بیماری در طبقات اقتصادی پائین جامعه وجود دارد .
در حال حاضر موارد مقاوم به داروهای قدیمی‌افزایش یافته است و داروهای جدید تنها کاربرد درمانی دارند .
مخزن :
انسان تنها مخزن شناخته شده این عامل عفونی است .
دوره واگیری :
این زمان نزد موارد درمان نشده(در حالیکه با مراجعه سریع و به موقع چند ساعت بعد از شروع درمان مؤثر ، واگیری بیماری خاتمه می‌یابد) ممکن است برای ماهها ادامه داشته باشد.
علایم‌ شایع‌

زنان‌ معمولاً علایم‌ كمی‌ دارند یا اصلاً علامتی‌ ندارند. اما علایم‌ در مردان‌ معمولاً برجسته‌تر هستند.
* سوزش‌ به‌ هنگام‌ ادرار

* ترشحات‌ غلیظ‌ به‌ رنگ‌ سبز ـ زرد از آلت‌ تناسلی‌ مردان‌ یا مجرای‌

* تب‌ خفیف و یا لرز بدون‌ تب
* گاهی‌ درد به‌ هنگام‌ مقاربت

* ‌درد مفاصل به خصوص در ناحیه مچ دست و مچ پا‌
* ورم مفاصل به همراه بثورات

* بثورات‌ (نقاط قرمز وصورتی خصوصاً روی‌ كف‌ دست‌)

* گاهی‌ گلو درد خفیف
‌
علل‌


عفونت‌ ناشی‌ از باكتری‌های‌ گنوكك‌ كه‌ در بافت‌ نرم‌ و مرطوب‌ به‌ خوبی‌ رشد می‌كنند. باكتری‌ها معمولاً از راه‌ آمیزشی‌ انتقال‌ می‌یابند،
اما در بعضی‌ از موارد منشأ عفونت‌ مشخص‌ نیست‌. در صورت‌ مقاربت‌های‌ غیرطبیعی‌، ممكن‌ است‌ راست‌روده‌ یا دهان‌ نیز دچار عفونت‌ شوند.

عوامل‌ افزایش‌ دهنده‌ خطر
* داشتن‌ شركای‌ جنسی‌ متعدد
* خودفروشی‌
* سوءاستفاده‌ جنسی‌ از كودكان‌
* عبور نوزاد از كانال‌ زایمانی‌ مادری‌ كه‌ دچار عفونت‌ است‌.
پیشگیری :
اولین اصل مبتنی بر رابطه جنسی سالم می‌باشد . پس بهتر است از بی‌بند و باری‌ جنسی‌ خودداری‌ كنید و به ارتباط با یک نفر اکتفاء کنید.
جهت جلوگیری از ابتلا در اشخاصی که مشکوک به آلودگی به این بیماری می‌باشند حتماً بایستی از کاندوم استفاده شود .
اقدامات دیگری که خاص پیشگیری از ابتلا به سوزاک است مثل پیشگیری داروئی در چشم نوزادان و توجه به تماسهای بیماران مبتلا به سایر بیماریهای عفونی نیز اجرا می‌گردد .
ترشحات بیمار و اشیایی که به آنها آلوده شده اند بایستی گندزدایی شود
موارد این‌ عفونت‌ باید گزارش‌ شود تا از گسترش‌ آن‌ جلوگیری‌ شود. این‌ عفونت‌ گاهی‌ همزمان‌ با سیفلیس‌ و عفونت‌ كلامیدیایی‌ رخ‌ می‌دهد. توجه‌ داشته‌ باشید كه‌ همكاری‌ مناسب‌ اهمیت‌ زیادی‌ دارد و مطمئن‌ باشید كه‌ هویت‌ شما نزد پزشک شما محرمانه‌ خواهد ماند.
عواقب‌ مورد انتظار
با درمان‌ معمولاً در 1-2 هفته‌ خوب‌ می‌شود.
عوارض‌ احتمالی‌
* عفونت‌ گنوككی‌ چشم‌. این‌ عفونت‌ می‌تواند باعث‌ نابینایی‌ در كودكان‌ شود.
* مسمومیت‌ خون‌ (سپتی‌ سمی‌ گنوككی‌)
* آرتریت‌ عفونی‌ (عفونت‌ مفصل‌)
* بیماری‌ التهابی‌ لگن‌ (منظور عفونت‌ احشای‌ تناسلی‌ در زنان‌)
* آندوكاردیت‌
* در صورت‌ عدم‌ درمان‌، گاهی‌ در مردان‌ ناتوانی‌ جنسی‌ رخ‌ می‌دهد.
* ناباروری‌ در زنان‌