دیوان اشعارصائب تبریزی

[sorna]

نه پشت پای بر اندیشه می‌توانم زد

نه این درخت غم از ریشه می‌توانم زد

به خصم گل زدن از دست من نمی‌آید

وگرنه بر سر خود تیشه می توانم زد


خوشم به زندگی تلخ همچو می، ورنه

برون چو رنگ ازین شیشه می‌توانم زد


اگر ز طعنه‌ی عاجز کشی نیندیشم

به قلب چرخ جفاپیشه می‌توانم زد


ازان ز خنده نیاید لبم به هم چون جام

که بوسه بر دهن شیشه می‌توانم زد


ندیده است جگرگاه بیستون در خواب

گلی که من به سر تیشه می‌توانم زد


خوش است پیش فتادن ز همرهان صائب

وگرنه گام به اندیشه می‌توانم زد

[sorna]

جذبه‌ی شوق اگر از جانب کنعان نرسد

بوی پیراهن یوسف به گریبان نرسد


در مقامی که ضعیفان کمر کین بندند

آه اگر مور به فریاد سلیمان نرسد!


تو و چشمی که ز دلها گذرد مژگانش

من و دزدیده نگاهی که به مژگان نرسد


هر که از دامن او دست مرا کوته کرد

دارم امید که دستش به گریبان نرسد!


شعله‌ی شوق من از پا ننشیند صائب

تا دل تشنه به آن چاه زنخدان نرسد

[sorna]

گردنکشی به سرو سرافراز می‌رسد

آزاده را به عالمیان ناز می‌رسد

هرچند بی‌صداست چو آیینه آب عمر

از رفتنش به گوش من آواز می‌رسد


یعقوب چشم باخته را یافت عاقبت

آخر به کام خویش، نظر باز می رسد


خون گریه می‌کند در و دیوار روزگار

دیگر کدام خانه برانداز می‌رسد؟


از دوستان باغ، درین گوشه‌ی قفس

گاهی نسیم صبح به من باز می‌رسد


این شیشه پاره‌ها که درین خاک ریخته است

در بوته‌ی گداز به هم باز می‌رسد


آن روز می‌شویم ز سرگشتگی خلاص

کانجام ما به نقطه‌ی آغاز می‌رسد


صائب خمش نشین که درین روزگار، حرف

از لب برون نرفته به غماز می‌رسد

[sorna]

هر ساغری به آن لب خندان نمی‌رسد

هر تشنه‌لب به چشمه‌ی حیوان نمی‌رسد


کار مرا به مرگ نخواهد گذاشت عشق

این کشتی شکسته به طوفان نمی‌رسد


وقت خوشی چو روی دهد مغتنم شمار

دایم نسیم مصر به کنعان نمی‌رسد


کوتاهی از من است نه از سرو ناز من

دست ز کار رفته به دامان نمی‌رسد


آه من است در دل شبهای انتظار

طومار شکوه‌ای که به پایان نمی‌رسد


هر چند صبح عید ز دل زنگ می‌برد

صائب به فیض چاک گریبان نمی‌رسد

[sorna]

شوق می از بهار گل‌اندام تازه شد

پیوند بوسه‌ها به لب جام تازه شد


از چهره‌ی گشاده‌ی سیمین‌بران باغ

آغوش‌سازی طمع خام تازه شد


زان بوسه‌های‌تر که به شبنم ز گل رسید

امید من به بوسه و پیغام تازه شد


میلی که داشتند حریفان به نقل و می

از چشمک شکوفه‌ی بادام تازه شد


از نوبهار، سبزه‌ی مینا کشید قد

از آ ب تلخ می جگر جام تازه شد


داغی که به به خون جگر کرده بود دل

از روی گرم لاله‌ی گلفام تازه شد


شب از شکوفه روز شد و روز شب ز ابر

هنگامه‌ی مکرر ایام تازه شد


حاجت به رفتن چمن از کنج خانه نیست

زین‌سان که از بهار در و بام تازه شد


صائب ترا ز سردی دوران خزان مباد

کز نوبهار طبع تو ایام تازه شد

[sorna]

