پایان جنگ جهانی دوم را باید اغازی نوین در دنیای جنگ افزارها دانست ، متفقین با تصرف برلین و سقوط نازی ها به جزء پیروزی در جنگ دستاورد دیگری نیز داشتند ، گنجینه ای از دانش بی مانند تکنولوژی آلمانها که بسیاری از سلاحهای اکنون بر اساس اطلاعات جمع اوری شده توسط آلمانها ساخته می شوند .
موشکهای سری v آلمان که در جریان جنگ جهانی دوم مورد استفاده قرار گرفتند مرجعی بودند برای تحقیقات موشکی قدرتهای پیروز جنگ که می توان انها را پدر موشکهای امروزی دانست .
در این بین شاید بتوان لقب مشهور ترین موشک بالستیک قرن را به خانواده بزرگ موشکهای اسکاد داد ، موشکی که در بسیاری از نبردهای دهه 70 حضور داشت .

نام اسکاد برای بسیاری از ایرانیها مخصوصا شهروندان استانهای خوزستان ، ایلام ، تهران و...یاداور خاطرات دردناکی از موشک بارانهای شبانه عراق است
( موشکهای 9 متری در خیابانهای 6 متری )


آشنایی با اسکاد ( ss)


در اواسط دهه 50 اتحاد جماهیر شوروی طرحی را برای تولید و گسترش نمو نه ای از موشک زمین به زمین کو تاه برد آغاز نمود این پروژه از ابتدا بر پایه گسترش طرحهای بدست آمده از موشکهای v2 آلمانی مطرح گردید.
در 1957 برای نخستین بار اولین گونه موشک اسکاد تحت عنوان R-11 در رژه میدان سرخ مسکو حضور یافت ، موشکی که کمترین اطلاعات از آن به غرب نرسیده بود . این موشک در ناتو به ss-1 معروف شد .


R-11/SS-1X/SCUD-A


اولین عضو خانواده اسکاد تحت عنوان R-11 در مابین سالهای 1955 تا 1957 توسط شرکت ماکیو تولید و وارد خدمت شد این موشک از تکنو لوژی پایه موشکهای V2 بهره میبرد که تا حدود زیادی مورد اصلاح و بازنگری قرار گرفته بود .
هدایت موشک از نوع هدایت رادیویی و بالستیک بود پس از پرتاب و به‌پایان رسیدن سوخت آن، اصلاً هدایت‌پذیر نیست و صرفاً بر پایه قوانین پرتابه‌ها یا بالیستیک به سوی هدف می‌رود.
همین مو ضوع به شدت روی دقت مو شک مو ثر بود بشکلی که ناتو دقت این موشک را ضریب 3000 متر خطا براورد کرد که میزان زیادی است . این موشک از بدنه های همسان با استاندارد V2 المانی با سر جنگی 4400 کیلو گرمی استفاده می کرد و بردی بین 3 تا 180 کیلومتر داشت و قابل حمل بر روی کامیون بود .

در این زمان بود که اندیشه شلیک موشک از زیر دریایی در ستاد طراحی سلاحهای کاربردی شوروی شکل گرفت و اسکاد اولین موشک بالستیک جهان بود که برای این منظور مورد آزمایش و استفاده قرار گرفت .
6 فروند از زیر دریاییهای کلاس زو لو (مدل 611 ) نیروی دریایی شوروی برای این منظور تغییر یافت این زیر دریاییها توانایی حمل 6 موشک اسکاد را داشتند ولی در یک زمان می توانستند 1 موشک آماده شلیک داشته باشند همچنین برای این منظور گونه ای از موشک R-11 تحت عنوان R-11MF تکمیل گردید که در این گونه برد موشک از 180KM به 250KM افزایش پیدا کرد بعدها R -11M که پایه طراحی مدل دریا پایه بود جایگزین مدل R-11 معمول شد و از این مدل به بعد به جای کامیونها از حمل و نقل کننده های لانچر 8U218 استفاده گردید که بطور اختصاصی برای اسکاد تکمیل گردیده بود .

