غده پروستات غده اى است كه تنها در مردان يافت مى شود. اين غده در زير مثانه قرار دارد و مايعى به داخل منى ترشح مى كند. سرطان پروستات نوعى بيمارى است كه در آن سلول هاى بدخيم از بافت هاى پروستات نشات مى گيرد و به طور نامنظم و فزاينده اى تكثير و منجر به افزايش حجم در هر يك از اجزاى سلولى غده پروستات مى شود.سرطان پروستات دومين سرطان شايع بعد از سرطان ريه در ميان مردان است. سرطان پروستات با نشانه هاى مرتبط با دفع ادرار و يا درد شكم تظاهر مى كند.
اين نشانه ها با علائم بيمارى هاى رايجى مانند عفونت و بزرگى خوش خيم پروستات مشترك است. علائم هشداردهنده سرطان پروستات عبارتند از: ادرار كردن پى در پى يا سخت، جارى شدن ضعيف ادرار، عدم توانايى در ادرار، بى اختيارى ادرارى، عدم تداوم در جريان ادرار، وجود خون در ادرار، خروج منى همراه با درد، درد مداوم قسمت پائين كمر، سوزش، ناتوانى جنسى.
• سرطان زايى پروستات
علت ابتلا به سرطان پروستات هنوز ناشناخته است اما تحقيقات آمارى و بالينى، روند بدخيمى بيمارى سرطان پروستات را به اين عوامل ارتباط مى دهد:
سن: سرطان پروستات اغلب در افراد سالمند ديده مى شود و افراد زير ۵۰ سال به ندرت به آن مبتلا مى شوند. مردان بالاى ۶۰ سال بيشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات هستند و بايد بيشتر متوجه علائم هشداردهنده اين بيمارى باشند.
عوامل ژنتيكى: سابقه ارثى سرطان پروستات عامل مهمى در ابتلا به اين سرطان است.
عوامل هورمونى: هورمون هاى استروئيدى (تستوسترون و آندروژن ها) براى رشد و حفظ و عمل طبيعى آن در مردان بالغ نقش مهمى را ايفا مى كند. افزايش ميزان ترشح هورمون تستوسترون در خون اغلب موجب تسريع روند بدخيمى سرطان پروستات مى شود.
تغذيه: رژيم غذايى داراى اثرات بالقوه اى در پيشگيرى و يا پيشتازى ايجاد سرطان پروستات به شمار مى رود. مطالعات و تحقيقات علمى ثابت كرده اند كه سبزيجات حاوى مقادير قابل توجهى ويتامين C و E به خصوص گوجه فرنگى، عاملى محافظتى در مقابل سرطان پروستات تلقى مى شوند در حالى كه استفاده از مقادير زياد چربى حيوانى عامل مستعدكننده و پيشتاز در ايجاد سرطان پروستات شناخته شده است.
مواد شيميايى: تماس با مواد شيميايى سرطان زا در محيط مانند كادميم عامل مستعدكننده و پيشتاز در ايجاد سرطان پروستات است.
بيمارى هاى مقاربتى: وجود بيمارى هاى مقاربتى احتمال ابتلا به سرطان پروستات را افزايش مى دهد.
• الگوهاى غربالگر سرطان پروستات
معاينه غده پروستات از طريق معاينه مقعد از الگوهاى غربالگر سرطان پروستات است. در اين روش پزشك از داخل مقعد بيمار، غده پروستات را معاينه مى كند. وجود سطح خشن و نامنظم بافت از علائم هشداردهنده سرطان پروستات محسوب مى شود.
تومورهاى سرطانى آنتى ژن هاى مشخصى را توليد مى كنند كه ممكن است از طريق آزمايش خون كشف شوند. آنتى ژنى كه به طور كامل توسط غده پروستات توليد مى شود، آنتى ژن اختصاصى پروستات (Prostate Specific Antigen ,PSA) است. تشخيص سريع سرطان پروستات با اندازه گيرى آنتى ژن اختصاصى پروستات از آزمايش هاى غربالگر اين بيمارى است. در بيمارانى كه مبتلا به سرطان پروستات هستند، مقدار اين آنتى ژن در سطح بالاترى است. البته تنها سطح PSA در آزمايش خون فرد نمايانگر ابتلا به سرطان پروستات نيست. در برخى از موارد عفونت و يا «بزرگى خوش خيم» حجم غده پروستات مى تواند سبب افزايش ميزان PSA در خون شود. از اين رو تركيب معاينه مقعد توأم با آزمايش تعيين سطح PSA از طريق خون روش دقيق ترى براى تشخيص سرطان پروستات است. تشخيص به موقع بيمارى، دست كم ۵ سال بيشتر به زندگى مبتلايان به سرطان پروستات اضافه مى كند. توصيه مى شود مردان در سنين بالاى ۴۰ سال ساليانه مورد معاينه غده پروستات از طريق معاينه مقعد قرار گيرند و در سنين بالاى ۵۰ سال، هر سال آزمايش آنتى ژن مخصوص پروستات را انجام دهند.
• درمان سرطان پروستات
با در نظر گرفتن شرايط بيمار ممكن است يك يا تركيبى از اين الگوها تجويز شود:
۱- تحت نظر گرفتن بيمارى: اين روش براى بيمارانى تجويز مى شود كه جراحى برايشان مفيد نيست و يا رشد غده سرطانى پروستات آنها بسيار كند و آهسته است.
۲- كرايوتراپى: استفاده درمانى از سرماى شديد. در اين روش سوند سونوگرافى به داخل مقعد انداخته مى شود تا پزشك تصوير محل مورد نظر را بر روى صفحه ببيند. در اين روش پزشك با انداختن سنجه درون غده پروستات از طريق شكاف كوچكى بين مقعد و كيسه حاوى بيضه ها نيتروژن مايع را به غده پروستات هدايت مى كند. نيتروژن مايع در داخل بافت منجر به انجماد بافت و انهدام سلول هاى سرطانى بافت غده پروستات مى شود.
۳- شيمى درمانى: استفاده از داروهاى شيميايى منجر به انهدام سلول هاى سرطانى مى شود.
۴- راديوتراپى: هدف از راديوتراپى كنترل رشد سلول هاى سرطانى است. تابش اشعه به محل تومور ممكن است به صورت خارجى يا داخلى باشد.
۵- هورمون درمانى: از آنجا كه هورمون تستوسترون به رشد سرطان غده پروستات كمك مى كند، هدف از هورمون درمانى كاهش هورمون جنسى در بدن است. اين روش با به كارگيرى داروهاى ضد تستوسترون انجام مى گيرد و شامل تجويز هورمون استروژن به عنوان قرص است كه تاثير ضدتستوسترون دارد. عوارض جانبى استفاده از قرص هاى حاوى استروژن شامل درد در پستان و رشد پستان است كه با قطع مصرف قرص ها از بين مى رود. جلوگيرى از مرگ و مير ناشى از سرطان پروستات با تشخيص زودرس امكان پذير است. اكنون با اطلاعات و روش هاى جديد الگوهاى درمانى، براى درصد بالايى از بيماران مبتلا به سرطان پروستات، امكان بهبودى كامل فراهم شده است.
روزنامه شرق
پاسخ با نقل قول
علاقه مندی ها (بوک مارک ها)