زان سفله حذر کن که توانگر شده باشد

زان موم بیندیش که عنبر شده باشد


امید گشایش نبود در گره بخل

زان قطره مجو آب که گوهر شده باشد


بنشین که چو پروانه به گرد تو زند بال

از روز ازل آنچه مقدر شده باشد


موقوف به یک جلوه‌ی مستانه‌ی ساقی است

گر توبه‌ی من سد سکندر شده باشد


جایی که چکد باده ز سجاده‌ی تقوی

سهل است اگر دامن ما تر شده باشد


خواهند سبک ساخت به سر گوشی تیغش

از گوهر اگر گوش صدف کر شده باشد


زندان غریبی شمرد دوش پدر را

طفلی که بدآموز به مادر شده باشد


لبهای می‌آلود بلای دل و جان است

زان تیغ حذر کن که به خون تر شده باشد


هر جا نبود شرم، به تاراج رود حسن

ویران شد آن باغ که بی‌در شده باشد


در دیده‌ی ارباب قناعت مه عیدست

صائب لب نانی که به خون تر شده باشد

[sorna]

به زیر چرخ دل شادمان نمی‌باشد

گل شکفته درین بوستان نمی‌باشد


خروش سیل حوادث بلند می‌گوید

که خواب امن درین خاکدان نمی‌باشد


به هر که می‌نگرم همچو غنچه دلتنگ است

مگر نسیم درین گلستان نمی‌باشد؟


به طاقت دل آزرده اعتماد مکن

که تیر آه به حکم کمان نمی‌باشد


به یک قرار بود آب، چون گهر گردد

بهار زنده‌دلان را خزان نمی‌باشد


کناره کردن از افتادگان مروت نیست

کسی به سایه‌ی خود سرگران نمی‌باشد


مکن کناره ز عاشق، که زود چیده شود

گلی که در نظر باغبان نمی‌باشد


هزار بلبل اگر در چمن شود پیدا

یکی چو صائب آتش‌زبان نمی‌باشد

[sorna]

از جلوه‌ی تو برگ ز پیوند بگسلد

نشو و نما ز نخل برومند بگسلد


طفل از نظاره‌ی تو ز مادر شود جدا

مادر ز دیدن تو ز فرزند بگسلد


دامن کشان ز هر در باغی که بگذری

از ریشه سرو رشته‌ی پیوند بگسلد


چون نی نوازشی به لب خویش کن مرا

زان پیشتر که بند من از بند بگسلد


این رشته‌ی حیات که آخر گسستنی است

تا کی گره به هم زنم و چند بگسلد؟


در جوش نوبهار کجا تن دهد به بند؟

دیوانه‌ای که فصل خزان بند بگسلد


آدم به اختیار نیامد برون ز خلد

صائب چگونه از دل خرسند بگسلد؟

[sorna]

آبها آیینه‌ی سرو خرامان تواند

بادها مشاطه‌ی زلف پریشان تواند


رعدها آوازه‌ی احسان عالمگیر تو

ابرها چتر پریزاد سلیمان تواند


سروها از طوق قمری سر بسر گردیده چشم

دست بر دل محو شمشاد خرامان تواند


شب‌نشینان عاشق افسانه‌های زلف تو

صبح خیزان واله چاک گریبان تواند


سبزپوشان فلک، چون سرو، با این سرکشی

سبزه‌ی خوابیده‌ی طرف گلستان تواند


آتشین‌رویان که می‌بردند ازدلها قرار

چون سپند امروز یکسر پایکوبان تواند


چون صدف، جمعی که گوهر می‌فشاندند از دهن

حلقه در گوش لب لعل سخندان تواند


صائب افکار تو دل را زنده می‌سازد به عشق

زین سبب صاحبدلان جویای دیوان تواند

[sorna]

نه آسمان سبوکش میخانه‌ی تواند

در حلقه‌ی تصرف پیمانه‌ی تواند


چندان که چشم کار کند در سواد خاک

مردم خراب نرگس مستانه‌ی تواند


گردنکشان شیشه و افتادگان جام

در زیر دست ساقی میخانه‌ی تواند


آن خسروان که روز بزرگی کنند خرج

چون شب شود، گدای در خانه‌ی تواند


ما خود چه ذره‌ایم، که خورشید طلعتان

با روی آتشین همه پروانه‌ی تواند


صائب بگو، که پرده شناسان روزگار

از دل تمام گوش به افسانه‌ی تواند