طول : 10.7M قطر بدنه : 0.88M وزن سر جنگی : 950KG برد : 180KM دقت : 3.000M CEP

R-17 /SS-1C / SCUD-B

مدل اسکاد B یا R-17 دومین مدل خانواده موشکهای اسکاد که در 1965 بدنبال مشکلات گونه R-11M وارد خدمت گردید .
طرح این موشک از 1959 در شرکت ماکیو آغاز گردید . این طرح در ابتدا تحت عنوان R-11MU خوانده می شد . بدنه این مو شک در حدود 1 متر نسبت به مدل قبلی بلند تر بود .
سیستم هدایت این موشک به کنترل اینرسایی تغییر کرد که دقت آ ن را از 3000 متر به 450 متر متر ارتقا داد ، همچنین از این مدل به بعد استفاده از گو نه ای از خودروهای ماز 543 تحت عنوان 9P117 استفاده شد که می توانست 650KM را بدون سوختگیری مجدد طی نماید .
گونه B از یک موتور سوخت مایع سود می جست که به آن بردی بین 160 تا 250 KM را می داد این موشک قابلیت حمل سر جنگی تا 5400 کیلو گرم یا 555 کیلو گرم نو شیمیایی را داشت . هر موشک اسکاد B بهمراه خودرو ماز543 خود نیاز به 6 نفر خدمه برای راه اندازی و کنترل شلیک دارد .
یکی از انواع فوق محرمانه اسکاد گونه ای مشتق شده از مدل B بود که در آن زمان (1963 ) پروژه ای تحت عنوان سیستم موشکی متحرک قابل حمل توسط هلیکو پتر 9K73 مطرح گردید
این پروژه در پی تشدید بحران کوبا ( استقرار موشکهای شوروی در کوبا جهت حمله احتمالی به ایالات متحده ) مورد توجه قرار گرفت . چرا که تلاش شد موشکهای اسکاد را در کوبا پیاده نمایند تنها ایراد اسکاد بزرگی و وزن زیاد آن بود که اجازه حمل راحت را توسط هلیکوپتر نمی داد . بدین منظور اسکاد R-17V طراحی شد که بسیار سبکتر از سایر مدلهای عادی اسکاد بود بشکلی که براحتی توسط هلیکوپترهای میل 6 روسی قابل جابجایی بود .

طول 11.25M قطر بدنه : 0.88 M وزن سر جنگی : 985KG برد : 300KM دقت: 450M CEP


SS- 1D /SCUD-C

در اواسط دهه 60 بدنبال نیاز به گونه ای از اسکاد با قابلیت حمل کلا هک هسته ای و کلاهکهای انفجاری شدید گونه ای از اسکاد B مورد بهسازی قرار گرفت تا علاوه بر توانایی حمل سر جنگی سنگین تر برد بیشتری نیز داشته باشد ، نتیجه این تلا شها گونه اسکاد C بود که نسبت به مدل قبلی توانایی حمل سر جنگی تا 600 کیلو گرم سنگین تر ( در کل 6500 کیلو گرم ) و همچنین قابلیت ورود به حدود نهایی اتمسفر را داشت و برد مفید این مدل نیز تا 550KM افزایش یافت این مدل نسبت به مدل B از دقت کمتری برخوردار بود به شکلی که ضریب خطای آن بین 700 تا 900 متر بود .

طول : 11.25M قطر بدنه : 0.88M وزن سر جنگی : 600KG برد : 550KM دقت :700M CEP

SS-1E /SCUD -D

این مدل آخرین عضو خانواده اسکاد می باشد که بر خلاف سایر برادرانش از دقت بسیار بهتری برخوردار بود . این مدل به علت برخورداری از هدایت موشکی راداری دارای دقت در حدود 50 متر است . این مدل به یک نمایشگر دیجیتالی مجهز است که تصاویر ارسالی از دوربین نصب شده در نوک موشک را نمایش می دهد . تنها ایراد این مدل برد کم آن ( 300 کیلو متر) می باشد.

طول : 12.29M قطر بدنه : 0.88M وزن سر جنگی :985KG برد : 300KM دقت : 50M CEP


تاریخچه جنگی

اولین حضور رزمی اسکاد به سال 1973 و جنگ اعراب و اسرائیل برمیگردد که مصر تعداد محدودی موشک اسکاد به اسرائیل شلیک کرد .
در دهه 80 در جریان دومین جنگ طولانی قرن ( ایران و عراق ) بیش از 600 فروند موشک اسکاد توسط دو کشور مورد استفاده قرار گرفت .

(( حملات موشکی ابتدا توسط عراق آغاز گردیید و چون اسکاد دارای دقت زیادی نیست و برای حملات دقیق مناسب نیستند فقط برای نا امن کردن شهرهای ایران مورد استفاده قرار می گرفتند و در نتیجه در سالهای بعد ایران برای پاسخگویی به حملات عراق شهرهای عراق را مورد حمله موشکی قرار داد .
در سال 1987 یعنی یک سال قبل از پایان جنگ عراق گونه ای از اسکاد را تغییر داد به این شکل که سر جنگی موشکها را کوچکتر کرد تا میزان سوخت انها را افزایش دهد به این ترتیب برد موشکهای جدید به 650کیلومتر رسید اما با این بهینسازی دقت موشکها کا ملا از بین رفت این موشکها به موشک الحسین معروف شدند .
حداقل 170 موشک الحسین به تهران و شهرهای حمه ان شلیک شد در سالهای بعد عراق موشک العباس را با برد 800 کیلومتر طراحی کرد که هیچگاه به مرز تولید و استفاده نرسید ))

کشورهای استفاده کننده :

آلبانی - ارمنستان - آذربایجان - بلاروس- بلغارستان - گرجستان - عراق - لیبی - یمن - اسلواکی - اوکراین - لهستان - آلمان - قزاقستان - ایران - ازبکستان - امارات متحده عربی - ویتنام - مجارستان - روسیه - افغانستان

u8o7kji22taynh6a8i73
qh297oichdy8bc1fj6b8
8vedvxmxyhcpjhvatnnt

منبع : مجله جنگ افزار